Chỉ thị nêu rõ: Thực hiện Nghị quyết số 25/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam về phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021-2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 13/1/2022 về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng thực hiện xây dựng NTM đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
Với sự nỗ lực, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị các cấp, từ tỉnh đến cơ sở, đặc biệt là sự đồng tình, hưởng ứng và tham gia tích cực của mọi tầng lớp nhân dân, Chương trình MTQG xây dựng NTM tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng. Công tác tổ chức học tập, tuyên truyền, quán triệt, cụ thể hóa và triển khai thực hiện nghị quyết đảm bảo nghiêm túc; nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân về xây dựng NTM ngày càng được nâng lên. Chất lượng xây dựng NTM tiếp tục duy trì và có những bước nâng cao; các nhiệm vụ, giải pháp đề ra đã được tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả. Đến nay, toàn tỉnh có 2 huyện, 32 xã, 84 thôn đạt chuẩn NTM, trong đó có 12 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 7 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Thu nhập bình quân của người dân khu vực nông thôn ước đến cuối năm 2024 tăng 1,45 lần so với 2020, gần bằng mục tiêu đến năm 2025 (mục tiêu đến năm 2025 là 1,5 lần). Hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đều giảm, vượt tỷ lệ giao. Bộ mặt nông thôn tiếp tục thay đổi, ngày một khang trang, hiện đại, sạch đẹp hơn.
Một góc xã nông thôn mới nâng cao An Hải (Ninh Phước). Ảnh: Văn Nỷ
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số hạn chế như: Khả năng hoàn thành một số chỉ tiêu về huyện, xã NTM và NTM nâng cao gặp nhiều khó khăn; kết quả xây dựng NTM chưa thật sự bền vững, ổn định, chưa đáp ứng yêu cầu; có sự chênh lệch về kết quả thực hiện xây dựng NTM giữa các vùng, miền trong tỉnh; phát triển sản xuất gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp, xây dựng đời sống văn hóa, môi trường và chất lượng môi trường sống có lúc, có nơi chưa được chú trọng, quan tâm đúng mức và đáp ứng các tiêu chí theo tình hình mới; tỷ lệ vốn giải ngân chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới còn thấp, chưa đạt yêu cầu đặt ra; nguồn lực huy động chưa đáp ứng nhu cầu chương trình, đặc biệt là nguồn lực huy động từ doanh nghiệp và cộng đồng dân cư; phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM” có dấu hiệu chững lại; tình hình an ninh trật tự khu vực nông thôn vẫn còn diễn biến phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Những hạn chế nêu trên ngoài những yếu tố khách quan còn có yếu tố chủ quan, đó là: Nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền địa phương về xây dựng NTM chưa sâu kỹ, chưa đầy đủ; phương thức chỉ đạo, năng lực cụ thể hóa các cơ chế, chính sách liên quan vào thực tiễn còn chậm; sự vào cuộc của hệ thống chính trị ở một số nơi chưa đồng bộ, quyết liệt, trách nhiệm, hiệu quả, đặc biệt là cấp cơ sở; công tác tổ chức triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách, chương trình, nhất là các vấn đề mới còn lúng túng, chưa chủ động, chưa sáng tạo, hiệu quả chưa cao; phong trào thi đua xây dựng NTM có dấu hiệu trầm lắng, chững lại; việc phối hợp, tham gia, hỗ trợ giữa các ngành đối với các địa phương trong xây dựng NTM có lúc chưa thật hiệu quả.
Để đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 theo Nghị quyết số 16-NQ/TU, Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể trong tỉnh tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả một số nội dung trọng tâm sau:
1. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt đầy đủ, nghiêm túc, hiệu quả Nghị quyết số 16-NQ/TU, các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng NTM; trong đó, chú trọng đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến ở cơ sở để các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân hiểu đúng, đầy đủ các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ xây dựng NTM. Tăng cường trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và người đứng đầu trong xây dựng NTM; tạo bứt phá, đổi mới tư duy, nâng cao nhận thức và hành động để đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng xây dựng NTM trong thời gian đến. Đồng thời, xác định xây dựng NTM là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên, lâu dài nhằm huy động và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân cùng tham gia.
Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc triển khai thực hiện công tác xây dựng NTM; qua đó, lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành để hỗ trợ, hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện; xem kết quả thực hiện công tác xây dựng NTM là một trong các tiêu chí để đánh giá, phân loại hằng năm.
2. Nâng cao hơn nữa nhận thức của cấp ủy, chính quyền các cấp và người dân trong tỉnh về vai trò, trách nhiệm, tầm quan trọng của việc xây dựng NTM. Cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tổ chức quán triệt, phổ biến, tuyên truyền nội dung Chỉ thị đến cán bộ, đảng viên và nhân dân; xây dựng chương trình, kế hoạch, xác định những mục tiêu, tiêu chí trọng tâm, nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình thực hiện cụ thể, với quyết tâm cao để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có kết quả cụ thể về công tác xây dựng NTM. Bên cạnh đó, phối hợp lồng ghép thực hiện có hiệu quả các chương trình MTQG khác và chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh.
3. Tổ chức thực hiện
3.1. Ban cán sự đảng UBND tỉnh chỉ đạo UBND tỉnh và các sở, ngành, địa phương tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:
- Tiếp tục đẩy mạnh xây dựng NTM theo hướng toàn diện, ổn định, bền vững và nâng cao; đặc biệt là việc duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng tiêu chí đối với các huyện, xã đã được công nhận đạt chuẩn. Chỉ đạo các địa phương tập trung, đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành việc lập, điều chỉnh quy hoạch vùng huyện, quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết xã đáp ứng yêu cầu xây dựng NTM và quá trình đô thị hóa; làm cơ sở, nền tảng trong chỉ đạo, quản lý xây dựng NTM.
