Châu Âu trước làn sóng đình công liên quan tiền lương

Ba nền kinh tế lớn của châu Âu là Đức, Pháp và Anh hiện đang đối mặt với làn sóng đình công liên quan đến vấn đề tiền lương giữa bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao tại Lục địa già.

Các cuộc đình công tại Đức ngày 27/3/2023 chỉ là một phần trong làn sóng đình công đang bùng phát dữ dội ở các quốc gia hàng đầu châu Âu trong những tháng gần đây, trong đó có Pháp và Vương quốc Anh - nơi hàng triệu công nhân vận tải, y tế và giáo dục cũng đang kêu gọi tăng lương cao hơn.

Hầu hết các hoạt động giao thông đường bộ, đường thủy và đường hàng không tại Đức đã ngừng hoạt động trong ngày 27/3 sau khi cuộc tổng đình công kéo dài 24 giờ trên toàn quốc bắt đầu lúc nửa đêm. Hai nghiệp đoàn lớn của Đức gồm Verdi và Nghiệp đoàn đường sắt và giao thông (EVG) đã kêu gọi cuộc tổng đình công với quy mô lớn nhất trong hơn 30 năm qua nhằm yêu cầu giới chủ tăng lương, trong bối cảnh nền kinh tế lớn châu Âu lao đao do lạm phát tăng chóng mặt trong suốt một năm qua. Hai sân bay lớn nhất nước Đức là Munich và Frankfurt đã tạm dừng các chuyến bay, trong khi công ty đường sắt Deutsche Bahn cũng phải dừng vận hành các chuyến tàu đường dài. Viện nghiên cứu kinh tế Ifo đánh giá với việc nhiều hải cảng bị phong tỏa, các chuyến bay bị hủy và tàu không hành khách trong ngày 27/3 có thể dẫn đến thiệt hại lên tới 181 triệu euro (195 triệu USD), song mức độ tổn thất này chưa phải quá lớn.

Cuộc đình công trong 24 giờ của Verdi và EVG là cuộc đình công mới nhất sau một loạt vụ việc tương tự diễn ra trong nhiều tháng qua, ảnh hưởng đến các nền kinh tế lớn của châu Âu trong bối cảnh giá năng lượng và lương thực tăng cao. Nghiệp đoàn EVB của Đức cảnh báo có thể tiếp tục kêu gọi các cuộc đình công, kể cả trong thời gian nghỉ lễ Phục sinh, nếu các bên không đạt được kết quả nào trên bàn đàm phán.

Tại Pháp, ngày 28/3 tiếp tục diễn ra một cuộc tổng đình công và biểu tình nhằm phản đối kế hoạch cải cách lương hưu mà Tổng thống Emmanuel Macron đang nỗ lực thúc đẩy. Đây là cuộc tổng đình công và biểu tình thứ 10 kể từ khi nổi lên làn sóng phản đối dự luật cải cách gây tranh cãi vào giữa tháng 1/2023. Cuộc biểu tình này dự kiến “làm gián đoạn nghiêm trọng” các tuyến đường sắt tại thành phố lớn và vùng ngoại ô. Cơ quan hàng không dân dụng của Pháp đã yêu cầu các hãng hàng không tại sân bay Orly ở thủ đô Paris, cũng như các sân bay Marseille, Bordeaux và Toulouse, hủy 20% các chuyến bay dự kiến cho ngày 28 và 29/3.

Một ngày trước sự kiện này, ngày 27/3, Tổng thống Macron đã triệu tập các quan chức cấp cao nước này dự cuộc họp khẩn cấp để thảo luận giải pháp nhằm trấn áp tình trạng khủng hoảng do biểu tình và đình công hiện nay. Nếu các nghiệp đoàn đồng ý đàm phán, chính phủ sẽ đưa ra các biện pháp nhằm hạn chế tác động của biện pháp cải cách lương hưu đối với nhu cầu lao động thực tế, điều kiện cho người lao động lớn tuổi và quá trình tái đào tạo. Trước đó, chính phủ Pháp khẳng định sẵn sàng thương lượng với các nghiệp đoàn, đồng thời kêu gọi công chúng giữ bình tĩnh.

Trong khi đó, các nghiệp đoàn ở Pháp hiện vẫn duy trì lập trường cứng rắn, cho biết sẽ chấp nhận lời đề nghị đàm phán chỉ khi chính phủ tạm hoãn việc thúc đẩy cải cách, đồng thời kêu gọi một "động thái lớn" đối với vấn đề lương hưu, thậm chí còn kêu gọi chính phủ "rút lại biện pháp cải cách". Lãnh đạo các nghiệp đoàn tuyên bố vẫn đẩy mạnh quyết tâm phản đối và khẳng định sẽ thực hiện các cuộc biểu tình cho đến khi chính phủ nước này phải nhượng bộ.

Bất chấp các ý kiến phản đối dẫn tới các cuộc biểu tình và đình công liên tiếp trong thời gian gần đây, Tổng thống Macron hôm 22/3 tuyên bố luật cải cách chế độ hưu trí sẽ có hiệu lực vào cuối năm nay. Theo luật này, tuổi nghỉ hưu được nâng từ 62 tuổi lên 64 tuổi vào năm 2030 và áp dụng một cơ chế lương hưu tối thiểu. Bên cạnh đó, từ năm 2027, người lao động sẽ phải làm việc ít nhất 43 năm để đủ điều kiện hưởng lương hưu đầy đủ.

Trong khi đó, làn sóng đình công tại Anh đang có dấu hiệu tạm lắng khi Nghiệp đoàn Đường sắt, Hàng hải và Vận tải (RMT) thông báo hoãn kế hoạch đình công liên quan vấn đề lương và điều kiện làm việc dự kiến diễn ra vào ngày 30/3 và 1/4 tới. RMT hiện đang đại diện đòi quyền lợi cho hơn 10 đơn vị vận hành thuộc tập đoàn Rail Delivery Group (RDG). Ngày 20/3 vừa qua, đa số các thành viên RMT đã bỏ phiếu chấp thuận đề xuất tăng lương của công ty đường sắt Network Rail, qua đó chấm dứt tình trạng tranh cãi kéo dài dẫn tới các cuộc đình công gây ảnh hưởng trên quy mô lớn thời gian qua.

Làn sóng đình công ở Anh đã lan rộng trong vài tháng qua, khi công nhân trong các lĩnh vực vận tải, y tế, giáo dục... yêu cầu được tăng lương trong bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao.

Theo TTXVN