Cách trung tâm Đà Lạt khoảng 4 km về hướng Đông Nam, từ cửa ngõ thành phố, theo đường Trần Hưng Đạo đến Ngã 3 Trại Hầm rẽ phải, đi tiếp đường Trần Quang Diệu, du khách sẽ đến Dinh I Đà Lạt trong sự ngạc nhiên, thú vị bất ngờ. Nằm ở độ cao 1.550m giữa rừng thông rộng khoảng 60 hecta, nguyên đây là Dinh thự của nhà triệu phú người Pháp - Robert Clément Bourgery. Ông là chủ Nhà máy điện Thượng Hải, mê Đà Lạt nên đã cho xây Dinh thự này trước năm 1940.
Cắt băng khánh thành.
Dinh I Đà lạt.
Công trình được xây dựng trên đỉnh đồi thoai thoải, nhìn xuống thung lũng thông và khu rừng săn bắn xưa của Bảo Đại. Sau khi Bảo Đại được người Pháp đưa trở lại làm Quốc trưởng, thấy nơi đây thật đẹp và yên tĩnh, tháng 8 năm 1949 chính phủ Việt Nam đã mua, sửa sang Dinh cơ này làm Tổng hành dinh và nơi làm việc của các quan chức trong Hoàng triều Cương thổ. Nên Dinh I còn có tên là Dinh Quốc trưởng. Đến năm 1956, chính quyền Ngô Đình Diệm sử dụng nơi đây làm Dinh Tổng thống. Dinh được sửa sang lại, cải tạo đường hầm bí mật - lối thoát hiểm thông ra sân bay trực thăng, đề phòng pháo kích và đảo chính. Tương truyền, 20 thợ làm đường hầm bí mật này thông với Dinh II và một số biệt thự khác ở Đà Lạt, đã bị đưa đi “nghỉ mát” không thấy trở về nữa. Sau khi Ngô Đình Diệm bị trừ khử, Dinh này được dùng làm nơi nghỉ mát của các nguyên thủ quốc gia chế độ cũ, cho đến năm 1975. Sau năm 1975, Dinh I được dùng làm Nhà khách Trung ương Đảng một thời gian, rồi chuyển giao cho Lâm Đồng cho một công ty nước ngoài thuê, khai thác du lịch, nhưng hơn 10 năm nay… bị bỏ hoang.
Tập đoàn Hoàn Cầu đã được tỉnh Lâm Đồng trao Giấy phép đầu tư Khu du lịch Dinh I Đà Lạt.
Thấy được giá trị lịch sử - kiến trúc và tiềm năng du lịch, tháng 12 năm 2014 Tập đoàn Hoàn Cầu đã được tỉnh Lâm Đồng chấp thuận “Dự án nâng cấp Khu du lịch Dinh I Đà Lạt”. Sau 8 tháng trùng tu, tiêu tốn 100 tỷ đồng, Dinh I đã được hồi sinh. Ngày nay, lối vào Dinh I là con đường lát đá với hai hàng tràm thân trắng già nua, cao vút. Cuối đường là một đảo hoa hình oval, làm bình phong trang trí và để chuyển hướng đến sảnh chính toà nhà. Chính tiểu cảnh này, đã tôn thêm vẻ cổ kính, uy nghi cho công trình. Dinh I được xây dựng kiên cố, tường xây đá và gạch, mái lợp ngói. Trên mái có nhiều cửa sổ, mái bẻ góc ở đuôi, nhô lên một số ống khói. Nét cổ điển, thể hiện sự đối xứng nghiêm ngặt trong mặt bằng và hệ cửa sổ, cửa vòm, cung tròn. Nửa dưới tầng trệt xây bằng đá chẻ, phần còn lại xây gạch. Toàn bộ hệ thống cửa, cầu thang, sàn lầu, vật dụng đều bằng gỗ quý. Cửa chính có dạng vòm cung, được kết hợp với mái đón bằng ngang, đây là điểm cách tân trong kiến trúc Dinh I. Mặt đứng công trình, được trang trí với nhiều tiểu tiết, càng tăng thêm vẻ cổ kính, uy nghi mà tao nhã. Tòa nhà chính gồm tầng hầm, tầng trệt và tầng lầu. Mặt bằng được bố cục đối xứng, với lối vào chính giữa, hệ thống cầu thang và hành lang mở ra hai bên. Tầng trệt có sảnh lớn, phòng làm việc của Quốc trưởng, phòng tiếp khách, phòng chờ, lò sưởi. Tầng lầu, có phòng họp Nội các, phòng giải trí và các phòng ngủ, bao quanh hành lang ở giữa. Dinh I là một công trình kiến trúc độc đáo, thể hiện rõ trào lưu kiến trúc tân cổ điển châu Âu. Quanh Dinh I, Tập đoàn Hoàn Cầu đã trùng tu số công trình kiến trúc khác, như nhà Ngự lâm quân, nhà Gacdan, hệ thống sân sườn, bể nước, vòi phun, lối đi dạo, vườn Ngự uyển dẫn vào rừng săn bắn, có chỗ nghỉ chân với hồ tắm thiên nhiên kỳ thú… tạo thành một quần thể kiến trúc sang trọng và hoàn mỹ.
