Biến thách thức thành cơ hội, đưa kinh tế - xã hội tỉnh nhà phát triển

Dấu ấn phát triển

Tỉnh Ninh Thuận được tái lập từ ngày 1/4/1992 theo Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa VIII. Khi mới tái lập, tỉnh có 4 huyện, thị gồm: Thị xã Phan Rang - Tháp Chàm và các huyện: Ninh Sơn, Ninh Hải, Ninh Phước. Những ngày đầu tái lập, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhà đứng trước bộn bề khó khăn và thách thức, tổ chức bộ máy chưa đồng bộ, cơ sở hạ tầng thiếu thốn, các cơ sở sản xuất, kinh doanh có quy mô nhỏ, năng suất và hiệu quả kinh tế thấp, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn. Trong bối cảnh đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo sớm ổn định bộ máy, ổn định tư tưởng cho cán bộ, công chức, viên chức; đồng thời tập trung chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển KT-XH, bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đặc biệt, để hướng đến phát triển bền vững, trong từng giai đoạn, tỉnh đã đánh giá, nhận diện và tranh thủ các nguồn lực để từng bước khai thác có hiệu quả các tiềm năng, lợi thế.

Dấu ấn nổi bật là vào năm 2010, tỉnh đã thuê tư vấn nước ngoài: Tập đoàn Monitor (Mỹ) và Arup (Anh) lập Quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH giai đoạn đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1222/QĐ-TTg ngày 22/7/2011. Đây là bước đi tiên phong, qua đó giúp tỉnh xác định các nhóm, ngành, sản phẩm ưu tiên để phát triển phù hợp. Đi liền với đó, UBND tỉnh còn chủ động đề xuất, kiến nghị các cơ chế, chính sách đối với trung ương và được Chính phủ ban hành Nghị quyết số 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 về thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ tỉnh phát triển KT-XH, ổn định sản xuất, đời sống nhân dân giai đoạn 2018-2023, trong đó có chủ trương phát triển tỉnh Ninh Thuận thành trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước (điện gió, điện mặt trời) ưu tiên xây dựng đồng bộ lưới điện truyền tải, tích hợp các dự án (DA) điện gió, điện mặt trời vào hệ thống điện quốc gia.

Công tác xúc tiến, thu hút đầu tư được đẩy mạnh, đến cuối năm 2023, tỉnh đã cấp quyết định chủ trương đầu tư và điều chỉnh chủ trương đầu tư cho 73 DA/3.246,9 tỷ đồng; cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 6 DA/1.031,3 tỷ đồng. Các DA trọng điểm, động lực được tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ. Đặc biệt, để phát triển công nghiệp năng lượng, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các DA năng lượng tái tạo sau khi Bộ Công Thương ban hành khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp, đã đưa vào khai thác 6 DA năng lượng chuyển tiếp với công suất 485MW, tạo ra năng lực mới tăng thêm khoảng 494 triệu kWh, nâng sản lượng điện cả năm đạt 7.700 triệu kWh, tăng 11,8% so cùng kỳ (trong đó, điện mặt trời tăng 10,2%), tạo giá trị gia tăng 4.381 tỷ đồng, tăng 16,14%, đóng góp vào mức tăng trưởng chung 2,59% cho GRDP (chiếm tỷ trọng 49,8% của khu vực II và chiếm tỷ trọng 22,76% của toàn ngành).

Không chỉ khai thác hiệu quả tiềm năng nắng - gió để phát triển năng lượng tái tạo, tỉnh còn tập trung chỉ đạo phát triển mạnh về du lịch; triển khai quy hoạch, phát triển các khu đô thị (KĐT) mới, phát triển nhà ở xã hội và các dự án giao thông đồng bộ... Nhờ đó, đến nay Ninh Thuận đã khoác lên mình một diện mạo hoàn toàn khác; tốc độ tăng trưởng sản phẩm nội tỉnh (GRDP) hằng năm cao dần đều. Nếu giai đoạn 1992-2016, GRDP bình quân đạt 8,7%/năm thì đến năm 2018 đạt 10,25%; đặc biệt năm 2019, GRDP của tỉnh đạt 13,18% (thuộc nhóm 5 tỉnh có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất cả nước); đây cũng là năm thứ hai liên tiếp tỉnh thực hiện hoàn thành vượt mức 15/15 chỉ tiêu phát triển KT-XH. Riêng năm 2023, trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức mới phát sinh nhiều hơn so với dự báo, nhưng với tinh thần chủ động, quyết tâm chính trị cao, UBND tỉnh đã bám sát tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, của Tỉnh ủy, tập trung chỉ đạo, điều hành quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, có trọng tâm, trọng điểm. Nhờ đó, kết thúc năm 2023, tổng giá trị sản xuất các ngành trên địa bàn tỉnh (giá so sánh 2010) đạt 52.695 tỷ đồng, tăng 10,45% so với năm 2022. Trong đó, nhóm ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản đạt 13.678 tỷ đồng, tăng 4,58%; nhóm ngành công nghiệp - xây dựng đạt 23.286 tỷ đồng, tăng 15,11% và nhóm ngành dịch vụ đạt 15.731 tỷ đồng, tăng 9,23%. Đặc biệt, thu ngân sách chỉ đạt vài chục tỷ đồng vào năm 1992, đến năm 2011 vượt qua ngưỡng 1.000 tỷ đồng và năm 2023 đã đạt con số gần 4.000 tỷ đồng, đạt 108%, tăng gấp hàng chục lần so với năm 1992. Qua đó, đưa GRDP trong năm 2023 đạt 25.732 tỷ đồng, tăng 9,40% so với năm 2022, xếp thứ 9/63 tỉnh, thành cả nước và thứ 2/14 các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung. GRDP bình quân đầu người đạt 87,7 triệu đồng/người, tăng 14% so với năm trước; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều theo chuẩn mới giảm 1,72% (kế hoạch giảm 1,5-2%)...

