Thủ tướng: Ngành tài chính không được chậm chạp và nhũng nhiễu

Ngày 10/1, phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác tài chính – ngân sách nhà nước năm 2019, triển khai nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước năm 2020, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tăng cường kiểm tra giám sát, có biện pháp cụ thể thúc đẩy mạnh mẽ việc giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm "không để bài ca muôn thủa về giải ngân chậm tái diễn trong năm 2020"; trong đó vai trò ngành tài chính là phát hiện thúc đẩy những khâu ách tắc trong lĩnh vực này.

Năm thứ hai vượt thu ngân sách trung ương

Theo Bộ Tài chính, năm 2019, Bộ đã tổ chức điều hành thu, chi ngân sách nhà nước chủ động, đảm bảo chặt chẽ, kỷ luật, kỷ cương, hoàn thành thắng lợi các mục tiêu đề ra. Nhờ chủ động trong triển khai, kết hợp với sự phát triển khả quan của nền kinh tế, thu cân đối ngân sách nhà nước đến ngày 31/12/2019 đạt 1.549,5 nghìn tỷ đồng, vượt 138,2 nghìn tỷ đồng (tương đương 9,79%) so với dự toán, tăng 92,2 nghìn tỷ đồng so với nhận định đánh giá tại báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 vừa qua, tăng 8,7% so thực hiện năm 2018. Trong đó: thu nội địa vượt 100,2 nghìn tỷ đồng (tăng 8,5%), thu từ dầu thô vượt 11,7 nghìn tỷ đồng (tăng 26,1%) và thu cân đối ngân sách từ xuất nhập khẩu vượt 25,3 nghìn tỷ đồng (tăng 13,4%) so với dự toán.

Đáng chú ý, đây là năm thứ hai thu ngân sách trung ương vượt thu. Thu ngân sách trung ương vượt 32 nghìn tỷ đồng (tăng 4%) so dự toán. Thu ngân sách địa phương vượt trên 106,2 nghìn tỷ đồng (tăng 17,7%) so với dự toán; 63/63 tỉnh, thành phố vượt dự toán thu ngân sách nhà nước trên địa bàn; 60/63 tỉnh, thành phố đạt và vượt dự toán thu ngân sách địa phương.

Đánh giá cao những kết quả đạt được của ngành Tài chính trong năm qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, ngành Tài chính đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ Tài chính – ngân sách nhà nước năm 2019, đóng góp quan trọng vào thành công chung, toàn diện của đất nước.

Điểm lại một số thành tựu nổi bật của ngành, Thủ tướng chỉ rõ, lần đầu tiên trong nhiều năm, 100% các địa phương đều đạt thu. Đặc biệt là các lĩnh vực thu lớn, kết quả đều đạt tốt, nhất là ngân sách trung ương. Ngành Tài chính đóng góp vào kết quả thu ngân sách nhà nước vượt gần 10%. Ngành Tài chính đã góp phần quan trọng đặc biệt ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt các cân đối lớn của nền kinh tế. Bộ đã phối hợp với các ban, ngành, địa phương trong điều hành giá, trong đó có điều hành giá điện, giá cả thị trường. Thủ tướng cũng bày tỏ ấn tượng về việc Bộ Tài chính đã cắt giảm 2.172 đầu mối, góp phần cải thiện môi trường đầu tư nhất là thuế, hải quan…

Nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp

Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị cán bộ ngành Tài chính từ các sở tài chính, đến cục thuế, hải quan, kho bạc… phải nêu cao tinh thần phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp trong quá trình phát triển và thực hiện tốt công tác phòng chống tham nhũng tiêu cực, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm theo quy định. Ngành cũng cần tiếp thu lắng nghe, có cách làm việc cầu thị đặc biệt không được để chậm chạp và đặc biệt là không được nhũng nhiễu.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu ngành Tài chính tập trung giải ngân vốn đầu tư công bởi mặc dù đã có sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, nhưng nhiệm vụ này vẫn không đạt kế hoạch, tỷ lệ giải ngân 2017 là 81.8% ; 2018 là 75,8%; 2019 chỉ đạt 73,5% dự toán mà Quốc hội giao. Việc giải ngân chậm không chỉ không phát huy hiệu quả vốn đầu tư công mà còn hạn chế tăng trưởng.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tăng cường kiểm tra giám sát, có biện pháp cụ thể thúc đẩy mạnh mẽ việc này ngay từ đầu năm "không để bài ca muôn thủa về giải ngân chậm tái diễn trong năm 2020"; trong đó vai trò ngành Tài chính là phát hiện thúc đẩy những khâu ách tắc trong giải ngân vốn đầu tư công.

