Rằm tháng Chạp, xóm làng nhộn nhịp đi chợ sắm tết nhưng những người thợ làm chiếu vẫn cần mẫn bên khung dệt. Bà Trần Thị Thọ 62 tuổi, có tròn nửa thế kỷ theo nghề “mẹ truyền con nối” đang cùng người con gái Văn Thị Công Trang cố gắng hoàn thành đôi chiếu kịp giao cho khách hàng. Bà Thọ cho biết, gia đình có bốn đời gắn bó với nghề chiếu.
Bà Trần Thị Thọ dệt chiếu phục vụ thị trường Tết Nguyên đán.
Tuy thu nhập từ nghề làm chiếu thủ công không cao nhưng đã quen nghề của cha ông nên khó bỏ. Giá một đôi (hai chiếc) chiếu hàng khổ 1,4 m, dài 2 m được bà Thọ bỏ mối cho thương lái với giá 300 ngàn đồng. Còn một đôi chiếu đặt cùng kích cỡ bán tại nhà là 400 ngàn đồng. Chiếu đặt bền hơn chiếu hàng nên giá cũng cao hơn 25%.
Theo những người cao tuổi ở An Thạnh, nghề làm chiếu ở đây có lịch sử khoảng hơn 200 năm. Vài ba chục năm trước, cứ đến những tháng giáp tết là xóm làng rộn ràng tiếng khung dệt. Do nghề làm chiếu thu nhập thấp nên lao động trẻ chuyển nghề trồng nho, trồng táo nâng cao đời sống gia đình. Làng An Thạnh hiện nay còn khoảng 10 hộ hôm sớm gắn bó với nghề dệt chiếu. Nguyên liệu chính để dệt chiếu là lát và dây trân. Lát được mua từ người trồng tại ruộng làng hoặc từ Nha Trang chở vào bán với giá 15-16 ngàn đồng/kg. Một chiếc chiếu đặt phải sử dụng khoảng 5-6 kg lát và 100 sợi dây dứa bện thành dây trân nằm dọc theo thân chiếu. Người thợ nhuộm ba màu đỏ, vàng, xanh kết hợp với màu trắng tự nhiên của lát để tạo nên sắc màu hoa văn của chiếu. Chi phí nguyên liệu cho một chiếc chiếu khoảng 100 ngàn đồng đối với chiếu hàng và 150 ngàn đồng đối với chiếu đặt khổ 1,4 m, người thợ dệt cả ngày ròng công có thu nhập 50.000 đồng.
Chúng tôi tìm đến thăm bà Lý Thị Nhàn 73 tuổi, nổi tiếng là người thợ dệt chiếu đẹp nhất làng An Thạnh hiện nay. Suốt 60 năm gắn bó với nghề chiếu, bà chắt chiu vốn liếng xây dựng được nhà ở khang trang. “Chiếu dệt thủ công của bà con địa phương không cạnh tranh được với chiếu dệt máy nên nghề làm chiếu mai một dần. Chiếu dệt máy giá bán thấp hơn chiếu dệt thủ công nên lớp trẻ bây giờ không còn tha thiết với nghề truyền thống của làng. Tui động viên cô con gái tranh thủ việc đồng áng, hai mẹ con đồng tay dệt chiếu tết kịp giao cho khách hàng thân quen”, ngừng tay cột bìa đôi chiếu tết kịp giao cho khách hàng, bà Nhàn chia sẻ.
Sơn Ngọc