TVPB và GĐXH luôn được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng và là thế mạnh của đội ngũ trí thức. Nhận thức rõ điều này, Liên hiệp Hội đã yêu cầu các tổ chức hội thành viên có giải pháp nâng cao chất lượng TVPB và GĐXH, góp phần xây dựng hoạch định chính sách, chiến lược phát triển KT-XH của tỉnh. Giai đoạn 2015-2020, đội ngũ trí thức đã tham gia phản biện hàng chục đề tài khoa học liên quan đến nhiều lĩnh vực như: Quy hoạch tổng thể phát triển ngành Du lịch đến năm 2020 tầm nhìn năm 2030; Quy hoạch tổng thể phát triển mạng lưới điện Ninh Thuận giai đoạn 2016-2025, có xét đến năm 2035. Ngoài ra, các hội thành viên của Liên hiệp Hội còn tham gia thẩm định, đánh giá các sáng kiến khoa học cấp tỉnh; các hoạt động giám sát của HĐND tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh.
Hoạt động TVPB và GĐXH được tiển khai dưới nhiều hình thức và mức độ khác nhau. Trực tiếp chủ trì hoặc tham gia vào các bước trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật hoặc đề án phát triển KT-XH. Thông qua hình thức tổ chức lấy ý kiến độc lập của các nhà khoa học, tọa đàm, hội thảo, nghiên cứu, mỗi năm các tổ chức hội thành viên của Liên hiệp Hội đã thực hiện thành công hàng chục lượt TVPB và GĐXH theo chuyên ngành. Từ năm 2015 đến nay, đã vận động được 500 lượt người tham gia TVPB và GĐXH cho nhiều quy hoạch, kế hoạch, đề án, dự án cấp tỉnh, cấp huyện. Thường trực Liên hiệp Hội và lãnh đạo các hội thành viên được mời với cương vị là ủy viên phản biện hoặc thành viên hội đồng nghiệm thu hầu hết các đề án, dự án.
Qua TVPB và GĐXH đã làm rõ và phát hiện những nội dung còn thiếu, chưa phù hợp; khuyến nghị để hoàn thiện hoặc nâng cao hiệu quả của các chương trình, dự án. Theo ông Lê Kim Hùng, Chủ tịch Liên hiệp Hội nhiệm kỳ 2020-2025, đạt được kết quả đó là nhờ trước khi thực hiện các hoạt động TVPB và GĐXH, đội ngũ trí thức dành nhiều thời gian để tập trung nghiên cứu các nội dung của đề án, báo cáo của dự thảo chính sách, pháp luật, phát hiện các nội dung còn thiếu, chưa sát, chưa đúng, chưa phù hợp yêu cầu giải trình làm rõ. Nhờ các thành viên tham gia TVPB và GĐXH thực hiện tốt quyền chất vấn và truy vấn để yêu cầu là rõ các nội dung, nên đảm bảo các đề án, dự thảo chính sách mang tính khoa học, thực tiễn, khách quan và độc lập. Khi các đề án, dự án được thẩm định ban hành tạo được sự đồng thuận cao trong xã hội.
Để phát huy cao nhất trí tuệ, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức, thời gian tới Liên hiệp Hội tiếp tục nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của đội ngũ trí thức trong tỉnh để kịp thời tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh có cơ chế, chính sách, biện pháp, động viên nâng cao nhận thức về trách nhiệm của đội ngũ tri thức đối với công cuộc xây dựng quê hương đất nước. Vận động, tập hợp đội ngũ trí thức tham gia đóng góp ý kiến cho các chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước và những vấn đế lớn trong quá trình xây dựng cơ chế chính sách phát triển KT-XH của tỉnh, nhất là về khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, bảo vệ môi trường.
Anh Tùng