Xác định công tác giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu, có tính chất quyết định đến tiến độ của dự án, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để thực hiện công tác này một cách khẩn trương, đảm bảo quyền lợi của người dân bị ảnh hưởng. Mục tiêu là hoàn thành bàn giao mặt bằng trong năm 2025.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, năm 2015, Bộ Công Thương đã phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch xây dựng địa điểm xây dựng nhà máy ĐHN; theo đó, địa điểm xây dựng Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 tại thôn Vĩnh Trường, xã Phước Dinh (Thuận Nam) được quy hoạch có tổng diện tích 883,68ha; trong đó, diện tích trên đất liền 443,11ha, diện tích trên biển 440,57ha. Địa diểm xây dựng Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 2 tại thôn Thái An, xã Vĩnh Hải (Ninh Hải) có tổng diện tích 758,54ha; trong đó, diện tích trên đất liền 380,91ha; diện tích trên biển 377,63ha. UBND tỉnh cũng đã phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 đối với hai khu tái định cư nhà máy ĐHN 1 và 2 với diện tích mỗi khu trên 43,6ha. Theo đồng chí Hồ Xuân Ninh, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường, cơ bản trước đây công tác bồi thường di dân, tái định cư đã tiến hành cắm mốc, xác định ranh giới thu hồi, hoàn thành đo đạc dự án và thông báo thu hồi đất. Hồ sơ đo đạc đã chuyển cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh để thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, sau đó dự án tạm dừng triển khai theo nghị quyết của Quốc hội nên không thực hiện các bước tiếp theo.
Đầu tư hoàn thiện các dự án giao thông kết nối tại khu quy hoạch Nhà máy điện hạt nhân 1 (xã Phước Dinh) nhằm phục vụ dân sinh và quá trình thi công nhà máy điện hạt nhân.
Để có cơ sở tham mưu bố trí nguồn lực đầu tư công phục vụ xây dựng các nhà máy ĐHN, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành khẩn trương thực hiện các thủ tục đầu tư các dự án. Trong đó, về đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư, trước mắt giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp kế thừa tài liệu trước đây của Ban Quản lý dự án ĐHN tỉnh khẩn trương phối hợp với UBND huyện Thuận Nam và UBND huyện Ninh Hải rà soát, khảo sát lại cụ thể quy hoạch địa điểm Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 và 2 tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh dự án di dân, tái định cư của các dự án Nhà máy ĐHN Ninh Thuận đã được phê duyệt tại Quyết định số 794/QĐ-TTg ngày 8/6/2015, làm sơ sở trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn để bố trí vốn thực hiện. Về lâu dài, kiến nghị thành lập Ban Quản lý dự án đầu tư nhà máy ĐHN để tham mưu điều hành dự án được thuận lợi. Giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông khảo sát, đề xuất phương án đầu tư nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối, nhất là đường ven biển kết nối 2 nhà máy ĐHN với cảng biển tổng hợp Cà Ná, Quốc lộ 1 giúp quá trình vận chuyển nguyên vật liệu, thiết bị phục vụ quá trình thi công xây dựng nhà máy ĐHN được thuận lợi. Tiếp tục triển khai thực hiện dự án đầu tư sân bay Thành Sơn thành sân bay lưỡng dụng để phục vụ đi lại của chuyên gia đến làm việc tại tỉnh trên cơ sở căn cứ ý kiến kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo quốc gia xây dựng nhà máy ĐHN.
Sau khi tạm dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án ĐHN, UBND tỉnh đã chỉ đạo xây dựng và phê duyệt Đề án ổn định sản xuất, đời sống nhân dân và phát triển khu dân cư đối với các vị trí quy hoạch xây dựng Nhà máy ĐHN Ninh Thuận 1 và 2, trong đó đã và đang đầu tư cơ sở hạ tầng 18 dự án/423 tỷ đồng. Để phù hợp với tình hình mới, UBND tỉnh đã chỉ đạo rà soát lại các dự án trên địa bàn quy hoạch nhà máy ĐHN, đề xuất các hạng mục cần cắt giảm nhằm tránh lãng phí. Đồng chí Lê Kim Hoàng, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết: Qua rà soát tình hình triển khai các dự án trên địa bàn quy hoạch nhà máy ĐHN, đề xuất các hạng mục cần cắt giảm nằm trong phạm vi trước đây quy hoạch nhà máy ĐHN, sở đã đề nghị UBND tỉnh xem xét, chấp thuận đầu tư hoàn thiện theo hồ sơ thiết kế được duyệt đối với dự án hoàn thành trên 80%, để bảo vệ kết cấu công trình, phát huy hiệu quả khi đưa vào sử dụng nhằm phục vụ dân sinh và có thể dùng phục vụ trong quá trình thi công nhà máy ĐHN (14 dự án với tổng mức đầu tư 351 tỷ đồng); đề nghị tạm dừng đối với một số hạng mục thuộc 4 dự án với tổng mức đầu tư 72 tỷ đồng chưa thi công trên địa bàn xã Phước Dinh, trong đó tạm dừng các hạng mục với tổng mức đầu tư 57,8 tỷ đồng để bố trí cho các công trình khác.
Về cơ chế, chính sách ưu tiên hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2026-2030, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất 11 chính sách hỗ trợ tỉnh phát triển kinh tế - xã hội thuộc các lĩnh vực gồm: Quản lý tài chính - ngân sách nhà nước, thu hút đầu tư, đầu tư hạ tầng, an sinh xã hội; đồng thời xây dựng tờ trình và báo cáo đánh giá tác động chính sách, hoàn thiện đề án cơ chế, chính sách trình các cấp thẩm quyền cho ý kiến để phấn đấu trình Quốc hội vào kỳ họp cuối năm 2025. Cùng với đó, UBND tỉnh cũng đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện thu hồi đất, đền bù, giải phóng mặt bằng xây dựng các nhà máy ĐHN để trình HĐND tỉnh trong năm 2025. Chỉ đạo các sở, ngành liên quan cập nhật vị trí xây dựng 2 nhà máy ĐHN, khoanh vùng đất đai và điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để đảm bảo điều kiện thu hồi đất theo quy định.
Với sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, sự phối hợp chặt chẽ của các sở, ngành, địa phương và sự ủng hộ của người dân, dự án ĐHN Ninh Thuận đang được triển khai một cách tích cực, hướng tới mục tiêu hoàn thành và đưa vào vận hành trước năm 2030 theo đúng tinh thần chỉ đạo của trung ương.
Anh Tuấn
