Các cấp, các ngành đã có nhiều cố gắng chỉ đạo công tác thu ngân sách

Theo báo cáo của Chính phủ, quyết toán thu cân đối ngân sách nhà ước (NSNN) năm 2012 là 1.058.140 tỷ đồng, trong đó các khoản thu theo dự toán được Quốc hội quyết định là 754.572 tỷ đồng, tăng 1,9% (14.072 tỷ đồng) so với dự toán và tăng 11.382 tỷ đồng so với số đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ năm.

Qua giám sát cho thấy, năm 2012, các cấp, các ngành đã có nhiều cố gắng chỉ đạo công tác thu ngân sách, đặc biệt là sự nỗ lực của cơ quan Thuế, Hải quan trong triển khai thực hiện các giải pháp quản lý thu, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, tăng cường thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách và xử lý các vi phạm về thuế, đưa công tác quản lý thu NSNN dần đi vào nề nếp, đúng pháp luật. Bên cạnh kết quả đạt được, Ủy ban Tài chính, ngân sách của Quốc hội (UBTCNS) cũng chỉ ra những hạn chế cần khắc phục: Do chưa tính đủ số tiền hoàn thuế nên thực chất thu NSNN năm 2012 không đạt dự toán được Quốc hội quyết định, một số khoản thu quan trọng không đạt dự toán được giao, nguồn thu chưa ổn định, vững chắc; Công tác quản lý thu thuế vẫn có mặt hạn chế, chưa có giải pháp hữu hiệu để khắc phục tình trạng trốn thuế; thất thu và nợ đọng thuế còn lớn.

Về quyết toán chi cân đối NSNN năm 2012 là 1.170.924 tỷ đồng, trong đó chi theo dự toán được Quốc hội quyết định là 978.463 tỷ đồng, tăng 8,3% so với dự toán và tăng 72.673 tỷ đồng so với số đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ năm.

Đồng tình với báo cáo quyết toán NSNN năm 2012 của Chính phủ, nhưng UBTCNS cũng thẳng thẳn chỉ ra những bất cập: Chi thường xuyên vẫn còn tình trạng lãng phí, chi sai chế độ quy định, không đúng mục đích, một số khoản chi quan trọng không đạt dự toán; Chi đầu tư xây dựng cơ bản còn thất thoát, lãng phí, sai phạm trong quản lý đầu tư xây dựng vẫn nhiều, nợ đọng khối lượng xây dựng cơ bản đã hoàn thành lớn, số dự án đầu tư hoàn thành chưa quyết toán tồn đọng nhiều.

Bội chi NSNN năm 2012 theo báo cáo quyết toán của Chính phủ là 154.126 tỷ đồng, bằng 4,75% GDP. Các tỷ lệ dư nợ công, dư nợ Chính phủ và dư nợ quốc gia so với GDP được bảo đảm an toàn trong phạm vi giới hạn cho phép.

Có ý kiến cho rằng, số bội chi NSNN như báo cáo của Chính phủ chưa phản ánh hết tình hình bội chi như: chưa tính đủ số hoàn thuế giá trị gia tăng phát sinh trong năm, nợ đọng XDCB, tạm ứng vốn lớn chưa thu hồi. Đề nghị Chính phủ xác định lộ trình cụ thể để xử lý những khoản nợ và khoản ứng nêu trên nhằm bảo đảm tính chủ động trong điều hành NSNN, bảo đảm an ninh tài chính quốc gia.

Bên cạnh đó, UBTCNS nhận thấy, mặc dù tỷ lệ bội chi NSNN tính trên GDP có giảm so với dự toán (4,8%) nhưng số bội chi NSNN lại tăng 13.926 tỷ đồng so với dự toán được Quốc hội quyết định. Việc Chính phủ điều hành tăng bội chi NSNN trên cơ sở tăng giải ngân nguồn vốn ODA (tăng 17.143 tỷ đồng) theo báo cáo của Chính phủ là tích cực, nhưng chưa xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là chưa phù hợp với khoản 2, Điều 49 của Luật Ngân sách Nhà nước.