Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi, vụ hè - thu năm 2023 kế hoạch sản xuất toàn tỉnh khoảng 23.539 ha. Trong đó, cây lúa 12.867,74 ha, rau màu 10.231,85 ha và nuôi trồng thủy sản 439,47 ha. Trên cơ sở đó, đơn vị sẽ điều tiết cấp nước cho diện tích đất sản xuất thuộc khu tưới của các hệ thống cụ thể, như: Khu tưới thuộc đập dâng Sông Pha và Nha Trinh - Lâm Cấm với tổng diện tích tưới 15.687,39 ha, giảm so với kế hoạch 215,82 ha do dừng sản xuất tại khu tưới của kênh Tấn Tài để thi công Dự án Môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án Tp. Phan Rang- Tháp Chàm. Đối với hệ thống thủy lợi Tân Mỹ, điều tiết cấp nước cho khu tưới với tổng diện tích 1.072,47 ha, tăng so với kế hoạch giao 391,87 ha, do khai thác mở rộng khu tưới. Đối với các hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh, sẽ điều tiết cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp ở 17/21 hồ chứa với với tổng diện tích trên 8.343 ha, tăng 1.833,19 ha so với kế hoạch do tổ chức sản xuất thêm tại các hồ Bàu Zôn, Bà Râu, Cho Mo, Tân Giang và Sông Biêu, Phước Trung, Phước Nhơn... Hiện nay, có 2 hồ không điều tiết cấp nước cho khu tưới là hồ Tà Ranh và Ông Kinh do không đủ nước để tưới cho cây trồng, nguồn nước còn lại để dự trữ phục vụ chăn nuôi và nguồn nước của hồ CK7 để tiếp nước cho khu tưới hồ Tân Giang và nguồn nước của hồ Ma Trai để cấp nước sinh hoạt. Đối với các đập nhỏ và trạm bơm trên sông sẽ tập trung điều tiết nước thời vụ cho địa bàn huyện Thuận Bắc, Bác Ái và một số trạm bơm trên sông với tổng diện tích khoảng 558,7 ha.
Hồ Tân Mỹ hiện có lượng nước 162,16 triệu m3, đạt 73,8% dung tích đảm bảo nguồn tiếp nước cho khu tưới hồ Cho Mo,
hồ Thành Sơn và vùng cuối kênh Bắc, hệ thống Nha Trinh.
Riêng hồ Tân Mỹ (chưa bàn giao cho tỉnh quản lý, vận hành) hiện có lượng nước 162,16 triệu m3, đạt 73,8% dung tích. Hồ thủy điện Đơn Dương (Lâm Đồng) phát điện qua Nhà máy Thủy điện Đa Nhim và cung cấp nước cho tỉnh hiện lượng nước còn 114,7 triệu m3, đạt 69,5% so với dung tích thiết kế, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã làm việc với Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi để thống nhất lưu lượng chạy máy phát điện đảm bảo cấp nước cho vùng hạ du trên địa bàn tỉnh. Ngành Nông nghiệp cũng đã phối hợp với Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 7 điều tiết nước hồ Sông Cái hợp lý, hiệu quả, đảm bảo nguồn nước cấp cho khu tưới đập dâng Tân Mỹ và hệ thống Nha Trinh - Lâm Cấm, tiếp nước cho khu tưới hồ Cho Mo, hồ Thành Sơn và vùng cuối kênh Bắc, hệ thống Nha Trinh.
Ông Nguyễn Công Xưng, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi cho biết: Để việc điều tiết nước hiệu quả, công ty đã và đang triển khai đồng loạt các giải pháp như: Thường xuyên kiểm kê nguồn nước trong hệ thống công trình thủy lợi, phối hợp chặt chẽ với địa phương, tổ hợp tác dùng nước (PIM) xây dựng kế hoạch điều tiết nước chi tiết, cụ thể cho từng tuyến kênh, từng xứ đồng để đảm bảo cấp nước tiết kiệm, hiệu quả. Đối với các hệ thống đập dâng trên sông hưởng lợi trực tiếp từ Nhà máy Thủy điện Đa Nhim, công ty sẽ tăng cường điều tiết tưới luân phiên giữa các đập dâng Sông Pha, Nha Trinh và Lâm Cấm và các cống lấy nước trên kênh chính. Tiếp tục phối hợp các địa phương duy trì, củng cố các tổ hợp tác dùng nước để chủ động điều tiết tưới luân phiên, tiết kiệm theo phương pháp nông- lộ - phơi nhằm tiết kiệm tối đa nguồn nước.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong thời gian tới, ngành sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương, căn cứ vào khung lịch thời vụ, cơ cấu giống gieo trồng từng vụ cụ thể theo hướng dẫn của ngành Nông nghiệp để tổ chức chỉ đạo sản xuất; có kế hoạch xuống giống tập trung, đồng loạt, dứt điểm từng khu vực, xứ đồng nhằm mục đích rút ngắn thời gian gieo sạ để tiết kiệm nước tưới. Rà soát lại quy hoạch, bố trí sản xuất theo hướng giảm dần diện tích đất lúa; tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng trên đất lúa kém hiệu quả, vùng gò đồi, cuối kênh sang cây trồng cạn sử dụng ít nước, cho giá trị kinh tế cao. Bên cạnh việc đảm bảo nguồn nước sản xuất, trong vụ hè - thu 2023 nhu cầu sử dụng nước cho sinh hoạt khoảng 10,89 triệu m3, nước uống cho gia súc, gia cầm 2,12 triệu m3 và cấp nước cho dịch vụ - du lịch và công nghiệp là 2,51 triệu m3. Dựa trên dự báo tình hình khí tượng thủy văn, tình hình nguồn nước hiện tại đảm bảo phục vụ đầy đủ cho sinh hoạt, sản xuất, chăn nuôi và các ngành kinh tế trọng điểm của tỉnh.
Anh Tuấn