Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của HĐND tỉnh

Đồng chí Trần Minh Lực, UVTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh cho biết: Công tác giám sát được HĐND tỉnh xem là nhiệm vụ trọng tâm, then chốt, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ sớm, từ xa, huy động tối đa sự tham gia của đại biểu HĐND, các cơ quan chủ thể giám sát, đối tượng chịu sự giám sát, cũng như các cơ quan phối hợp. Hằng năm, HĐND tỉnh xây dựng, ban hành nghị quyết, kế hoạch, chương trình và tổ chức giám sát theo đúng quy định, có sự đổi mới về hình thức, triển khai nhiều cấp. Nội dung giám sát được xem xét, cân nhắc, lựa chọn tập trung những vấn đề, nhóm vấn đề mang tính thời sự, tác động lớn đến KT-XH, đời sống nhân dân. Đặc biệt, khâu “tái giám sát”, theo dõi, kiểm tra kết quả thực hiện các kiến nghị sau giám sát được chú trọng, giúp hoạt động giám sát của HĐND ngày càng thực chất, hiệu quả, đánh giá chính xác, khách quan, kịp thời những mặt được, làm rõ những tồn tại, bất cập, làm cơ sở đôn đốc các cấp, các ngành có giải pháp thực hiện tốt hơn công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện các nghị quyết, chương trình, kế hoạch phát triển KT-XH, quốc phòng, an ninh, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng nhân dân và cử tri trong tỉnh.

Tại các kỳ họp HĐND, ngoài giám sát thông qua việc xem xét thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết và nhiều văn bản quan trọng khác mà các cơ quan chức năng trình theo quy định, các phiên chất vấn và trả lời chất vấn, thảo luận, giải trình là những hình thức giám sát hữu hiệu, được nhân dân, cử tri quan tâm, theo dõi, đánh giá cao. Để nâng cao phiên chất vấn và trả lời chất vấn, trước khi diễn ra kỳ họp, trên cơ sở đề xuất của các tổ đại biểu HĐND các vấn đề chất vấn, đơn vị được chất vấn, Thường trực HĐND tỉnh căn cứ vào chương trình kỳ họp, tình hình thực tiễn để xem xét, cân nhắc lựa chọn, quyết định chất vấn các vấn đề trực tiếp tại kỳ họp; đồng thời gửi văn bản đề nghị UBND tỉnh thống nhất nội dung, chỉ đạo cá nhân được chất vấn chuẩn bị nội dung báo cáo trả lời trực tiếp tại kỳ họp. Nhờ có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các câu hỏi chất vấn của đại biểu HĐND và hầu hết các câu trả lời của người được chất vấn súc tích, cụ thể, rõ ràng, đi thẳng vào vấn đề, có sự đối thoại, tranh luận thẳng thắn, dân chủ, mang tính xây dựng cao. Nhiều vấn đề lớn, quan trọng liên quan đến KT-XH, quốc phòng, an ninh còn được lãnh đạo UBND tỉnh thông tin, giải trình thêm, qua đó càng làm rõ chức trách, nhiệm vụ của người đứng đầu, các cơ quan hữu quan; chỉ đạo, đôn đốc các ngành, các cấp kịp thời có giải pháp hiệu quả khắc phục những khó khăn, hạn chế, thực hiện tốt các nội dung, vấn đề được đại biểu HĐND nêu ra.

Điển hình trong năm 2023, tại kỳ họp thường lệ giữa năm, HĐND tỉnh đã tiến hành chất vấn Trưởng Ban Dân tộc tỉnh và Chánh án Tòa án nhân dân tỉnh các vấn đề liên quan đến thực hiện chính sách phát triển KT-XH, giảm nghèo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; tiến độ giải quyết án, công tác cải cách hành chính, chuyển đổi số và một số vấn đề nổi cộm, tồn tại, khó khăn của ngành tòa án. Tại kỳ họp thường lệ cuối năm, hình thức giám sát được đổi mới, nội dung chất vấn được mở rộng trên nhiều lĩnh vực; việc trả lời chất vấn có sự tham gia của thủ trưởng nhiều ngành, địa phương; do đó hoạt động giám sát đã đi vào chiều sâu, chỉ rõ sâu hơn những hạn chế, tồn tại, giải đáp thêm nhiều thắc mắc, làm sáng tỏ nhiều khúc mắc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, mục tiêu phát triển KT-XH của nhiệm kỳ 2021-2025, trên cơ sở đó giúp các cấp, các ngành chức năng có các giải pháp hiệu quả hơn trong quản lý, điều hành. Ngoài ra, HĐND tỉnh cũng đã tổ chức lấy phiếu tín nhiệm đối với 29 người giữ chức vụ do HĐND tỉnh bầu. Đây là hoạt động giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát của HĐND và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Huệ, cử tri phường Thanh Sơn (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm) cho biết: Tôi quan tâm, theo dõi sát các phiên họp HĐND tỉnh, nhất là các phiên chất vấn và trả lời chất vấn được truyền hình trực tiếp trên truyền hình địa phương và thông tin trên các phương tiện thông tin truyền thông. Tôi đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của các đại biểu HĐND tỉnh và lãnh đạo các ngành, các cấp. Các câu hỏi được đại biểu HĐND nêu ra đại diện, thể hiện được ý chí, mong muốn của đông đảo nhân dân, cử tri. Đa số câu trả lời của lãnh đạo các cấp, ngành chức năng thẳng thắn, đi thẳng vào vấn đề giúp cử tri giải tỏa nhiều bức xúc, nắm bắt nhiều vấn đề, nhất là những vấn đề “nóng” hiện nay liên quan đến quy hoạch xây dựng, quản lý, sử dụng đất đai, chính sách y tế, giáo dục...

Hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp HĐND được thực hiện có hiệu quả với nhiều đổi mới mạnh mẽ về tư duy, thông qua nhiều hình thức: Giám sát chuyên đề, giám sát qua giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND tỉnh; đặc biệt, HĐND tỉnh tăng cường các cuộc khảo sát đột xuất, khảo sát thực tế tập trung vào những vấn đề mang tính nổi cộm, bức xúc, ảnh hưởng đến người dân địa phương: khảo sát thực tế tình trạng xâm thực bờ biển khu vực các phường, xã thuộc địa bàn Tp. Phan Rang - Tháp Chàm và huyện Ninh Hải; việc thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh; công tác giải phóng mặt bằng và việc thực chính sách, quy định pháp luật hỗ trợ, bồi thường cho người dân có đất bị thu hồi để thực hiện các dự án trên địa bàn tỉnh; tình hình thực hiện chính sách pháp luật phát triển du lịch... Qua khảo sát, các đoàn giám sát đã kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền đề ra giải pháp sớm giải quyết khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, điều hành để các chính sách được đưa vào cuộc sống, bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp, phục vụ cho sự phát triển KT-XH của địa phương.

Ngoài ra, các tổ đại biểu HĐND phát huy vai trò, trách nhiệm của người đại biểu dân cử, sâu sát cơ sở, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và dư luận trong xã hội, làm tốt vai trò cầu nối giữa cử tri với Đảng, Nhà nước, thực hiện tốt chức năng giám sát, theo dõi việc trả lời ý kiến, giải quyết kiến nghị cử tri, từ đó báo cáo cho Thường trực HĐND tỉnh để yêu cầu UBND tỉnh và các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết nghiêm túc, chất lượng.

Đồng chí Trần Minh Lực cho biết thêm: Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác giám sát của HĐND tỉnh vẫn còn một số khó khăn, hạn chế đó là các tổ đại biểu chưa được thực hiện đầy đủ chức năng giám sát theo quy định pháp luật, cụ thể là vẫn chưa triển khai thực hiện giám sát chuyên đề. Tại các kỳ họp, một số đại biểu HĐND chưa phát huy hết tinh thần trách nhiệm, chưa chủ động đề xuất, đặt vấn đề chất vấn. Tổ chức giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND tỉnh còn ít, chưa thường xuyên...

Để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, thời gian tới, Thường trực HĐND tỉnh tiếp tục tăng cường thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, tích cực đổi mới nội dung, phương thức giám sát bảo đảm khoa học, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tăng cường trách nhiệm, vai trò giám sát của từng đại biểu, tổ đại biểu HĐND...

Tiếp tục đổi mới, nâng chất lượng hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn theo hướng tập trung đi vào chiều sâu, giải quyết những vấn đề trọng tâm, bức xúc được cử tri và nhân dân quan tâm; đảm bảo nguyên tắc dân chủ, công khai, có tính tranh luận, đối thoại với tinh thần thẳng thắn, xây dựng để giúp các cáp, các ngành nhận diện và có giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành.

Hoạt động giám sát chuyên đề phải gắn với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh, xây dựng chính quyền vững mạnh, phù hợp với mục tiêu, nhiệm vụ của quy hoạch tổng thể, quy hoạch ngành, lĩnh vực và các quy định pháp luật.

Tăng cường theo dõi, đôn đốc, kiểm tra các cơ quan, đơn vị chức năng trong việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát, khảo sát, kiến nghị của HĐND các cấp, bảo đảm các kiến nghị đều được tập trung giải quyết theo đúng quy định. Tích cực phối hợp với các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện nhiệm vụ theo quy định pháp luật, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả giám sát của HĐND.

Uyên Thu