Thủ tướng chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội

Sáng 19/12, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn công tác của Chính phủ làm việc với lãnh đạo TP Hà Nội về giải pháp tháo gỡ khó khăn đối với thị trường bất động sản. Tiếp sau TP Hồ Chí Minh, Hà Nội là địa phương thứ 2 mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng đoàn công tác của Chính phủ đến làm việc về nội dung này.

Tham dự buổi làm việc có đồng chí Phạm Quang Nghị, Bí thư Thành ủy Hà Nội, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, lãnh đạo các Bộ, ngành hữu quan, lãnh đạo một số ngân hàng và doanh nghiệp trên địa bàn.

Mất cân đối cơ cấu hàng hóa

Lãnh đạo nhiều Bộ, ngành Trung ương, ngân hàng, doanh nghiệp nhận định, khó khăn của thị trường bất động sản xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Việc bùng phát về giá, lượng giao dịch trong thời gian ngắn tại Hà Nội và các thành phố lớn đã phát đi những tín hiệu sai lệch về nhu cầu và khả năng chi trả thực sự của thị trường, khiến các doanh nghiệp đã đổ xô vào đầu tư phát triển bất động sản, kể cả các doanh nghiệp không có kinh nghiệm và năng lực tài chính yếu.

Cùng với đó, cơ cấu hàng hoá bất động sản phát triển mất cân đối, các doanh nghiệp chú trọng quá nhiều vào đầu tư loại nhà cao cấp, diện tích lớn; chương trình phát triển nhà ở xã hội phục vụ các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị, công nhân lao động tại các khu công nghiệp chậm được triển khai.

Theo Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo, thị trường bất động sản Hà Nội trầm lắng do sự phát triển quá nóng trong thời gian qua. Giá nhà tăng mạnh chủ yếu là do đầu cơ, thị trường nhà ở mất cân đối, dư thừa nhà ở cao cấp trong lúc thiếu nhà ở phân khúc cho người thu nhập trung bình và người thu nhập thấp.

Thêm vào đó là chính sách tài chính, tín dụng cho thị trường bất động sản chưa hoàn chỉnh và còn bất cập. Thủ tục hành chính trong quy hoạch kiến trúc, đầu tư xây dựng, đất đai, bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng còn nhiều bất cập.

Hiện tổng số căn hộ tồn kho của Hà Nội hiện là gần 5.800 căn, tương ứng trên 566.600 m2 sàn; nhà thấp tầng (biệt thự, nhà liền kề) tồn kho 3.483 căn, tương ứng 874.825 m2 sàn; nhà ở thu nhập thấp còn tồn khoảng 330 căn hộ (hiện đang tiếp tục nhận đơn mua nhà); diện tích sàn văn phòng đủ điều kiện cho thuê tồn khoảng 175.000 m2.

Trong khi đó, nhu cầu về nhà ở của các đối tượng thu nhập trung bình, thu nhập thấp còn rất lớn (các hộ gia đình có bình quân diện tích dưới mức bình quân quân khoảng 375.000 hộ, tương đương 52% số hộ trên địa bàn TP; có khoảng 114.500 cán bộ công nhân viên chức có nhu cầu mua nhà ở).

Đề xuất nhiều giải pháp

Nhiều ý kiến thống nhất quan điểm trong bối cảnh hiện nay, việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản là một việc làm hết sức cần thiết, cần tập trung cao độ với các giải pháp quyết liệt, đồng bộ.

Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Thảo cho hay, chủ trương của TP là cắt giảm, hạn chế nguồn cung, kích thích và hỗ trợ nguồn cầu, điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn cho phù hợp với nguồn cầu, tăng cường vai trò quản lý nhà nước với các một số nhóm giải pháp chính được xác định là: rà soát lại cung, cầu về nhà ở, xác định nhu cầu cụ thể thị trường để cơ cấu lại sản phẩm; có chính sách kích cầu, tạo điều kiện cho người dân có nhu cầu thực sự về nhà ở tiếp cận được quỹ nhà và nguồn vốn tín dụng với lãi suất thấp; hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp bất động sản, nhất là giải quyết nợ xấu và chính sách hỗ trợ về vốn, về giải quyết quỹ nhà tồn đọng;…

Hà Nội đề nghị Chính phủ ban hành Nghị quyết về một số giải pháp tháo gỡ và ổn định thị trường bất động sản làm cơ sở để các Bộ, ngành trung ương, các địa phương tổ chức thực hiện; xem xét phê duyệt Đề án về một số cơ chế, chính sách nhà ở cho đối tượng hưởng lương trên địa bàn TP;…

Đồng thời đề nghị các Bộ, ngành chức năng đề xuất với Chính phủ điều chỉnh, bổ sung các chính sách về tín dụng, thuế, đất đai, như tiếp tục thực hiện quy định về giãn nộp tiền sử dụng đất theo Nghị quyết 13 của Chính phủ; xem xét việc giảm thuế VAT đối với người mua nhà lần đầu; xem xét khoanh nợ xấu, giảm lãi suất tín dụng, thiết lập các gói tài chính hỗ trợ…

Bộ trưởng Bộ Xây Dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, thị trường bất động sản tại Hà Nội có sự khác biệt so với thị trường TP Hồ Chí Minh, đó là tình trạng đóng băng xảy ra chậm hơn, số lượng dự án ít hơn, nhưng quy mô mỗi dự án và tổng thể lớn hơn; số lượng các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia thị trường ít hơn; dư nợ bất động sản ít hơn, vốn chủ yếu huy động từ người mua nhà; giá nhà ở cũng cao hơn nếu so với các dự án cùng điều kiện.

Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng cho rằng trước hết phải thực hiện rà soát các dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới, tiến hành phân loại các dự án phát triển nhà ở, bất động sản; xử lý theo hướng dừng các dự án chưa giải phóng mặt bằng hoặc đang giải phóng mặt bằng nhưng không phù hợp kế hoạch phát triển của địa phương.

Đối với các công trình nhà ở đang thi công dở dang hoặc đã hoàn thành nhưng tồn kho không bán được do diện tích căn hộ quá lớn, tùy theo từng khu vực, cho phép điều chỉnh cơ cấu căn hộ cho phù hợp với nhu cầu và khả năng thanh toán của đại bộ phận người dân.

Với các dự án phát triển nhà ở thương mại đã giải phóng mặt bằng nhưng chưa triển khai công trình nhà ở, cho phép cơ cấu lại dự án, chuyển sang làm nhà ở xã hội phục vụ người có thu nhập thấp, công nhân lao động.

Ngoài ra, cũng cần đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, đặc biệt là giải quyết nhanh chóng các thủ tục cho phép điều chỉnh cơ cấu dự án đang tồn kho, thi công dở dang cho phù hợp với nhu cầu thị trường; thủ tục chuyển đổi từ dự án nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội.

Khẳng định Ngân hàng Nhà nước sẽ hỗ trợ hết mức cho người dân có nhu cầu thực sự về nhà ở, Thống đốc Nguyên Văn Bình đề xuất việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản phải cần một giải pháp dài hơi, trong đó hết sức lưu ý đến việc tiếp tục tập trung hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến phát triển đô thị và nhà ở…

Đồng tình với quan điểm nêu trên của Thống đốc Nguyên Văn Bình, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Minh Quang cho rằng bên cạnh việc đẩy mạnh phát triển, bán nhà ở xã hội nên xem xét, mở rộng hình thức cho thuê nhà ở xã hội.

Đánh giá cao sự nỗ lực của Hà Nội trong tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản thời gian qua, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đề nghị Hà Nội cần tiếp tục thực hiện hiệu quả, đồng bộ các giải pháp vừa mang tính trước mắt, vừa mang tính lâu dài, trong đó chú trọng đến công tác điều chỉnh quy hoạch, đảm bảo cân đối cung cầu về nhà ở; đồng thời lưu ý hơn nữa vào kích cầu, phát triển nhà ở xã hội, nhà ở sinh viên, nhà ở công nhân,...

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng để giải quyết nhà ở tồn đọng, các ngân hàng thương mại phải mở tín dụng cho người mua. Bên cạnh đó, phải mở rộng hình thức cho thuê nhà nhằm góp phần đáp ứng tối đa các nhu cầu về nhà ở của các tầng lớp nhân dân.

Cũng có ý kiến đề xuất nghiên cứu quy định loại hình nhà ở sở hữu có thời hạn để đa dạng hóa các loại hình nhà ở, phù hợp với tình hình thực tế của thị trường; cho phép chuyển đổi các dự án nhà ở tồn kho không bán được sang các công trình dịch vụ đang có nhu cầu và phù hợp với quy hoạch như bệnh viện, trường học, khách sạn, dịch vụ thương mại…

Tăng cường công khai, minh bạch thông tin

Đánh giá cao những giải pháp mà Hà Nội đề ra nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, cho đây là những giải pháp thiết thực đóng góp vào các giải pháp chung của Chính phủ trong giải quyết khó khăn cho thị trường bất động sản, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết Chính phủ sẽ thảo luận nội dung này trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 12/2012 và sẽ ban hành một Nghị quyết chuyên đề về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, tình trạng ứ đọng, khó khăn của thị trường bất động sản có nhiều nguyên nhân, trong đó trước hết phải kể đến những yếu kém trong công tác quản lý, quy hoạch. Vì vậy, Hà Nội phải đặc biệt lưu ý công tác rà soát lại quy hoạch, phát triển thị trường nhà ở theo hướng có cơ cấu hợp lý, quan tâm tập trung nguồn lực để tiếp tục phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người có công, nhà ở công nhân, sinh viên, cán bộ công chức…

Cùng với đó là nghiên cứu xây dựng các định chế tài chính để hỗ trợ thị trường. Có chính sách khuyến khích, kích cầu về nhà ở; làm sao cho người có thu nhập thấp cũng mua được, hoặc thuê được nhà với giá cả hợp lý.

Đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong các giao dịch bất động sản. Đồng thời, tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, phát triển nhà ở, kinh doanh bất động sản.

Thực hiện hiệu quả tái cơ cấu doanh nghiệp, tập trung cơ cấu lại sản phẩm cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, hạ giá thành sản phẩm, cung cấp sản phẩm trực tiếp đến khách hàng có nhu cầu thực, tránh qua trung gian, đầu cơ.

Ngân hàng Nhà nước bên cạnh việc tập trung xử lý nợ xấu bất động sản, trích lập dự phòng rủi ro, tích cực xử lý tài sản thế chấp... cần nghiên cứu, đề xuất chính sách phù hợp, khả thi nhằm hỗ trợ cho các hộ dân vay để mua nhà ở xã hội.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng lưu ý các Bộ, ngành chức năng và Hà Nội cần tăng cường tính công khai, minh bạch thông tin về các hoạt động thị trường bất động sản, thực hiện đồng bộ, quyết liệt, tổng thể các giải pháp để từng bước tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, “làm ấm” từng phần thị trường, tiến tới lành mạnh hóa hoạt động và phát triển bền vững thị trường bất động sản trong thời gian tới.