Thủ tướng cũng chỉ rõ nhiệm vụ cơ cấu lại, việc cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước chậm, không đạt yêu cầu đề ra. Tuy có nhiều nguyên nhân không phải riêng của ngành Tài chính nhưng ngành có trách nhiệm phải đề xuất để tháo gỡ.

Kỷ luật, kỷ cương tài chính mặc dù có tiến bộ nhưng vẫn còn nhiều bất cập. Vẫn còn nhiều sai phạm trong các lĩnh vực đất đai, tài nguyên khoáng sản đấu thầu mua sắm cần xử lý nghiêm và công khai các vi phạm và không để phát sinh những vấn đề phức tạp.

Nhấn mạnh mục tiêu việc cải thiện môi trường kinh doanh Việt Nam lọt vào nhóm đầu ASEAN và hướng tới OECD, Thủ tướng yêu cầu ngành Tài chính phải tiếp tục cải cách để năm 2020 môi trường kinh doanh phải tăng 10 bậc; trong đó thuế phải tăng nhiều bậc.

Lắng nghe để sửa mình

Thủ tướng lưu ý, năm 2020, bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, trong đó thương mại toàn cầu giảm, bởi vậy, Bộ Tài chính cần đề xuất các chính sách để huy động nguồn lực cho đất nước, đồng thời thực hiện được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 300 tỷ USD.

Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh phát triển kinh tế số, Thủ tướng cho rằng ngành Tài chính phải đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, góp phần thực hiện phát triển kinh tế số ở Việt Nam.

"Ngành Tài chính phải tận tâm, phải lắng nghe thì mới chuyển biến tình hình. Phải lắng nghe để sửa mình mới có thể có bước phát triển mới", Thủ tướng nói.

Ngành cần tham mưu, tư vấn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những định hướng, giải pháp cụ thể để nâng cao tính độc lập, tự chủ của nền kinh tế, tận dụng cơ hội khoa học - công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ứng phó hiệu quả hơn với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững.

Nhấn mạnh ngành Tài chính là huyết mạch quan trọng và có vai trò dẫn dắt nền kinh tế phát triển, Thủ tướng yêu cầu toàn ngành phải đổi mới tư duy, xây dựng chiến lược.

"Tài chính không phải con số thu chi ngân sách nhà nước, khư khư giữ tiền mà tài chính phải biết huy động, sử dụng tiền hiệu quả hơn để tiền đẻ ra tiền. Tài chính phải vì mục tiêu phát triển bền vững, củng cố quốc phòng - an ninh, đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế. Các chính sách tài chính, thuế, phải tập trung khơi thông huy động, sử dụng mọi nguồn lục, phát huy tiềm năng thế mạnh tháo gỡ khó khăn vướng mắc là động lực tăng trưởng của Việt Nam", Thủ tướng nói.

Thủ tướng giao nhiệm vụ cho ngành Tài chính phải tháo gỡ vướng mắc cho sản xuất kinh doanh phát triển, "làm sao cho chiếc bánh to hơn để có nguồn thu lớn hơn".

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ Tài chính tập trung thực hiện quyết liệt ngay từ đầu năm để đảm bảo nhiệm vụ ngân sách năm 2020, thực hiện tốt các giải pháp ngân sách nhà nước, phối hợp chặt chẽ ngành địa phương thực hiện đồng bộ hiệu quả các nhiệm vụ giải pháp tại Nghị quyết 01, 02 của Chính phủ.

"Cần khơi thông nguồn lực, đảm bảo vượt thu ngân sách ít nhất 5%. Tiếp tục cải cách đổi mới thu chi, tạo môi trường đầu tư thông thoáng, thu hút doanh nghiệp phát triển", Thủ tướng nói và yêu cầu siết chặt kỷ cương, kỷ luật tài khóa, tiếp tục kiểm soát chặt chẽ bội chi ngân sách nhà nước, nợ công, giảm chi phí vay vốn…

Thủ tướng đề nghị ngành tài chính đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đi tiên phong trong xây dựng Chính phủ điện tử, tham gia cổng dịch vụ công, để người làm thủ tục không phải gặp người giải quyết thủ tục; tránh tình trạng phong bao phong bì, tham nhũng vặt.

Tại Hội nghị, Thủ tướng cũng lưu ý ngành Tài chính phải đảm bảo Tết đầy đủ cho nhân dân, không để lạm phát, nhất là lạm phát tâm lý, do khan hàng, không để nạn đầu cơ gây rối loạn thị trường. Ngành Tài chính phải chỉ đạo liên ngành từ hải quan, biên phòng, quản lý thị trường ngành thuế, cơ quan thường trực 389, không để kẻ xấu lợi dụng gây tác động đến thị trường.