Qua hơn 10 năm, thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TU của Tỉnh ủy gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, nhận thức của các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh về xây dựng nông thôn mới (NTM) được nâng lên rõ rệt; kết quả thực hiện chương trình xây dựng NTM đạt được nhiều kết quả tích cực. Đến cuối năm 2022, trong số 47 xã triển khai xây dựng NTM có 13 xã đạt 19 tiêu chí (trong đó có 6 xã đạt chuẩn NTM nâng cao), 22 xã đạt từ 15 đến 18 tiêu chí, 11 xã đạt từ 10 đến 14 tiêu chí và 1 xã đạt trên 5 tiêu chí. Bình quân toàn tỉnh đạt 16,06 tiêu chí/xã, nhờ đó góp phần tạo diện mạo nông thôn khởi sắc. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn được cải thiện rõ rệt; mức hưởng thụ về văn hóa, y tế, giáo dục của người dân được nâng lên; xuất hiện nhiều mô hình khu dân cư kiểu mẫu có những nét nổi bật về cảnh quan, đường làng, ngõ xóm sáng - xanh - sạch - đẹp; hệ thống chính trị, an ninh trật tự và quốc phòng ở khu vực nông thôn được giữ vững...
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, đó là công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy đảng, chính quyền có lúc, có nơi có dấu hiệu chững lại và chưa sát với tình hình. Công tác huy động nguồn lực xây dựng NTM hiệu quả chưa cao; nguồn lực trong dân và doanh nghiệp còn chiếm tỷ lệ thấp. Một số tiêu chí còn nhiều khó khăn, thiếu tính ổn định... Để nâng cao chất lượng chương trình xây dựng NTM, ngày 28/2/2023, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 694/KH-UBND triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM năm 2023 trên địa bàn tỉnh. Kế hoạch đề ra mục tiêu tiếp tục duy trì và giữ vững các huyện, xã, thôn đã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Phấn đấu có thêm 2 xã đạt chuẩn NTM; 4 đến 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 15% số thôn đạt chuẩn NTM. Giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều giai đoạn 2021-2025 ở khu vực nông thôn ít nhất 1,5%/năm, trong đó tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm trên 3%/năm.
Một góc xã nông thôn mới Phước Thuận (Ninh Phước). Ảnh: S.N
Để đạt được mục tiêu đề ra, UBND tỉnh yêu cầu các cấp, các ngành tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt và thực hiện đồng bộ 6 nhiệm vụ, giải pháp mà kế hoạch đã đề ra. Trong đó, trọng tâm tổ chức quán triệt, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ và cư dân nông thôn về các nội dung mới, yêu cầu mới của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025. Tập trung rà soát, điều chỉnh, bổ sung hoặc lập mới quy hoạch vùng huyện, quy hoạch chung xây dựng xã NTM, quy hoạch chi tiết trung tâm hành chính xã hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng điểm dân cư mới phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội (KT-XH) của địa phương và phù hợp với định hướng đô thị hóa theo Đề án xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030 đã được phê duyệt.
Cùng với đó cần đẩy mạnh phát triển hạ tầng KT-XH nông thôn đồng bộ, hiện đại, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị. Trong đó, đối với cấp xã, tiếp tục đầu tư, duy tu, bảo dưỡng hệ thống hạ tầng phục vụ sản xuất và dân sinh như: Giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, hạ tầng thương mại, thông tin truyền thông, cơ sở y tế, nước sạch tập trung... Đối với cấp huyện, chú trọng đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng KT-XH gắn với phát triển đô thị. Ưu tiên đầu tư hình thành và phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng thu mua, kết nối, cung ứng nông sản hiện đại, cơ sở hạ tầng chế biến, thương mại và dịch vụ gắn với vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn.
Nhiệm vụ quan trọng nữa, đó là tập trung triển khai cơ cấu lại ngành Nông nghiệp và phát triển kinh tế nông thôn, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ theo hướng kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp sinh thái; xây dựng và phát triển hiệu quả các vùng nguyên liệu tập trung, cơ giới hóa đồng bộ, nâng cao năng lực chế biến và bảo quản nông sản theo các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gắn với tiêu chuẩn chất lượng và mã vùng nguyên liệu; ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu sản xuất, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong nông nghiệp. Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến tiêu thụ nông sản; đa dạng hóa hệ thống kênh phân phối, tiêu thụ, trong đó ưu tiên phát triển thương mại điện tử. Lồng ghép, thực hiện có hiệu quả Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã tỉnh giai đoạn 2021-2025. Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn, gắn đào tạo nghề với thị trường lao động và giải quyết việc làm cho người dân. Triển khai thực hiện các chương trình OCOP, chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM gắn với lợi thế từng địa phương nhằm tạo thêm việc làm, thu nhập, phát triển kinh tế khu vực nông thôn. Huy động, lồng ghép tối đa, hiệu quả các nguồn lực để đầu tư, nâng cấp mạng lưới y tế huyện, xã đạt chuẩn quốc gia. Tập trung phát triển các mô hình thôn, xóm “sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn”, thôn NTM kiểu mẫu. Xây dựng địa bàn nông thôn vững mạnh, toàn diện góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; hoàn thành và giữ vững tiêu chí quân sự, quốc phòng trong xây dựng NTM.
Để phát huy vai trò giám sát trong xây dựng NTM, UBND đề nghị Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh triển khai, chỉ đạo các tổ chức hội, đoàn thể các cấp đẩy mạnh tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên, người dân tích cực hưởng ứng tham gia thực hiện xây dựng NTM thông qua cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”; phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng NTM (tại thôn, phấn đấu đạt chuẩn) đảm bảo khách quan, đúng quy định; giám sát việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tại các cấp; hướng dẫn nhân dân phát huy vai trò giám sát ở cộng đồng.
Đối với UBND các huyện, thành phố chỉ đạo, hướng dẫn các xã trên địa bàn xây dựng kế hoạch chi tiết triển khai thực hiện năm 2023; kế hoạch của các xã cần thể hiện rõ chỉ tiêu, tiêu chí phấn đấu thực hiện năm 2023, phân công rõ nhiệm vụ cho từng thành viên, giải pháp cần thực hiện. Bên cạnh đó, các địa phương cần tập trung nguồn lực từ ngân sách cấp huyện, lồng ghép các chương trình, dự án và huy động các nguồn vốn khác để ưu tiên hỗ trợ đối ứng cho các xã, thôn phấn đấu đạt chuẩn NTM theo thời gian, lộ trình đã đề ra, để cùng chung sức xây dựng NTM bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển chung của tỉnh.
Linh Giang