Tạo đột phá tăng trưởng mới

Trải qua chặng đường 32 năm tái lập tỉnh, đến nay Ninh Thuận đã có 7 huyện, thành phố, trong đó Tp. Phan Rang - Tháp Chàm được công nhận đô thị loại II, hai huyện Ninh Phước và Ninh Hải được công nhận huyện nông thôn mới. Về kinh tế, nhiều tiềm năng, thế mạnh được khai thác hiệu quả. Sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản chuyển dịch đúng hướng; việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhân rộng mô hình cánh đồng lớn và các mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao (CNC) ngày càng có hiệu quả. Công tác quản lý nhà nước về đất đai, khoáng sản và bảo vệ môi trường được tăng cường; giá đất, điều chỉnh giá đất, đấu giá quyền sử dụng đất ở một số DA được tập trung tháo gỡ; cải cách hành chính hiệu quả hơn; chuyển đổi số cải thiện đạt kết quả tích cực. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ, được tập trung chỉ đạo theo hướng đổi mới và nâng cao chất lượng; các chính sách an sinh xã hội được triển khai đầy đủ, kịp thời; công tác chăm lo cho các đối tượng chính sách và hộ nghèo được thực hiện tốt hơn; quốc phòng, an ninh được đảm bảo ổn định.

Có được thành quả trên là nhờ tỉnh đã kế thừa và phát huy truyền thống đoàn kết, đề cao tính tự lực, vượt qua khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, tranh thủ sự quan tâm lãnh đạo và hỗ trợ của trung ương. Nhiều thế hệ lãnh đạo tỉnh tâm huyết và trách nhiệm, đổi mới tư duy, hình thành cách nghĩ, nâng cao tầm nhìn để giải quyết tốt nhất các mối quan hệ về KT-XH, môi trường; lựa chọn các khâu đột phá, xác định mục tiêu chiến lược, hướng đi đúng, thích hợp, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp đột phá, quyết liệt trong tổ chức thực hiện. Bên cạnh đó còn có sự nỗ lực, cố gắng của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, tạo nền tảng vững chắc để xây dựng quê hương Ninh Thuận giàu đẹp, phồn vinh, hạnh phúc, nâng cao vị thế của tỉnh trong khu vực và cả nước.

Với quyết tâm tạo động lực tăng trưởng mới cho năm 2024 - năm có ý nghĩa rất quan trọng trong thực hiện hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm 2021-2025, UBND tỉnh xác định có 11 nhiệm vụ và 8 nhóm giải pháp để chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, đơn vị thực hiện. Trọng tâm là tập trung vào 3 khâu đột phá: (1) Tháo gỡ khó khăn, điểm nghẽn về cơ chế chính sách, khơi thông nguồn lực tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư; (2) Đẩy nhanh tiến độ đầu tư các DA trọng điểm nhất là DA kết cấu hạ tầng trọng điểm, liên vùng; (3) Tạo đột phá trong lĩnh vực đất đai để khơi thông nguồn lực và phát triển 6 ngành lĩnh vực trọng tâm, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng: (1) Thúc đẩy đầu tư, nhất là đầu tư công; (2) Năng lượng; (3) Du lịch; (4) Công nghiệp chế biến, chế tạo; (5) Nông nghiệp ứng dụng CNC; (6) Kinh tế đô thị. Bên cạnh đó, tỉnh tập trung ưu tiên, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, ứng dụng khoa học - công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn theo lộ trình phù hợp; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế chính sách; khơi thông các nguồn lực. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các DA kết cấu hạ tầng trọng điểm, liên vùng. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh...

