Về làng nghề bánh tráng An Thạnh trong những ngày giáp Tết, chúng tôi cảm nhận không khí sản xuất ở các lò bánh rất nhộn nhịp, đi đâu cũng bắt gặp những chiếc mê phơi bánh tráng trải dài trước sân nhà của các hộ dân. Tận mắt chứng kiến công đoạn tráng bánh bên bếp lửa hồng tại nhà bà Võ Thị Kim Thùy, người có thâm niên hơn 40 năm trong nghề làm bánh tráng, chúng tôi càng hiểu hơn về niềm đam mê với nghề trên đôi bàn tay khéo léo của những người phụ nữ nơi đây. Bà Thùy cho biết: Gia đình tôi làm bánh tráng trên 80 năm, tôi được cha mẹ truyền dạy cho cách làm bánh từ lúc 15 tuổi. So với nhiều ngành nghề khác thì thu nhập không bằng, nhưng những người làm bánh tráng ở địa phương vẫn gắn bó với nghề. Nhờ nghề bánh tráng mà nhiều gia đình nuôi con ăn học đến nơi đến chốn. Bước vào mùa bánh Tết, gia đình tôi phải tăng công suất làm bánh lên 30kg gạo/ngày, nhiều hơn 10kg so với ngày thường để kịp giao cho khách hàng ở trong tỉnh và Tp. Phan Thiết (Bình Thuận), qua đó giúp gia đình có nguồn nhu nhập ổn định.
Các hộ dân ở thôn An Thạnh 1, xã An Hải (Ninh Phước) sản xuất bánh tráng phục vụ Tết.
Cạnh lò bánh tráng nhà bà Thùy, lò bánh tránh nhà bà Diệp Ái Nhung cũng rất nhộn nhịp với các công đoạn như tráng bánh, phơi bánh, sắp bánh thành phẩm từ sáng sớm đến chiều... Bà Nhung chia sẻ: Để kịp giao bánh cho các đơn đặt hàng trong dịp tết Nguyên đán, gia đình tôi bắt đầu công việc từ 4 giờ sáng cho tới 5 giờ chiều. Ngoài 2 người làm chính trong gia đình, tôi thuê thêm 1 nhân công và làm liên tục đến tận 28 tháng Chạp mới nghỉ. Vụ bánh tráng Tết là vụ chính trong năm.
Trải qua bao thăng trầm, ngày nay làng bánh tráng An Thạnh vẫn phát triển cùng thời gian. So với nhiều loại bánh tráng được bán trên thị trường, bánh tráng làm bằng thủ công ở thôn An Thạnh 1 được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh lựa chọn bởi hương vị thơm ngon từ nguyên liệu gạo hột tròn do các hộ sản xuất lựa chọn tỉ mỉ khi xay có màu trắng tinh, sánh mịn và quyện mùi thơm cùng đôi bàn tay lành nghề của người tráng bánh tạo ra những chiếc bánh rất đều, dẻo, mè được rải trên mặt bánh trong rất đẹp mắt. Hiện ở làng bánh tráng An Thạnh sản xuất nhiều loại bánh với nhiều cách làm khác nhau. Nếu là bánh dùng để nướng, ăn kèm với gỏi thì phải tráng thật đều, nhiều mè và rất dày. Loại bánh mỏng, dẻo để cuốn với rau sống, thịt heo chấm với loại nước mắm ngon dùng trong những ngày Tết thật thú vị.
Ông Hồ Lê Phước, Trưởng thôn An Thạnh 1, cho biết: Làng nghề bánh tráng An Thạnh có từ hàng trăm năm nay, hiện toàn thôn còn khoảng 30 hộ duy trì nghề truyền thống. Để đảm bảo an toàn thực phẩm trong quá trình sản xuất, thời gian qua, Trạm Y tế xã An Hải thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức tập huấn, tuyên truyền các hộ sản xuất đảm bảo an toàn thực phẩm, không sử dụng chất cấm trong sản xuất thực phầm. Đến nay, hầu hết các hộ sản xuất bánh tráng đều tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, qua đó tạo sự tin tưởng cho người sử dụng khi dùng bánh tráng của địa phương.
Làng nghề nước mắm truyền thống Cà Ná (Thuận Nam) thời điểm này cũng nhộn nhịp cảnh mua, bán, vận chuyển hàng đi các địa phương. Các cơ sở sản xuất đang tập trung sản xuất sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng trong dịp Tết. Theo các cơ sở chế biến nước mắm, dịp Tết là thời điểm bận rộn nhất trong năm vì các đơn hàng sỉ tăng so với ngày thường. Chị La Thị Lệ Phương, chủ Cơ sở sản xuất nước mắm Thương Thảo, thôn Lạc Sơn 3, xã Cà Ná (Thuận Nam) cho biết: Bình thường mỗi tháng cơ sở bán khoảng 3.000 lít nước mắm, dịp Tết số lượng bán tăng lên gấp 2-3 lần, nhất là loại nước mắm đặc biệt, thượng hạng được người dân sử dụng nhiều.
Để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người trong dịp Tết, các cơ sở sản xuất đưa ra nhiều loại sản phẩm với giá cả khác nhau.
Nhờ đầu tư công nghệ, thiết kế mẫu mã đẹp mắt, các sản phẩm nước mắm cá cơm truyền thống Cà Ná ngày càng nhận được sự quan tâm của khách hàng. Tại Cơ sở sản xuất nước mắm Quang Minh, thôn Lạc Sơn 2, xã Cà Ná, hàng chục công nhân đang tất bật với các công đoạn chiết xuất nước mắm, đóng chai, dán nhãn, hàng trăm chai nước mắm thơm ngon được đóng thùng sẵn sàng chuyển tới tay khách hàng. Anh Trịnh Nguyễn Đoàn, quản lý Cơ sở sản xuất nước mắm Quang Minh, cho biết: Để chế biến nước mắm thơm ngon là cả quá trình tốn nhiều thời gian, công sức và tâm huyết. Để đủ nguồn hàng phục vụ thị trường Tết năm nay, cơ sở đã chuẩn bị nguyên liệu ủ chượp từ 1 năm trước đó. Bình quân mỗi năm cơ sở cung cấp cho thị trường trên 100.000 lít nước mắm. Cơ sở hiện có ba dòng sản phẩm đạt chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao, giá bán dao động từ 20.000 đồng đến 250.000 đồng/lít tùy theo chất lượng.
Người dân thị trấn Khánh Hải (Ninh Hải) phơi mực phục vụ nhu cầu tiêu dùng dịp Tết.
Toàn huyện Thuận Nam hiện có trên 100 cơ sở sản xuất nước mắm tập trung tại các xã: Cà Ná, Phước Minh và Phước Diêm. Để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng, nhất là trong dịp Tết, các cơ sở sản xuất đã đẩy mạnh đầu tư, nâng cấp nhà xưởng, chuẩn bị nguyên liệu, huy động nhân lực để sản xuất, cung ứng cho thị trường. Mỗi năm các cơ sở ở địa phương sản xuất và cung ứng cho thị trường hàng triệu lít nước mắm các loại, sản phẩm được các ngành chức năng kiểm soát chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm. Từ năm 2017, sản phẩm nước mắm Cà Ná đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu, UBND tỉnh cũng đã xét công nhận nước mắm Cà Ná là 1 trong 12 sản phẩm đặc thù của địa phương. Sản phẩm nước mắm Cà Ná hiện đang được tiêu thụ tại các tỉnh, thành phố trong cả nước và ngày càng được thị trường ưa chuộng.
Kha Hân - Anh Tuấn