Việt Nam là 'tấm gương' phản chiếu các lý tưởng và giá trị ASEAN

Đây là nhận định được ông Ahmad Ibrahim Almutaqqi, Giám đốc Chương trình nghiên cứu ASEAN thuộc Trung tâm Habibie (Indonesia) đưa ra khi trao đổi với phóng viên TTXVN thường trú tại Jakarta.

Theo ông Ibrahim, kể từ khi gia nhập ASEAN vào ngày 28/7/1995, Việt Nam ngày càng hòa nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới. Đến nay, Việt Nam đã mở rộng cánh cửa với thương mại tự do và hiện là một phần quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Ibrahim khẳng định xu thế này rất giống với những gì mà dự án hội nhập khu vực ASEAN đang cố hướng tới và Việt Nam rõ ràng đang được hưởng lợi từ hội nhập. Theo ông, "chúng ta đang chứng kiến một Việt Nam tự tin hơn trên vũ đài thế giới và có những đóng góp quan trọng cho khu vực mỗi khi giữ chức Chủ tịch của ASEAN".

Nhà nghiên cứu Indonesia cũng cho rằng điều đáng khích lệ là Việt Nam ngày càng được xem là một trong những nhà lãnh đạo của ASEAN. Trong một thời gian dài, Indonesia từng luôn được coi là nhà lãnh đạo tự nhiên của ASEAN song thật tốt khi Việt Nam cũng đang đóng góp và Jakarta có thể tin tưởng Hà Nội để bảo vệ ASEAN.

Đánh giá về vai trò và vị trí của ASEAN sau 53 năm xây dựng và phát triển, học giả kỳ cựu này cho rằng thành tựu lớn nhất của ASEAN là giữ được hòa bình và ổn định trong khu vực. Theo ông Ibrahim, đây không phải là "kỳ tích tầm thường" do tính đa dạng của khu vực Đông Nam Á, với nhiều tranh chấp biên giới chưa được giải quyết, cũng như việc các cường quốc thường sử dụng khu vực này như một "đấu trường" cạnh tranh địa chiến lược.

Theo năm tháng, sự tồn tại của ASEAN đã cho phép các nước Đông Nam Á không chỉ xử lý các thách thức trên mà còn thịnh vượng và phát triển lớn mạnh, ngày càng được các nước trên thế giới công nhận vai trò trung tâm của ASEAN trong việc định hình các vấn đề khu vực.

Tuy nhiên, ông Ibrahim cũng cho rằng thách thức trước mắt mà ASEAN đang phải đối mặt là đại dịch COVID-19 vốn gây thiệt hại hết sức nặng nề không chỉ với sức khỏe cộng đồng mà cả nền kinh tế khu vực. Nếu không được xử lý đúng cách, những tác động tiêu cực này có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội. Do đó, điều quan trọng là ASEAN cần dẫn dắt trong bất kỳ giai đoạn phục hồi hậu COVID-19 nào.

Ngoài ra, ASEAN vẫn phải đối mặt với thách thức cố hữu khi đứng giữa các cường quốc. Vấn đề phức tạp đó dường như xuất phát từ sự thay đổi cán cân sức mạnh trong khu vực.