Kiên quyết cắt giảm đầu tư công

Nhận thức được những bất cập và nhằm khắc phục các tồn tại trong công tác quản lý đầu tư công, đồng thời triển khai giải pháp tổng thể về tái cơ cấu đầu tư mà trọng tâm là đầu tư công, ngày 15/10/2011 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 1792/CT-TTg.

Một điểm mới tại Chỉ thị 1792 là các bộ, ngành, địa phương phải thẩm định về nguồn vốn và cân đối vốn trước khi trình cấp có thẩm quyền quyết định. Từ đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính thẩm định nguồn vốn và cân đối vốn của các dự án đầu tư thuộc thẩm quyền phê duyệt của Chính phủ, vốn ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho địa phương, vốn trái phiếu Chính phủ...

Sau đó, các bộ, ngành ở Trung ương và các địa phương tự tổ chức thẩm định các dự án do các bộ, ngành quản lý và các dự án thuộc cân đối ngân sách địa phương.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ từng bước điều chỉnh cơ cấu đầu tư theo hướng giảm dần đầu tư công, tăng cường huy động vốn của các thành phần kinh tế trong và ngoài nước để đầu tư vào các dự án kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội có khả năng thu hồi vốn.

Không có ngoại lệ với các dự án mới

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh, để hoàn thành số dự án đang thi công dở dang theo Nghị quyết số 881/NQ-UBTVQH12 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quyết định 184/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc giao kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ năm 2011, cần trên 500.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, Nghị quyết về Kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2011-2015 vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 2 này chỉ cho phép bố trí không quá 225.000 tỷ, tương đương với 36% nhu cầu của các công trình dở dang. Như vậy, sẽ có 2/3 khối lượng dự án, công trình sẽ không có vốn bố trí.

Trong khi đó, đây là các dự án đường giao thông, thủy lợi, bệnh viện, trường học. Do vậy, chuyển đổi hình thức đầu tư là việc không thể không làm.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cho rằng, một số dự án chuyển đổi được sang hình thức đầu tư khác như BT, BOT, đối tác công - tư (PPP), song việc kêu gọi đầu tư theo hình thức này chỉ áp dụng được với các công trình có khả năng hoàn vốn cao.

Với các dự án ở các tỉnh miền núi, biên giới buộc phải chuyển hình thức đầu tư, Nhà nước sẽ quan tâm hỗ trợ nhiều hơn thông qua điều chỉnh hỗ trợ vốn đầu tư cao hơn các tỉnh khác. Tuy nhiên, nếu các địa phương này vẫn tiếp tục bố trí vốn đầu tư dàn trải thì sẽ phải tự giải quyết.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cũng thẳng thắn cho biết: Sẽ không có ngoại lệ, thậm chí, những dự án mà địa phương đã có quyết định đầu tư từ trước mà chưa triển khai thì vẫn có thể nằm trong phạm vi điều chỉnh của Chỉ thị 1792.

Việc bố trí vốn đầu tư cho các dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, bao gồm đầu tư từ vốn ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương kế hoạch năm 2012 phải đảm bảo nguyên tắc ưu tiên các lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, giáo dục, y tế, quốc phòng, an ninh...

Trong đó, tập trung bố trí vốn cho các dự án đã hoàn thành và đã bàn giao, đưa vào sử dụng trước ngày 31/12/2011 nhưng chưa bố trí đủ vốn, theo thứ tự ưu tiên: Các dự án hoàn thành và đã bàn giao, đưa vào sử dụng trước ngày 31/12/2011 nhưng chưa bố trí đủ vốn; các dự án cần hoàn thành trong năm 2012 và vốn đối ứng cho các dự án ODA theo tiến độ thực hiện dự án, số vốn còn lại (nếu có) bố trí cho một số dự án chuyển tiếp và một số dự án thật sự cần thiết.

Tiếp đến, các công trình chuyển tiếp sang năm 2013 và cuối cùng mới đến các dự án đầu tư mới. Các dự án khởi công mới phải là các dự án thật sự cần thiết, có đủ các thủ tục đầu tư theo quy định và phải báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư rà soát, tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ quyết định cho phép bố trí vốn kế hoạch năm 2012.

Đối với các bộ, ngành ở Trung ương, việc bố trí vốn cho từng dự án theo đúng ngành, lĩnh vực và chương trình được giao. Bên cạnh đó, việc bố trí vốn đầu tư đối với các dự án chuyển tiếp phải bảo đảm dự án nhóm B hoàn thành trong 5 năm, dự án nhóm C hoàn thành trong 3 năm.

Đối với các địa phương, các dự án sử dụng vốn ngân sách Trung ương có thể bố trí thêm vốn đầu tư từ các nguồn vốn ngân sách địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện...