Nhiều đổi mới trong công tác tổ chức
Năm học 2020-2021, lần đầu tiên Cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học được tổ chức thêm vòng thi ý tưởng sơ loại, cũng là năm đầu tiên Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) mời các giảng viên Trường Đại học Nha Trang tham gia hội đồng tư vấn và chấm giải. Từ 57 ý tưởng được các trường trung học và các phòng giáo dục trên địa bàn tỉnh gửi về dự thi, Ban Giám khảo đã chọn 38 ý tưởng tốt nhất vào vòng 2, cũng được xem là vòng chung kết cấp tỉnh.
Em Phạm Nguyễn Gia Bảo, Trường THPT iSchool được Ban Giám khảo đánh giá cao nhờ ứng dụng năng lượng mặt trời phục vụ chăn nuôi.
Các ý tưởng sau khi vượt qua vòng sơ loại tiếp tục được các giảng viên Trường Đại học Nha Trang tư vấn, chỉ ra các điểm hạn chế cần khắc phục, đảm bảo các dự án tham gia vòng 2 đạt chất lượng và hàm lượng khoa học cao nhất. Em Chu Đức Chí, học sinh Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, chia sẻ: Sau vòng thi ý tưởng, em được các thầy cô ở Trường Đại học Nha Trang tư vấn rất nhiều. Chẳng hạn, đối với mô hình máy dọn rác trên bãi biển của em, ý tưởng ban đầu là dùng hệ thống bơm thủy lực để hoạt động, tuy nhiên chi phí thực hiện cao, do đó các thầy cô giáo đã tư vấn cho em giải pháp thay thế hợp lý hơn. Nhờ đó, dự án của em đạt giải Ba. Tại vòng chung kết cuộc thi cấp tỉnh, trong quá trình chấm thi, sau khi nghe phần thuyết trình sản phẩm, các thầy cô Trường Đại học Nha Trang cũng đã tiếp tục tư vấn cho em rất nhiều giải pháp hay, em sẽ tiếp tục hoàn thiện mô hình này để tiếp tục tham gia các Cuộc thi sáng tạo KHKT do tỉnh tổ chức trong thời gian tới.
Thầy giáo Lê Đặng Huỳnh Sơn, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi nhìn nhận: Nếu như các năm trước, Ban Giám khảo là giáo viên các trường THPT trên địa bàn tỉnh thì năm nay thành viên Ban Giám khảo toàn bộ là chuyên viên Sở GD&ĐT và các giảng viên Trường Đại học Nha Trang. Điều này đảm bảo tính chất khách quan, công bằng trong quá trình chấm thi. Hơn nữa, qua 1 vòng sơ loại ý tưởng với sự tư vấn của các giảng viên Trường Đại học Nha Trang, chất lượng cuộc thi được nâng lên rất nhiều, thể hiện rõ ràng qua chất lượng các dự án được trưng bày tại vòng 2 của cuộc thi năm nay.
Các dự án dự thi tăng cả về lượng và chất
Tham gia Cuộc thi KHKT cấp tỉnh lần này, toàn tỉnh có 16 đơn vị (gồm 13 Trường THPT và 3 phòng giáo dục) với 48 dự án của các em học sinh khối THPT và 9 dự án thuộc khối THCS. So với cuộc thi năm trước, số đơn vị tham gia năm nay tăng 4 trường THPT và 2 phòng giáo dục; số dự án gửi về dự thi tăng 29 dự án. Điều đó chứng tỏ cuộc thi thực sự là một sân chơi sáng tạo, bổ ích, ngày càng có sức thu hút lớn đối với các em học sinh trung học trên địa bàn tỉnh.
Đồng chí Nguyễn Anh Linh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, Phó Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi đánh giá: Năm nay, các dự án gởi về dự thi không chỉ tăng về số lượng mà còn tăng về chất lượng. Đa số các dự án có tính ứng dụng cao, hàm lượng khoa học nhiều hơn so với các năm trước; các vấn đề nghiên cứu cơ bản cụ thể, gắn với thực tiễn nhu cầu cuộc sống, mang đậm nét các đặc trưng địa phương, phù hợp với lứa tuổi và trình độ của học sinh. Tham gia cuộc thi năm nay, tác giả các dự án đã thể hiện rõ được niềm đam mê nghiên cứu khoa học, sáng tạo kỹ thuật; khả năng làm chủ ý tưởng, giải pháp của mình; sự chủ động, tự tin thuyết phục hội đồng giám khảo về vấn đề mình nghiên cứu. Tín hiệu đáng mừng ở cuộc thi năm nay là khoảng cách vùng miền đã được rút ngắn đi rất nhiều, giải thưởng được phân bổ đều ở các huyện, thành phố, thậm chí các trường vùng đồng bào dân tộc Raglai huyện miền núi Bác Ái cũng có dự án đạt giải cao. Điều đó cho thấy phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh ở các trường trung học trên địa bàn tỉnh đã được phát triển và lan tỏa rộng khắp. Một điểm hết sức đặc biệt ở cuộc thi năm nay là các em học sinh đã biết tận dụng và phát huy thế mạnh đặc thù của Ninh Thuận là năng lượng tái tạo. Nhiều dự án ứng dụng năng lượng điện mặt trời, điện gió để phục vụ trồng trọt, chăn nuôi và giải quyết các vấn đề trong thực tiễn đời sống, được ban giám khảo đánh giá cao.
Kết thúc cuộc thi, có 26 dự án và 40 thí sinh đạt giải, chiếm tỷ lệ 68%. Trong đó có 2 giải Nhất, 4 giải Nhì, 6 giải Ba và 11 giải Tư. So với cuộc thi năm trước, tăng 10 dự án và 16 thí sinh đạt giải; số lượng giải Nhất, Nhì, Ba đều tăng gấp đôi. Đây cũng là số lượng giải cao kỷ lục của Cuộc thi KHKT cấp tỉnh tính đến thời điểm này.
Ban Tổ chức cuộc thi cho biết, 2 dự án đạt giải Nhất, gồm: Dự án “Chế tạo giường tắm đa năng dùng cho bệnh nhân liệt”, đồng tác giả: Nguyễn Ngọc Bích Liên - Nguyễn Gia Khánh, Trường THPT Nguyễn Trãi và dự án “Mô hình chuồng nuôi heo hiện đại” của tác giả Phạm Nguyễn Gia Bảo, Trường THPT iSchool Ninh Thuận sẽ tiếp tục được các giảng viên Trường Đại học Nha Trang tư vấn, góp ý và hoàn thiện dự án để đảm bảo chất lượng tham gia Cuộc thi KHKT cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2020-2021 dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 3-2021 tại Thành phố Huế.
Lê Vy