ASEAN–Trung Quốc hợp tác cứu hộ trên Biển Đông

Hội thảo ASEAN – Trung Quốc với chủ đề “Tăng cường hợp tác ASEAN – Trung Quốc trong tìm kiếm và cứu hộ đối với người và tàu thuyền đi biển gặp nạn tại Biển Đông” do Học viện Ngoại giao tổ chức.

Hội thảo là một biện pháp trong Kế hoạch hành động triển khai Quy tắc hướng dẫn thực thi Tuyên bố ứng xử các bên tại Biển Đông (DOC), do các quan chức cao cấp ASEAN và Trung Quốc thông qua tại cuộc họp tháng 1/2012 tại Bắc Kinh.

Mục đích của Hội thảo nhằm tìm kiếm các giải pháp thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và Trung Quốc trong việc tìm kiếm và cứu hộ đối với người và tàu thuyền gặp nạn ở Biển Đông, góp phần củng cố môi trường hòa bình, ổn định và trật tự ở Biển Đông, qua đó xây dựng lòng tin giữa ASEAN và Trung Quốc trong bối cảnh các tranh chấp chủ quyền và quyền chủ quyền ở Biển Đông chưa được giải quyết triệt để.

Tham dự hội thảo có gần 40 đại biểu là các quan chức và chuyên gia các nước ASEAN, Trung Quốc và các cơ quan chức năng trong lĩnh vực có liên quan đến tìm kiếm cứu hộ trên biển của Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Quang Vinh nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của DOC đối với việc duy trì, hòa bình ổn định chung ở biển Đông. Ông cho rằng ASEAN và Trung Quốc đã vượt qua một chặng đường dài, với không ít khó khăn, thách thức để đạt được Tuyên bố DOC năm 2002 và gần đây là Tuyên bố kỷ niệm 10 năm DOC (2012).

ASEAN cũng đã thông qua Tuyên bố nguyên tắc 6 điểm về Biển Đông (7/2012) và các nước đang trông đợi hai bên sớm chính thức khởi động đàm phán để đạt được Bộ Quy tắc ứng xử COC. Tuyên bố DOC, do vậy, là văn kiện mang tính dấu mốc giữa ASEAN và Trung Quốc, thể hiện cam kết chung đối với việc tôn trọng luật pháp Quốc tế, Công ương LHQ về Luật biển, các nguyên tắc về thực hiện kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp. Đây là những quy tắc rất thiết yếu được quy định trong Tuyên bố DOC, song hành với các biện pháp về xây dựng lòng tin.

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh nhấn mạnh, thực hiện đầy đủ DOC và cùng nhau sớm hướng tới COC, nhằm bảo đảm hòa bình, an ninh an toàn và tự do hàng hải chính là biện pháp xây dựng lòng tin theo đúng tinh thần cam kết giữa các bên liên quan.

Hiên nay, trên biển tiềm ẩn nhiều bất trắc, rủi ro, có nhiều nguyên nhân, cả thiên nhiên, thời tiết, cho đến tự bản thân con người, cũng như bệnh tật hay hỏng hóc tàu thuyền, có thể dẫn đến việc người và tàu thuyền đi biển gặp nạn.

Thứ trưởng Phạm Quang Vinh nhấn mạnh, vì mục đích nhân đạo, ASEAN và Trung Quốc cần cùng nhau hợp tác để có các biện pháp phối hợp tìm kiếm, cứu hộ cần thiết và phù hợp có ý nghĩa cả về mặt nhân đạo và xây dựng lòng tin. Trong khu vực đã có không ít các kinh nghiệm quý về hợp tác song phương hay nhiều bên về lĩnh vực này.

Là quốc gia ven biển, với mong muốn và thiện chí thúc đẩy xây dựng lòng tin và hợp tác khu vực vì hòa bình, ổn định chung ở biển Đông, Việt Nam đã rất chú trọng thúc đẩy hợp tác khu vực về tìm kiếm và cứu hộ người và tàu thuyền gặp nạn trên biển.

Trong năm Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN 2010, Việt Nam đã đề xuất sáng kiến trong lĩnh vực này, và đã được các nước ASEAN hoan nghênh ủng hộ với việc các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã nhất trí thông qua Tuyên bố ASEAN về Hợp tác Tìm kiếm và Cứu nạn người và tàu thuyền trên biển.

Hội thảo lần này là việc tiếp tục triển khai ý tưởng trên của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác ASEAN – Trung Quốc, sẽ tập trung thảo luận 3 vấn đề: Thực trạng và sự cần thiết xây dựng các biện pháp chung trong hỗ trợ người và tàu thuyền gặp nạn ở Biển Đông; Các nhân tố tác động đến việc phối hợp hỗ trợ nhân đạo trong khu vực; Các khuyến nghị cụ thể về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực tìm kiếm cứu hộ đối với người và tàu thuyền gặp nạn tại Biển Đông.

Hội thảo sẽ kết thúc vào ngày 20-6. Kết quả hội thảo sẽ được báo cáo lên các Quan chức Cấp cao ASEAN và Trung Quốc xem xét.