Giai đoạn 2021-2025, ngành Khoa học và Công nghệ (KH&CN) đã triển khai một số nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng KH&CN về nâng cao năng lực quản lý phát thải ra môi trường từ các hoạt động sản xuất. Đơn cử như nhiệm vụ đánh giá hiện trạng, dự báo diễn biến đa dạng sinh học, chất lượng các thành phần môi trường; nghiên cứu, ứng dụng ảnh vệ tinh quang học kết hợp với công nghệ GIS trong quản lý, giám sát các nguồn phát thải trong không khí tại Ninh Thuận đã phục vụ đắc lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
Một số địa phương cũng đã xây dựng các mô hình thí điểm về sản xuất xanh, sạch, thân thiện với môi trường, như: Dự án thí điểm sử dụng đèn led thay thế các nguồn sáng truyền thống trong đánh bắt hải sản góp phần giảm phát thải khí nhà kính. Ở lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, các mô hình trồng rau an toàn bằng công nghệ thủy canh trong nhà màng, mô hình sản xuất giá thể hữu cơ cũng được nhân rộng.
Để khuyến khích doanh nghiệp (DN) phát triển sản xuất theo hướng xanh, sạch, thân thiện với môi trường, Sở KH&CN triển khai chương trình ưu tiên hỗ trợ bảo hộ sáng chế dây chuyền xử lý rác thải đô thị chưa phân loại; văn bằng hỗ trợ kiểu dáng công nghiệp cho các sản phẩm; hỗ trợ xây dựng các quy trình sản xuất theo ISO, GAP. Sở cũng đã tổ chức 12 lớp đào tạo, huấn luyện về nâng cao chất lượng, truy xuất nguồn gốc cho đội ngũ chuyên gia tư vấn, đại diện các cơ quan, DN trên địa bàn tỉnh. Tiến hành khảo sát và tổ chức thực hiện tại một số DN triển khai áp dụng công cụ cải tiến nâng cao chất lượng 5S; xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2015; áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015.
Đồng chí Võ Quang Lãm, Phó Giám đốc Sở KH&CN, cho biết: Tiếp tục phát triển sản xuất xanh, sạch, thân thiện với môi trường, thời gian tới, hoạt động KH&CN tập trung vào các nội dung chính: Đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, kỹ thuật tiên tiến trong công tác quản lý bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu; khuyến khích các DN đầu tư cải tiến, đổi mới trang thiết bị, công nghệ, sản xuất sản phẩm mới theo hướng giảm phát thải ô nhiễm, thân thiện với môi trường; nghiên cứu, điều tra, đánh giá về nguồn lợi, hệ sinh thái; phục hồi, bảo vệ đa dạng sinh học, bảo đảm phát triển bền vững; triển khai các nhiệm vụ KH&CN về ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng, chống thiên tai, tài nguyên và môi trường; phát triển mô hình sản xuất ít phát thải khí nhà kính.
Tăng cường năng lực đánh giá, thẩm định, lựa chọn công nghệ hiện đại, nhằm đảm bảo công nghệ lựa chọn phù hợp với điều kiện phát triển của Ninh Thuận; tạo điều kiện, hỗ trợ DN chuyển giao, đổi mới hoàn thiện công nghệ hiện đại, thông minh, tiết kiệm nhiên liệu, thân thiện môi trường; ứng dụng, chuyển giao công nghệ trong các ngành công nghiệp chủ đạo của tỉnh (điện gió, điện mặt trời, thủy điện tích năng); ứng dụng công nghệ hiện đại trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nghiên cứu, xây dựng quy trình, kỹ thuật canh tác, cơ giới hóa, tự động hóa tưới tiêu trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp kết hợp với du lịch sinh thái.
Cùng với đó, đẩy mạnh hỗ trợ DN áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; áp dụng thực hành nông nghiệp tốt; nông nghiệp hữu cơ; ứng dụng công nghệ số để thiết lập thông tin, tối đa hóa, hiện đại hóa hệ thống quản trị DN; áp dụng tiêu chuẩn, công cụ hỗ trợ cho sản xuất thông minh; chứng nhận sản phẩm hàng hóa, chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thực phẩn đảm bảo tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế.
Để tăng cường nguồn lực thực các nhiệm vụ trên, UBND tỉnh đã có văn bản đề xuất Bộ KH&CN hỗ trợ triển khai 4 nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia thuộc Chương trình quốc gia hỗ trợ DN nâng cao năng suất và chất lượng hàng hóa giai đoạn 2021-2030, gồm: Hỗ trợ xây dựng và áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến cho các DN sản xuất, chế biến thực phẩm trên địa bàn tỉnh. Nhân rộng áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, áp dụng thực hành nông nghiệp tốt, nông nghiệp hữu cơ cho sản phẩm đặc thù của tỉnh. Nâng cao năng lực cạnh tranh cho DN làng nghề thông qua áp dụng các giải pháp năng suất xanh (GP) và 5S cho DN, cơ sở kinh doanh. Khảo sát hiện trạng và tư vấn xây dựng kế hoạch kinh doanh liên tục nhằm phòng ngừa các rủi ro theo tiêu chuẩn ISO 22301.
Anh Tùng