Về nhiệm vụ cụ thể, UBND tỉnh xác định, đối với ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản tập trung triển khai có hiệu quả chủ trương phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC; phát triển bền vững nông nghiệp, nông dân, nông thôn thích ứng hiệu quả biến đổi khí hậu. Phấn đấu giá trị sản xuất trên diện tích đất sản xuất đạt 148 triệu đồng/ha; tỷ lệ đất sản xuất chủ động tưới đạt 62,4%. Tổ chức triển khai hiệu quả 3 quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp CNC, xây dựng mới vùng nông nghiệp CNC Thành Sơn - Phước Nhơn; phấn đấu diện tích đất nông nghiệp CNC tăng thêm từ 200-220ha trong năm 2024. Phát triển khai thác hải sản tại vùng khơi trở thành nghề cá hiện đại gắn với chống IUU và bảo vệ chủ quyền biển đảo; triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, phấn đấu có 2-3 số xã đạt chuẩn nông thôn mới và 3-4 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; giá trị gia tăng toàn ngành nông, lâm, thủy sản tăng 4-5%.

Đối với ngành công nghiệp - xây dựng, tập trung triển khai hiệu quả Đề án phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng, năng lượng tái tạo của cả nước gắn với Kế hoạch triển khai Quy hoạch điện VIII, đẩy nhanh hòa lưới điện quốc gia 120MW DA năng lượng chuyển tiếp và triển khai nhanh cơ chế đấu thầu giá điện, lựa chọn nhà đầu tư để sớm khởi công 275MW. Tập trung hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng cho một số sản phẩm công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn như: Sản xuất bia, nha đam, chế biến thủy sản, vật liệu xây dựng, đá, xi măng... và đẩy nhanh tiến độ các DA công nghiệp mới để tạo năng lực tăng thêm cho năm 2024. Kêu gọi thu hút đầu tư DA điện gió ngoài khơi, thủy điện tích năng Phước Hòa, tổ hợp công nghệ xanh và hóa chất sau muối, nhà máy sản xuất Hydrogen; các DA đầu tư thứ cấp trong các khu, cụm công nghiệp. Tiếp tục quan tâm hỗ trợ phát triển các làng nghề tiểu thủ công nghiệp gắn với phát triển du lịch. Phấn đấu giá trị gia tăng ngành công nghiệp đạt 17-18%.

Ngoài các giải pháp kể trên, UBND tỉnh còn tập trung phát triển kinh tế đô thị, trọng tâm là triển khai có hiệu quả Đề án phát triển kinh tế đô thị, xây dựng Phan Rang - Tháp Chàm thành thành phố thông minh. Đẩy nhanh tiến độ các KĐT mới, khu dân cư đang triển khai như: KĐT mới Đầm Cà Ná; KĐT mới bờ Sông Dinh, Mỹ Phước, Phủ Hà, KĐT mới Khánh Hải, Bắc Sông Ông, Khu K3. Hoàn tất thủ tục đầu tư KĐT mới Tây Bắc, KĐT mới bờ Bắc Sông Dinh và kêu gọi các DA KĐT mới hai bên bờ Sông Dinh tạo không gian phát triển mới cho Tp. Phan Rang - Tháp Chàm. Phát triển mạnh thị trường bất động sản gắn với tăng cường công tác quản lý quy hoạch, trật tự xây dựng; thực hiện tốt chính sách nhà ở xã hội. Phấn đấu giá trị gia tăng ngành xây dựng đạt 23-24%. Tiếp tục phát huy tiềm năng, thế mạnh, tận dụng cơ hội, dư địa tăng trưởng các ngành dịch vụ, du lịch gắn với đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, nhất là các ngành: Du lịch, thương mại, dịch vụ, logistics... và Đề án phát triển kinh tế ban đêm giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, phấn đấu trong năm 2024 thu hút 3,2 triệu lượt khách du lịch và giá trị gia tăng toàn ngành dịch vụ đạt 9-10%.

Trước mắt, UBND tỉnh tập trung tổ chức có hiệu quả Hội nghị Công bố quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và xúc tiến đầu tư, nhằm huy động cao nhất các nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng như: Cảng hàng không Thành Sơn, cảng biển tổng hợp Cà Ná giai đoạn 2. Đẩy nhanh triển khai DA thủy điện tích năng Bác Ái; các DA hạ tầng truyền tải điện 500kV, 220kV, 110kV đoạn qua địa bàn tỉnh; hạ tầng các khu công nghiệp: Du Long, Phước Nam, Cụm công nghiệp Hiếu Thiện, Phước Tiến, Phước Minh 1 và Phước Minh 2; hoàn tất thủ tục DA LNG Cà Ná; Khu công nghiệp Cà Ná; hoàn thành Bến 1B và đưa vào khai thác toàn bộ giai đoạn 1 cảng tổng hợp Cà Ná. Tăng cường đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ các DA du lịch trọng điểm Sunbay Park Hotel & Resort, Khu du lịch (KDL) Bình Tiên, KDL sinh thái cao cấp Núi chúa, KDL sinh thái Bãi Thùng, KDL Cap Padaran Mũi Dinh, Ninh Chữ Sailing Bay, quốc tế 5 sao. Tiếp tục triển khai các giải pháp đột phá, quyết liệt để duy trì, nâng cao các Chỉ số PAR INDEX, PAPI, SIPAS, PCI... với quyết tâm phấn đấu cao nhất để thực hiện đạt, vượt các chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2024 và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đã đề ra.

Đồng chí Trần Quốc Nam, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh