Khu phố Bàu Trúc hiện có 669 hộ với 3.325 nhân khẩu đồng bào Chăm, khoảng 60% số hộ gắn bó với nghề làm gốm. Nhờ nguồn thu nhập từ nghề làm gốm kết hợp làm ruộng bảo đảm đời sống người dân Bàu Trúc ngày càng no ấm, bộ mặt khu phố khang trang, hiện đại. Theo lưu truyền của cư dân địa phương, ông Pô Klong Can cùng vợ là bà Nai Lank Mưh dạy cho phụ nữ làm gốm từ ngày xưa được gìn giữ phát triển bền vững đến ngày nay. Nguyên liệu làm gốm là đất sét lấy từ cánh đồng Bàu Trúc đưa về đập nhỏ, đào hố ủ qua một đêm với lượng nước vừa phải. Phụ nữ Chăm nặn gốm hoàn toàn bằng tay, không dùng bàn xoay như những nơi khác. Họ đi vòng quanh bệ gốm để chế tác sản phẩm đất nung cho ra sắc màu tươi son độc đáo. Các nghệ nhân làng gốm Bàu Trúc có thể làm hàng trăm loại sản phẩm gốm theo nhu cầu thị trường, từ gốm mỹ nghệ như tượng nữ thần Apsara, tháp Chăm, phù điêu trang trí nội thất, bình nước phong thủy đến các vật dụng gốm cần thiết cho đời sống thường ngày của cư dân phương Nam như ấm đất, khuôn đổ bánh căn, bánh xèo, lu đựng nước, nồi đất, lò đun than củi. Làng gốm Bàu Trúc thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, mua sắm sản phẩm làm quà lưu niệm.
Nghi thức múa rước y trang tổ nghề gốm.
Từ sáng sớm, dân làng trang phục xinh đẹp nô nức đưa vật phẩm gồm bánh trái, hoa quả, trầu cau ra đền giỗ tổ Pô Klong Can trên vùng đất gò tục danh Xóm Cũ, cách Bàu Trúc hiện nay khoảng 2 cây số về hướng Tây Bắc. Nhà nước hỗ trợ và nhân dân địa phương đóng góp trên 1 tỉ đồng xây dựng đền thờ mới khang trang phục vụ tốt nhu cầu phụng thờ tổ nghề gốm Chăm. Phong tục cúng tổ nghề gốm do ông Kà thành, bà bóng, ông thủ đền đảm nhận trước sự chứng kiến của các vị chức sắc Bàlamôn. Bà bóng và ông thủ đền lo việc tắm tượng, mặc y phục cho tượng thờ. Ông Kà thành vừa đàn Kanhi vừa hát ngợi ca công đức tổ nghề gốm và cầu mong xóm làng bình an, may mắn, thịnh vượng. Dân làng bày vật phẩm cúng kính cầu mong nghề gốm phát triển bền vững, gia đình hạnh phúc...
Ông Ngụy Ngọc Đỗ, Trưởng Ban phong tục làng Bàu Trúc phấn khởi cho biết năm nay bà con tổ chức giỗ tổ nghề gốm đầm ấm, vui tươi, tưởng nhớ công lao to lớn của tiền nhân dạy dân làng làm gốm. Đặc biệt, Nghệ thuật làm gốm của người Chăm được UNESCO ghi danh vào “Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp” thu hút ngày càng nhiều du khách đến tham quan, mua sắm sản phẩm gốm Bàu Trúc. Ban phong tục động viên bà con đoàn kết thi đua làm nhiều sản phẩm đẹp, bền, tốt đáp ứng tốt nhu cầu thị trường. Phát triển làng nghề gốm thịnh vượng, tích cực góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.
Sơn Ngọc