Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV: Thông qua Nghị quyết về việc lấy phiếu tín nhiệm

Theo Nghị quyết, Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm đối với những người giữ các chức vụ: Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước; Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội; Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, các thành viên khác của Chính phủ; Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước.

Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện lấy phiếu tín nhiệm đối với: Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng Ban của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện; Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, các Ủy viên Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện.

Trường hợp một người đồng thời giữ nhiều chức vụ, việc lấy phiếu tín nhiệm được thực hiện một lần đối với tất cả các chức vụ đó.

Việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân; nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước; góp phần đánh giá uy tín và kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao của người được lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm, giúp họ thấy được mức độ tín nhiệm của mình để tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác; làm cơ sở để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ.

Nghị quyết nêu rõ, kết quả lấy phiếu tín nhiệm được sử dụng để đánh giá cán bộ, làm cơ sở cho công tác quy hoạch, điều động, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử, miễn nhiệm và thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ.

Người được lấy phiếu tín nhiệm có quá nửa đến dưới 2/3 tổng số phiếu đánh giá “tín nhiệm thấp” có thể xin từ chức; trường hợp không xin từ chức thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội, Thường trực Hội đồng nhân dân trình Hội đồng nhân dân tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.

Người được lấy phiếu tín nhiệm có từ 2/3 tổng số phiếu đánh giá “tín nhiệm thấp” trở lên, cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội, Hội đồng nhân dân tiến hành miễn nhiệm tại kỳ họp đó hoặc kỳ họp gần nhất.

Trước đó, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu ý kiến không quy định việc lấy phiếu tín nhiệm đối với cán bộ cấp xã để bảo đảm thống nhất với phạm vi đối tượng được lấy phiếu tín nhiệm theo Quy định số 96-QĐ/TW của Bộ Chính trị về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị. Việc lấy phiếu tín nhiệm chỉ được thực hiện tại Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện.

Một số ý kiến đề nghị bổ sung đầy đủ các đối tượng do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn vào diện được lấy phiếu tín nhiệm (như thành viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh, Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, Phó Trưởng Ban của Hội đồng nhân dân, Hội thẩm Tòa án nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, theo quy định của pháp luật hiện hành, tổng số những người giữ các chức vụ, chức danh do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn là khá lớn.

Do đó, để bảo đảm hiệu quả thiết thực của việc lấy phiếu tín nhiệm, Nghị quyết chỉ xác định đối tượng thuộc diện được lấy phiếu tín nhiệm là những người giữ chức vụ có tầm ảnh hưởng quan trọng đến việc ban hành và thực thi chính sách hoặc người giữ chức vụ tại các cơ quan có vai trò lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thường xuyên (như Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân) mà không áp dụng đồng loạt đối với tất cả các chức vụ, chức danh do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu, phê chuẩn như Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân hay cấp phó tại các Ban của Hội đồng nhân dân.

Đối với thành viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh, thành viên Hội đồng Bầu cử Quốc gia, Nghị quyết đã quy định việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh khác do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn mà thành viên của các cơ quan trên đồng thời nắm giữ (Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, các Phó Chủ tịch Quốc hội và một số Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội).