Lễ hội này bắt nguồn từ một tập tục địa phương: Vào ngày lễ Dolta, người Khmer thường mang thức ăn đến chùa dâng lên các nhà sư để cầu nguyện cho những người đã khuất sớm được siêu thoát. Trong những ngày lễ này, thanh niên tại các phum sóc mang những đôi bò đến cày ruộng giúp nhà chùa. Cày xong, các chủ bò chọn những đôi bò bắt cặp với nhau để tranh tài kéo bừa trên chính những thửa ruộng xâm xấp nước vừa được cày xong. Cho đến nay, tục lệ này trở thành môn thể thao truyền thống, tôn vinh những người sử dụng bò cày giỏi nhất, những chú bò khỏe nhất, những người nuôi bò mát tay.
Trước khi cuộc đua chính thức bắt đầu, đã có hàng ngàn bà con từ khắp nơi đổ về trường đua. Lúc này, những nài bò dẫn các đôi bò diễu hành qua sân đấu trong tiếng vỗ tay cổ vũ của hàng ngàn khán giả. Lễ hội đua bò được tổ chức thành ba vòng: vòng xã, vòng huyện và vòng tỉnh. Cặp bò nào thắng cuộc vòng ngoài mới được vào thi đấu vòng trong.
Trước khi vào cuộc đua, ban tổ chức chọn từng cặp bò để thi đấu loại trực tiếp với nhau và bốc thăm thỏa thuận một số quy định cần thiết như đôi nào đi trước, đôi nào đi sau. Vào cuộc đua, từng đôi bò được ách vào một chiếc bừa đặc biệt, giàn răng bừa ngắn. Người điều khiển đôi bò, tay cầm một khúc gỗ có gắn một đinh nhọn gọi là cây xà-lul, phải đứng thật vững trên giàn bừa ấy, nếu bị ngã hoặc rơi ra khỏi giàn bừa coi như thua cuộc.
Thể lệ thi đấu gồm 2 vòng: vòng hô và vòng thả. Ở vòng hô, nhịp đấu khá thong thả, chủ yếu để đôi bò làm quen với sân đấu và thử tài khéo léo của người điều khiển. Với những nài bò có kinh nghiệm, trong vòng hô, họ có thể điều khiển bò của mình uy hiếp bò của đối thủ khiến chúng hoảng sợ chạy ra khỏi đường đua, giành phần thắng lợi mà không cần tốn sức.
Khi đến vòng thả, tức chặng đua nước rút, những nài bò lúc này như dũng sĩ, một chân đứng trên giàn bừa, chân kia đứng trên thanh gỗ nối gông cổ bò với giàn bừa, tay cầm chắc cương điều khiển tốc độ, tay vung cây xà-lul liên tục chích vào mông bò, thúc giục đôi bò tăng tốc, lao thẳng về đích trong tiếng reo hò, cổ vũ của người xem. Không khí sân đấu sôi động, nóng bừng.
Năm 2014, hoạt động này chính thức mang tên gọi Hội đua bò Bảy Núi tỉnh An Giang (các năm trước là Lễ hội đua bò Bảy Núi mở rộng – Cúp Truyền hình An Giang), do Tri Tôn đăng cai. Bên cạnh các đôi bò chủ lực đến từ 2 huyện miền núi, các huyện: Châu Thành, Châu Phú, Thoại Sơn (An Giang); Hòn Đất, Kiên Lương (Kiên Giang) và huyện Kirivong (tỉnh Takeo, Campuchia) cũng cử đôi bò tham gia góp vui.
Chùa Thom Mít, xã Vĩnh Trung, huyện Tịnh Biên nơi diễn ra Hội đua bò.
Cảnh những nhiếp ảnh gia tham gia săn ảnh trong ngày hội đua bò.
Những cảnh thi đấu quyết liệt và đẹp mắt của các cặp bò trong vòng thả.
Những tay Nài bò là những nông dân ở đồng ruộng.
Sân sau đấu trường là nơi tập trung các đội bò chuẩn bị thi đấu.
Toàn cảnh sân lễ đấu bò ở Tĩnh Biên.
Vòng hô, là những đôi bò chạy biểu diễn trong sân đấu.
Nguyễn Văn Tâm – Hữu Thành