- Tiếp tục đẩy mạnh phát triển sản xuất theo hướng cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn gắn với quá trình đô thị hóa đi vào chiều sâu và phát triển bền vững; chuyển mạnh từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, từ nông nghiệp sản lượng cao sang nông nghiệp công nghệ cao, giá trị cao, từ nông nghiệp phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành. Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất nông nghiệp hàng hóa để phát triển nông nghiệp quy mô lớn, nông nghiệp hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao, có giá trị gia tăng cao. Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và xây dựng NTM thông minh.
- Nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các nội dung thuộc Chương trình OCOP; tập trung thực hiện hiệu quả Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), trong đó ưu tiên phát triển các nhóm ngành hàng chủ lực, có lợi thế của mỗi địa phương gắn với phát triển dịch vụ du lịch; toàn tỉnh có thêm nhiều sản phẩm OCOP có thương hiệu, có giá trị và sức cạnh tranh cao. Tiếp tục quan tâm phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; xây dựng, nâng cao hiệu quả hoạt động các mô hình kinh tế tập thể nhằm liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị, tạo đầu ra ổn định cho nông sản. Tăng cường công tác quản lý và phát triển rừng; khuyến khích phát triển kinh tế vườn, rừng, trồng cây dược liệu dưới tán rừng, bảo đảm vừa làm tốt công tác bảo vệ, phát triển rừng, vừa tạo sinh kế, nâng cao thu nhập, đời sống của người dân; hỗ trợ chăn nuôi trang trại thân thiện với môi trường.
- Tăng cường công tác quản lý, đa dạng hóa huy động nguồn lực, nhất là nguồn lực trong nhân dân, doanh nghiệp để tập trung xây dựng NTM; có các giải pháp phù hợp lồng ghép, sử dụng hiệu quả nguồn vốn Chương trình MTQG xây dựng NTM với các chương trình MTQG khác đảm bảo đúng quy định; tránh đầu tư dàn trải, manh mún; tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án đầu tư trên địa bàn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn; huy động tối đa nguồn lực của địa phương để tập trung xây dựng huyện Ninh Sơn và huyện Thuận Nam đạt chuẩn NTM trong năm 2025. Tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cơ chế, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất, thương mại, dịch vụ ở khu vực nông thôn, nhất là huyện nghèo Bác Ái.
- Đổi mới tư duy, cách làm xây dựng NTM theo chiều sâu, thực chất, hiệu quả, bền vững không chỉ chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng mà phải kết hợp hài hòa giữa phát triển sản xuất, tạo sinh kế và văn hóa - xã hội để cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Tập trung rà soát các tiêu chí NTM, xây dựng kế hoạch duy trì, giữ vững, nâng cao chất lượng tiêu chí và có giải pháp phù hợp để tổ chức thực hiện, đặc biệt là các tiêu chí về thu nhập, nghèo đa chiều, tổ chức sản xuất, môi trường, an ninh trật tự; tập trung chỉ đạo, ưu tiên nguồn lực hỗ trợ các huyện, xã đủ điều kiện, có khả năng đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu để hoàn thành mục tiêu xây dựng địa phương đạt chuẩn theo Nghị quyết số 16-NQ/TU và xóa “huyện trắng về NTM” đối với huyện Bác Ái.
- Rà soát, kiện toàn và nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của Ban chỉ đạo và bộ máy giúp việc Ban chỉ đạo các cấp theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả; điều chỉnh, phân công bổ sung các sở, ngành của tỉnh trực tiếp hỗ trợ, giúp đỡ các địa phương thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM.
- Thực hiện nghiêm túc việc thẩm tra, thẩm định, xét công nhận thôn, xã, huyện đạt chuẩn, đảm bảo chất lượng, thực chất; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc các địa phương trong việc thực hiện xây dựng NTM.
3.2. Đảng đoàn HĐND tỉnh lãnh đạo Thường trực HĐND tỉnh, các ban của HĐND tỉnh giám sát, đôn đốc việc triển khai thực hiện Chỉ thị của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
3.3. Đảng đoàn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp phối hợp với các ngành chức năng, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân tự giác tham gia chương trình. Lựa chọn những nội dung thiết thực để phối hợp vận động, khích lệ các tổ chức, cá nhân chung sức, đồng lòng xây dựng NTM. Đồng thời, tham gia giám sát, phản biện việc thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh.
3.4. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chỉ đạo, quán triệt, định hướng các cơ quan truyền thông tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về Chương trình MTQG xây dựng NTM đến các tầng lớp cán bộ, công chức và nhân dân trong tỉnh để mọi người được biết và tự giác tham gia.
3.5. Các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc căn cứ Chỉ thị của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và tình hình thực tiễn tại địa phương, đơn vị sớm ban hành Chỉ thị hoặc văn bản để lãnh chỉ đạo; đồng thời chỉ đạo chính quyền, ban, ngành, đoàn thể xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn, quyết tâm hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết số 16-NQ/TU đã đề ra.
Giao Ban cán sự đảng UBND tỉnh chủ trì, phối hợp các ban đảng Tỉnh ủy theo dõi, kiểm tra, giám sát và đôn đốc việc triển khai thực hiện Chỉ thị. Định kỳ 6 tháng và hằng năm báo cáo kết quả thực hiện cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy để theo dõi, chỉ đạo.
Chỉ thị này được phổ biến đến chi bộ.