Với cấu trúc như vậy thì rõ ràng kiến thức được tải đều ở các nội dung. Học thuộc lòng nhưng không hiểu rõ bản chất, không hiểu rõ cơ chế của các quá trình thì chắc rằng sẽ không vận dụng được kiến thức để giải thích những vấn đề liên quan. Và các em khó chọn được phương án trả lời đúng, chính xác vì nội dung các đáp án đều tương tự, na ná giống nhau. Phần tiến hóa và phần sinh thái học thì nội dung đã rất cụ thể trong mỗi bài học. Ở đây chỉ xin nhắc lại một số vấn đề thường xoáy vào trong những câu hỏi ở phần di truyền học:
Đối với cơ chế di truyền và biến dị: Ngoài lý thuyết hiểu về gen, mã di truyền, đột biến gen, đột biến nhiễm sắc thể… các em phải vận dụng được kiến thức vào giải quyết bài tập tính chiều dài gen; số lượng và tỷ lệ % từng loại Nu của gen; số Nu trên mỗi mạch; số Nu cần cung cấp cho quá trình nhân đôi ADN. Ở kiến thức đột biến gen phải biết tính số lượng mỗi loại Nu của từng dạng đột biến gen, tính tổng số liên kết hydrô, số axit amin trong phân tử prôtêin…
Đối với tính quy luật của hiện tượng di truyền: Các em nhớ được đối tượng thí nghiệm, kết quả thí nghiệm. Rèn luyện kỹ năng viết giao tử, xác định tỷ lệ phân ly kiểu gen, phân ly kiểu hình, số kiểu gen, số kiểu hình.
Di truyền học quần thể: Câu hỏi chủ yếu là giải bài tập. Xác định cấu trúc di truyền quần thể tự phối qua nhiều thế hệ. Cần lưu ý những câu hỏi tỷ lệ dị hợp tử giảm bao nhiêu? Đồng hợp tử hay đồng hợp tử trội, lặn tăng bao nhiêu? Trong quần thể ngẫu phối thì tính tần số alen, xác định quần thể cân bằng hay chưa cân bằng? Tỷ lệ % mỗi loại kiểu gen?
Ứng dụng di truyền học: Hiểu rõ quy trình các phương pháp tạo giống. Chỉ ra được điểm khác biệt của từng phương pháp. Phân biệt được ứng dụng của từng phương pháp. Ngoài những thành tựu đã được giới thiệu trong sách giáo khoa thì các em nên tìm thêm những thành tựu khác được đưa tin ở các phương tiện truyền thông khác.
Trên đây chỉ là khái quát, định hướng những nội dung ôn tập. Trong những lần kế tiếp, nhóm bộ môn Sinh học sẽ giới thiệu những kỹ năng, những mẹo nhớ nhanh của từng nội dung chủ đề. Chúc các em đủ sức khỏe để bước vào kỳ thi có kết quả tốt nhất.
Tài Nhất Chuyên
Giáo viên Trường THPT DTNT Phan Rang