Đề-pô xe lửa Tháp Chàm, nơi thành lập Chi bộ Đảng Tân Việt năm 1929
và Chi bộ Đảng Cộng sản 4-1930. Ảnh: TL
Đề-pô xe lửa Tháp Chàm phục vụ vận chuyển hành khách, hàng hóa, kỹ thuật duy tu, sửa chữa... Được biết đường sắt xuyên Việt hoạt động thông suốt từ năm 1936. Trước đó có các đoạn hoàn thành và hoạt động như đoạn đường sắt Nha Trang-Tháp Chàm-Sài Gòn hoạt động từ năm 1903, đoạn đường sắt từ Tháp Chàm đi Đà Lạt dài 84 km, trong đó có 16 km đường sắt răng cưa, khởi công xây dựng năm 1906 đến năm 1933 bắt đầu hoạt động. Với đặc điểm này, Đề-pô xe lửa Tháp Chàm là một trong các cơ sở đường sắt nhất nước ta thời đó như Gia Lâm (Hà Nội), Bến Thủy (Vinh), Touran (Đà Nẵng), Dĩ An (Sài Gòn–Bình Dương)...
Theo sử liệu, với quy mô khoảng 200 công nhân, Đề-pô xe lửa Tháp Chàm là ga hành khách và ga kỹ thuật thực hiện tác nghiệp kỹ thuật đầu máy, toa xe và một số chức năng khác. Do vậy, đây là nơi hội tụ nhiều cá nhân ưu tú từ các tỉnh khác vào làm việc, từ đây họ trở thành hạt nhân tuyên truyền các tư tưởng chính trị tiến bộ. Cuối năm 1928, họ thành lập Chi bộ Tân Việt tại làng Bảo An. Tháng 4-1929, đảng Tân Việt chuyển thành Đông Dương Cộng sản liên đoàn, cơ sở đảng Tân Việt tại Ninh Thuận cũng đổi tên và hoạt động theo phương hướng mới. Sau ngày 3-2-1930, Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập, tháng 4-1930, các chi bộ Tân Việt tại Ninh Thuận chuyển thành các chi bộ Đảng Cộng sản theo chủ trương chung của cả nước, bao gồm Chi bộ Đề-pô xe lửa Tháp Chàm và Chi bộ Cầu Bảo, Chi bộ Sở Muối Cà Ná. Từ đó, tổ chức Đảng lãnh đạo Nhân dân đấu tranh, tiêu biểu là tổ chức cuộc biểu tình ngày Quốc tế Lao động 1-5-1930. Sáng sớm ngày 1-5, công nhân đi làm thấy cờ đỏ búa liềm xuất hiện trên đỉnh tháp nước ga Tháp Chàm và trên cây me cổ thụ làng Bảo An; truyền đơn rải nhiều khu vực ga, khu dân cư Bảo An. Cùng lúc đó, 120 công nhân Đề-pô xe lửa Tháp Chàm tổ chức mít-tinh kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động và yêu cầu giới chủ thực hiện các quy định lao động. Có thể nói, vừa ra đời, chi bộ Đảng tại Đề-pô xe lửa Tháp Chàm đã tổ chức đấu tranh trực diện với Pháp.
Với những sự kiện, dấu ấn lịch sử trên, Đề-pô xe lửa Tháp Chàm được công nhận Di tích Lịch sử Cách mạng cấp tỉnh vào năm 2003.
Đình Hy
Ý kiến tâm huyết hướng về Đảng
Ông Nguyễn Tự Hùng
(cán bộ hưu trí, khu phố 4, phường Thanh Sơn, Tp. Phan Rang-Tháp Chàm):
Tròn 55 năm kể từ ngày được vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng, tôi luôn mang trong mình niềm vinh dự, tự hào và không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, nỗ lực mọi mặt để xứng đáng là một đảng viên. Nhìn lại chặng đường 87 năm qua, từ khi có Đảng, đặc biệt là qua hơn 30 năm đổi mới, với sự nỗ lực, phấn đấu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, đất nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Mừng Xuân Đinh Dậu, mừng Đảng quang vinh, tôi mong rằng mỗi cán bộ, đảng viên phải ra sức rèn luyện, thực sự gương mẫu, nói đi đôi với làm, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, xây dựng Ðảng ta ngày càng trong sạch, vững mạnh n
Anh Hoàng Nhân Thế,
(đảng viên trẻ, khu phố 3, phường Mỹ Bình, Tp. Phan Rang-Tháp Chàm):
Bản thân tôi rất vinh dự và tự hào được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Với tôi, vào Đảng là để được cống hiến, rèn luyện và trưởng thành hơn. Là một đảng viên trẻ, tôi nguyện rèn luyện, học tập, luôn phát huy tính tiền phong, gương mẫu, thực hiện tốt tự phê bình và phê bình, giữ vững đoàn kết nội bộ, mạnh dạn đóng góp ý kiến góp phần xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch, vững mạnh; ra sức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, làm gương cho quần chúng noi theo n
Mỹ Dung