Phiên họp thứ 12 Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương

Cùng dự phiên họp có Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo cùng các thành viên của Ban Chỉ đạo.

Trong những năm qua, các cơ quan điều tra và cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra đã có nhiều cố gắng trong phòng ngừa, phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm, góp phần quan trọng bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định, thuận lợi phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, hoạt động điều tra cũng bộc lộ một số thiếu sót như chất lượng tiến độ điều tra một số vụ án hình sự chưa bảo đảm, ở một số lĩnh vực xảy ra tội phạm nhưng tỷ lệ phát hiện, khởi tố, điều tra chưa cao; quan hệ phối hợp giữa cơ quan điều tra với các chủ thể khác trong hoạt động điều tra còn vướng mắc…

Việc xây dựng đề án nhằm tạo lập một cơ chế pháp lý hữu hiệu, kiểm soát sự tuân thủ pháp luật và xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền tự do, dân chủ của công dân, đảm bảo an toàn trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội; khắc phục thiếu sót và đáp ứng yêu cầu thực tế trước mắt cũng như lâu dài là yêu cầu khách quan.

Tại phiên họp, lãnh đạo Bộ Công an đã trình bày mục đích, yêu cầu, phạm vi nghiên cứu của Đề án tổ chức lại cơ quan điều tra theo hướng thu hẹp đầu mối.

Cho ý kiến vào Đề án, các đại biểu cơ bản tán thành với sự cần thiết xây dựng Đề án nhằm thực hiện Nghị quyết số 49 –NQ/TW của Bộ Chính trị đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp, nâng cao hiệu quả hoạt động điều tra hình sự, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, phục vụ nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cần tổng kết, nghiên cứu thực tiễn hoạt động của các cơ quan điều tra nhằm tinh giảm hơn nữa đầu mối của cơ quan điều tra cho phù hợp với thực tiễn; thống nhất cơ quan quản lý nhà nước về điều tra; sắp xếp mô hình điều tra phải gắn với đổi mới tổ chức của cơ quan xét xử...

Việc nghiên cứu, đổi mới tổ chức hoạt động của cơ quan điều tra cần phải tính toán nhiều mặt, căn cứ vào các quy định của pháp luật, nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước và tình hình kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước, kinh nghiệm hoạt động và tổ chức bộ máy của cơ quan điều tra để xác định vị trí, vai trò, nhiệm vụ quyền hạn của các cơ quan này bảo đảm sau năm 2015 đạt được các mục tiêu, yêu cầu sau: Xác định cụ thể mô hình tổ chức rành mạch về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức tốt để nâng cao hoạt động điều tra; đảm bảo quyền năng pháp lý đủ mạnh để tiến hành hoạt động phát hiện điều tra, xử lý các vụ án hình sự được nhanh chóng, kịp thời...

Đánh giá cao sự chuẩn bị của Ban soạn thảo Đề án, cùng những ý kiến đóng góp của các thành viên Ban Chỉ đạo, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang cho rằng, việc xây dựng Đề án là cần thiết nhằm khắc phục cơ bản hạn chế, thiếu sót của cơ quan điều tra hiện nay. Chủ tịch cũng gợi mở để các đại biểu cho ý kiến kỹ hơn về mô hình tổ chức cơ quan điều tra theo pháp luật hiện hành, cùng những điều kiện để tổ chức lại cơ quan điều tra theo hướng thu gọn một đầu mối.

Chủ tịch nước nhấn mạnh, một khi hệ thống tố tụng trong đó có cơ quan điều tra được đổi mới phương thức và kiện toàn tổ chức thì sẽ góp phần hạn chế được oan sai, bỏ lọt tội phạm. Tuy nhiên, Chủ tịch nước cũng lưu ý cần nghiên cứu phương án phù hợp trên tinh thần sát với thực tiễn của Việt Nam. Việc tổ chức bộ máy mới phải hiệu lực, hiệu quả khắc phục được hạn chế, yếu kém, chồng chéo, nhưng cũng cần tránh bớt xáo trộn.

Chủ tịch nước đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, bổ sung, chỉnh lý để hoàn thiện Đề án nhằm tăng thêm trách nhiệm của cơ quan điều tra, góp phần cải cách tư pháp, đáp ứng yêu cầu tình hình mới.../.