(NTO) Với mục đích “Tạo ra các cơ hội sinh kế, hiệu quả và bền vững về mặt kinh tế cho các hộ, cơ sở sản xuất kinh doanh nông nghiệp, các nhóm đồng sở thích (CIG) và các tổ hợp tác (CG) khu vực nông thôn”, Dự án Hỗ trợ Tam nông tỉnh (TNSP) thành lập Quỹ Tài trợ dự án nhỏ cạnh tranh (gọi tắt là Quỹ CSG). Theo đó, Quỹ CSG cung cấp tài trợ cho các hoạt động sản xuất kinh doanh và một số dịch vụ khác phục vụ cho đa số hộ nghèo, cận nghèo trong phạm vi 8 chuỗi giá trị ưu tiên của tỉnh (bò, dê, cừu, heo đen, táo xanh, tỏi, nho, chuối) và các chuỗi giá trị đặc thù có lợi thế so sánh của địa phương mà TNSP đã xác định.
Ban điều phối Dự án Hỗ trợ Tam nông tỉnh triển khai kế hoạch định hướng năm 2015 của Quỹ CSG.
Ông Võ Thái Tuấn, Phó Giám đốc Ban điều phối Dự án Hỗ trợ Tam nông tỉnh (PCU) cho biết: Trong năm 2014, dự án TNSP đã phân bổ nguồn ngân sách 5,4 tỷ đồng cho Quỹ CSG tại 6 huyện dự án, mỗi quỹ có thành lập Ban quản lý, hội đồng xét tuyển (HĐXT) và có hệ thống hỗ trợ từ Ban Hỗ trợ kinh doanh nông nghiệp huyện (DASU) đến Ban Phát triển xã. Để xây dựng năng lực vận hành quỹ, dự án TNSP đã có các hướng dẫn thành lập Hội đồng giám khảo, đồng thời triển khai tập huấn 13 khóa về quỹ và vận hành quỹ tại các huyện dự án, kể cả hướng dẫn quy trình xét tuyển cho HĐXT của 6 DASU huyện. Theo PCU, sau khi hệ thống và bộ máy được thành lập, 6 Quỹ CSG huyện đã thực hiện vận hành với các hoạt động bao gồm: Xây dựng kế hoạch hoạt động của quỹ; tổ chức tuyên truyền về quỹ đến nhóm đối tượng dự án; tổ chức nhiều buổi hướng dẫn các CIG, các hộ sản xuất kinh doanh xây dựng đề xuất dự án; hỗ trợ các CIG hoàn thiện đề xuất dự án theo đúng yêu cầu của quỹ; tổ chức các đợt kiểm tra và hỗ trợ DASU thực hiện quy trình theo Sổ tay CSG.
Từ tháng 7-2014, Quỹ CSG được dự án TNSP hỗ trợ các DASU huyện vận hành, từ tháng 10-2014 DASU huyện bắt đầu giải ngân lần 1 các đề xuất được tài trợ. Tính đến cuối năm 2014, đã có 67 đề xuất trình nộp để xin tiếp cận nguồn Quỹ CSG, được HĐXT chọn 36 đề xuất đề nghị tài trợ, trong đó có 35 đề xuất được ký hợp đồng tài trợ với tổng vốn 3,38 tỷ đồng, đạt 63% so với tổng kế hoạch vốn năm (là 5,4 tỷ đồng). Trong tháng đầu năm nay, các DASU đã giải ngân được 1,6 tỷ đồng, đạt 50% kế hoạch được phê duyệt. Các đề xuất dự án khá đa dạng, tập trung nhiều vào ngành hàng chăn nuôi và trồng trọt. Cụ thể trong 35 đề xuất nói trên, có 4 đề xuất chăn nuôi cừu, 10 đề xuất chăn nuôi dê, 11 đề xuất chăn nuôi bò, 2 đề xuất chăn nuôi gà, 4 đề xuất trồng táo, 2 đề xuất trồng hành, 1 đề xuất trồng chuối và 1 đề xuất về thủ công mỹ nghệ. Theo PCU, tỷ lệ đối tượng dự án trong các đề xuất được tài trợ khá cao, trong số 373 hộ hưởng lợi từ các đề xuất dự án có 145 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 39%) và 124 hộ cận nghèo (chiếm 33%). Điểm đặc biệt là các thành viên tổ, nhóm CIG nhận tài trợ từ Quỹ CSG đã xây dựng được các hợp đồng mua bán vật tư đầu vào, con giống với các thương lái, doanh nghiệp. Kết quả này cho thấy có sự hình thành ban đầu về liên kết giữa các nhóm CIG, CG và doanh nghiệp.
Qua nhận xét của PCU, ở huyện Ninh Hải có các xã tiềm năng thị trường đã tổ chức 3 vòng cạnh tranh với các đề xuất dự án rất có chất lượng. Tuy nhiên, nhìn chung tiến độ triển khai Quỹ CSG trong vùng dự án tỉnh ta còn chậm. Đáng lưu ý là số lượng đề xuất dự án được phê duyệt thấp mà nguyên nhân chính là do chất lượng một số đề xuất không đạt yêu cầu như mong muốn. Riêng huyện Bác Ái dù được bố trí vốn 1,8 tỷ đồng, đã sơ tuyển được 9 đề xuất dự án nhưng đã không tổ chức xét tuyển nên chưa có dự án đề xuất nào được phê duyệt. Sự tham mưu thiếu kịp thời của cán bộ DASU Bác Ái đã ảnh hưởng đến việc thực hiện Quỹ CSG và quyền lợi cho người dân tại cộng đồng.
Từ kinh nghiệm năm qua, để phát huy kết quả đạt được và khắc phục một số tồn tại nói trên, PCU và các DASU quyết tâm đẩy nhanh tiến độ thực hiện Quỹ CSG trong năm nay, cụ thể là tiếp tục giải ngân 35 đề xuất dự án năm 2014 và triển khai vòng tài trợ Quỹ CSG năm 2015, đồng thời thực hiện và quản lý phương thức quay vòng vốn nguồn tài trợ từ quỹ. Ngoài việc cải thiện chiến lược truyền thông, dự án TNSP còn hợp tác với Trung tâm Khuyến công và xúc tiến thương mại tỉnh nhằm tăng cường sự tiếp cận thông tin về sản xuất, kinh doanh, thị trường, hướng đến mục tiêu kết nối các thành viên tham gia Quỹ CSG và thương lái, doanh nghiệp vào việc cung ứng đầu vào, hỗ trợ kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm.
Bạch Thương