Vườn Ngự uyển Dinh I Đà Lạt.
Tham quan khu du lịch Dinh I Đà Lạt.
Trong ngày khai trương (19/9/2015), Tập đoàn Hoàn Cầu đã được tỉnh Lâm Đồng trao Giấy phép đầu tư Khu du lịch Dinh I Đà Lạt. Hoàn Cầu cam kết, sẽ sớm đầu tư giai hai 600 tỷ đồng nữa, để xây mới 27 biệt thự 5 sao (200 phòng), trung tâm hội nghị - nhà hàng - tiệc cưới (800 khách)… đẳng cấp quốc tế. Đặc biệt, trong ngày khai trương Dinh I bừng sáng hơn, tươi vui hơn, bởi sự hiện diện của 45 thí sinh dự vòng bán kết Cuộc thi Hoa hậu hoàn vũ Việt Nam 2015. Nhiều quan khách và công chúng như bị hút hồn, bởi 45 bông hoa đẹp nhất toàn quốc tụ về, khe sắc giữa rừng thông Đà Lạt. Lang thang chụp ảnh đường hầm, máy bay trực thăng, vườn Ngự uyển, tiểu cảnh sau Dinh… lúc ra cổng, tôi thật kinh ngạc trước dàn ứng viên Hoa hậu đang tạo dáng tuyệt đẹp trước Dinh để quay phim Flycam. Tịnh, không một Nhà báo nào trong số hơn 40 Nhà báo chứng kiến, chụp ảnh. Tôi vội móc máy ảnh, chụp như lên đồng được gần chục kiểu… thì có người đứng sau lưng nói: “Không được chụp, anh ở đâu, làm gì?”. Bằng nhạy cảm nghề nghiệp, tôi ngu ngơ bảo: “Tôi ở Đà Lạt mới mua máy, tập chụp ấy mà, các anh không cho thì thôi”. Rời Dinh I, tôi phi ngay về nhà, đổ ảnh vào vi tính xem liền. Như bị thôi miên, người tôi nổi da gà bởi lô ảnh khá đẹp, miệng tủm tỉm bởi mỗi mình “chộp” được. Dinh I cổ kính sơn vàng, dàn Hoa hậu thiệt xinh, nổi bật trên nền hoa, trời xanh và thông xanh Đà Lạt.
Cảm ơn Tập đoàn Hoàn Cầu đã hồi sinh Dinh I Đà Lạt. Từ nay, mọi người dân và du khách thập phương sẽ được tham quan Dinh I - King Palace, một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất ở xứ Hoa. Hãy đến với Dinh I Đà Lạt, để mắt thấy tai nghe các nữ Hướng dẫn viên chuyên nghiệp xinh đẹp, kể về các giá trị Lịch sử - Kiến trúc - Văn hóa nơi đây, để không bao giờ phải nuối tiếc!
Hà Hữu Nết