Năm học 2013-2014, toàn tỉnh có 6.152 HS trúng tuyển vào lớp 10, đạt 94,02% chỉ tiêu tuyển sinh, và chiếm 84,59% số HS tốt nghiệp THCS. Một số trường THPT (cả công lập và tư thục) không tuyển đủ chỉ tiêu như: THPT Bác Ái (huyện Bác Ái); THPT Lê Duẩn (huyện Ninh Sơn); Phan Bội Châu (huyện Thuận Bắc); Phan Chu Trinh (huyện Ninh Hải) – đây là những trường mới thành lập hoặc đóng xa trung tâm, thuộc khu vực có điều kiện kinh tế-xã hội còn khó khăn và cũng là những trường THPT thường có điểm đầu vào hàng năm rất thấp, ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng nâng cao chất lượng giáo dục ở cấp THPT. Điều đáng nói, trong số những HS tốt nghiệp THCS không đỗ vào lớp 10, có nhiều em có số điểm cao hơn hẳn điểm chuẩn của trường THPT thuộc cụm tuyển sinh nhưng vẫn phải chấp nhận rớt vì không đăng ký.
Học sinh lớp 9, Trường THCS Trương Văn Ly, huyện Thuận Nam.
Thầy giáo Nguyễn Đăng Minh, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Thi, Tp. Phan Rang-Tháp Chàm cho biết, thực hiện theo các văn bản chỉ đạo và hướng dẫn của Sở GD&ĐT, trước kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT năm 2013, nhà trường đã tổ chức họp phụ huynh và HS để thông báo, quán triệt và định hướng việc chọn trường THPT đăng ký dự thi, trong đó tiêu chí đầu tiên nhà trường đưa ra tư vấn là năng lực của HS. Tuy nhiên, kết quả thì trường vẫn có khá nhiều HS dù có điểm cao mà vẫn rớt. Bởi các em chọn trường theo sở thích, gần nhà, bạn bè rủ nhau hoặc do cha mẹ kỳ vọng quá lớn.
Rút kinh nghiệm từ năm trước, năm nay Trường THCS Trần Thi khởi động chương trình tư vấn chọn trường cho HS khá sớm. Tuy chưa có quyết định phê duyệt của UBND tỉnh về phương án thi tuyển sinh lớp 10 năm 2014, nhưng nhà trường vẫn chủ động lồng ghép, định hướng cho HS khối 9 xác định năng lực và động cơ phấn đấu thi vào lớp 10. Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo cho giáo viên thăm dò mong muốn, nguyện vọng về trường THPT dự thi của HS, sau đó dựa trên học lực và điều kiện gia đình để tư vấn, định hướng cho các em phấn đấu. “Chúng tôi xác định việc cung cấp thông tin tuyển sinh và tư vấn cho phụ huynh là điều hết sức quan trọng. Thực tế, phụ huynh của trường đa số chưa quan tâm và không nắm rõ được học lực của con em mình, nhiều gia đình thiếu thông tin tuyển sinh nhưng lại muốn con phải vào trường này, trường kia... Chính vì vậy, ngay sau khi kết thúc học kỳ II, nhà trường sẽ tổ chức họp cả phụ huynh và HS lớp 9 để tư vấn tuyển sinh. Trước hết là phải giúp phụ huynh nắm rõ năng lực của con em mình, cung cấp cho họ những thông tin chính xác về kỳ thi tuyển sinh; giới thiệu về điều kiện, chất lượng và điểm tuyển sinh năm trước của các trường THPT mà HS có quyền đăng ký dự thi”, thầy Nguyễn Đăng Minh cho biết thêm.
Chú trọng công tác tư vấn, định hướng cho phụ huynh HS cũng là điều mà các trường THCS đang quan tâm thực hiện. Tuy nhiên, việc cung cấp thông tin liên quan đến kỳ thi tuyển sinh lớp 10 hằng năm cũng cần được thực hiện sớm, thường xuyên và chính xác, đáp ứng được nhu cầu và nguyện vọng của cả phụ huynh và HS, đặc biệt là những HS vùng miền núi, nông thôn – nơi mà nguồn thông tin tuyển sinh chủ yếu chỉ dựa vào nhà trường và các thầy, cô giáo. Em Nguyễn Thùy Khôi Nguyên, HS lớp 93, Trường THCS Nguyễn Thái Bình, huyện Ninh Hải chia sẻ, cũng như các anh chị lớp 12 dự thi đại học cao đẳng, em mong muốn được cung cấp những thông tin giới thiệu về các trường THPT mà trường em nằm trong khu vực tuyển sinh. Không chỉ là thông tin về điểm chuẩn, chất lượng giáo dục mà còn cả môi trường học tập, điều kiện được tham gia các hoạt động ngoại khóa, rèn luyện qua hoạt động đoàn thể… Là một HS giỏi, em Pa-tâu A-xá Thanh (dân tộc Raglai), học sinh lớp 9, Trường THCS Bùi Thị Xuân, huyện Thuận Bắc đặt mục tiêu cho mình là thi đỗ vào Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh. Em mong muốn được biết một số thông tin về trường, đặc biệt là các chế độ ưu tiên dành cho HS dân tộc, như vậy em sẽ có thêm động lực để phấn đấu.
Những mong muốn, nguyện vọng của HS và phụ huynh có lẽ cũng là một trong những nội dung mà các trường THCS nên lưu ý để bổ sung vào nội dung tư vấn chọn trường cho học sinh của mình. Việc tư vấn, định hướng tốt không chỉ hỗ trợ học sinh đưa ra quyết định đúng trong việc chọn trường mà còn giúp các em xác định mục tiêu, động lực cố gắng cho một kỳ thi tuyển sinh thành công!
Nhật Nam