Là Chính trị viên Huyện đội An Phước (nay thuộc huyện Ninh Phước) trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Sau năm 1975, đất nước thống nhất, trở về cuộc sống đời thường, ông Nguyễn Văn Tâm luôn có nguyện vọng và tâm huyết làm thế nào để đưa các đồng chí, đồng đội đã hy sinh tại CK7 về yên nghỉ nơi đất mẹ. Từ năm 1977, là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Phước Thái, cho đến lúc về hưu hiện nay, cùng với đồng đội, ông Tâm đã tìm được 377 bộ hài cốt liệt sĩ hy sinh ở CK7.
Nhớ lại năm 1999, là chuyện “minh oan” cho đồng chí Nguyễn Văn Đậu (thuộc xã Phước Hậu ngày nay) không được công nhận liệt sĩ thời kháng chiến chống Mỹ, cứu nước do chưa đầy đủ hồ sơ chứng minh. Ông Tâm cho biết: Liệt sĩ Nguyễn Văn Đậu là đồng đội của mình. Sau khi bị địch tập kích bắt giữ năm 1953, ra tù năm 1954, ông Đậu chuyển công tác về hoạt động cách mạng bí mật và hy sinh năm 1968 tại huyện Cần Giuộc (TP. Hồ Chí Minh). Khi tôi nghe tin như vậy, với quyết tâm minh chứng, tìm ra mộ của đồng đội, nên tôi và thân nhân của gia đình ông Đậu đã đến Nghĩa trang Liệt sĩ huyện Cần Giuộc, tại đây chúng tôi được quản trang cho mượn danh sách liệt sĩ được chôn cất nơi đây xem và cuối cùng đã tìm ra được phần mộ của ông Đậu và “minh oan” cho đồng đội của mình.
Lật lại từng trang giấy trong cuốn sổ nhật ký đã bắt ghi từ năm 1961,
ông Nguyễn Văn Tâm hoài niệm lại những đồng đội mình đã chiến đầu và hy sinh tại CK7.
Khác với ông Nguyễn Văn Tâm, là lớp trẻ đi sau, chứng kiến cảnh hy sinh của đồng đội mình khi làm nhiệm vụ quốc tế ở nước bạn Campuchia (từ năm 1985-1989), khi trở về làm Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Nhị Hà (Thuận Nam), ông Bùi Thiện Lâm, cùng chung một ước vọng và tự nguyện cùng với nhiều người tham gia TKQT HCLS đã hy sinh tại nơi mình sinh sống. Tham gia từ năm 1999 đến nay, ông Lâm đã 33 lần tìm ra các mộ chiến sĩ đã hy sinh tại CK7.
Đây chỉ là 2 cá nhân điển hình có công trong TKQT HCLS trên địa bàn tỉnh. Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh, cho biết: Cùng với lực lượng chức năng, trong những năm qua, tập thể cũng như cá nhân CCB trong tỉnh luôn xem công tác TKQT HCLS là trách nhiệm, nghĩa cử của những người còn sống đối với đồng đội đã hy sinh cho độc lập, tự do của dân tộc, góp phần xoa dịu nỗi đau, mất mát cho các gia đình thân nhân liệt sỹ.
Cũng theo đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, công tác TKQT HCLS được triển khai có hiệu quả hơn sau khi tỉnh ta triển khai thực hiện Quyết định số 1237/QĐ-TTg ngày 27-7-2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo, đã tiếp sức cho những người làm công tác TKQT HCLS trên địa bàn tỉnh. Căn cứ Quyết định 1237/QĐ-TTg, Hội CCB tỉnh chủ động lập kế hoạch đi xác minh nguồn thông tin, kiểm tra, khảo sát khu vực, địa bàn có hài cốt liệt sĩ, làm văn bản báo cáo cho Ban Chỉ đạo tỉnh, để tiến hành lập hồ sơ tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ đưa về Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh. Từ năm 2013 đến tháng 6-2016, Hội Cựu chiến binh tỉnh đã phối hợp cùng các ban, ngành trong tỉnh tìm kiếm, quy tập được 70 hài cốt liệt sĩ, an táng chu đáo, nghiêm trang đúng với phong tục tập quán.
“Theo báo cáo của Sở LĐ-TB&XH, hiện nay toàn tỉnh còn khoảng 1.200 liệt sĩ chưa tìm thấy hài cốt, trong đó có khoảng 600 liệt sĩ mất tin, mất tích. Trong thời gian đến, Hội Cựu chiến binh tỉnh tiếp tục giao nhiệm vụ cho các cấp Hội, nhất là cựu chiến binh từng tham gia các thời kỳ chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, tích cực rà soát, thu thập thông tin về liệt sĩ tại địa phương và vùng lân cận để phục vụ cho công tác TKQT HCLS đạt kết quả cao”-đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết thêm.
TKQT HCLS là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện truyền thống đạo lý “Uống nước, nhớ nguồn” của dân tộc ta. Tin rằng sự quyết tâm cao và phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các cấp, ngành, tổ chức, lực lượng, đặc biệt là sự nỗ lực, cố gắng của cán bộ, chiến sĩ trực tiếp làm nhiệm vụ, người tình nguyện tham gia TKQT HCLS, các địa phương trong toàn tỉnh sẽ tìm thấy và quy tập thêm các hài cốt liệt sĩ, làm ấm lòng những thân nhân, gia đình liệt sĩ đang mong đợi được thấy các anh trở về.
Phan Hiếu