Tăng cường giám sát việc chấp hành pháp luật lao động tại doanh nghiệp

Nổi cộm là tình trạng nợ tiền BHXH của NLĐ. Tại thời điểm giám sát, tổng số lao động tại 11 DN có 2.230 người, trong đó 648 người thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH nhưng người sử lao động không đóng BHXH cho NLĐ, số tiền chiếm dụng BHXH, BHYT, BHTN trên 2,1 tỷ đồng. Điển hình là Chi nhánh Công ty TNHH Thông Thuận 409 người, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Hoàng Nhân 92 người, Công ty Cổ phần Rau câu Sơn Hải 39 người, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thy Thy 32 người… Ngoài ra, có 760 người ký kết hợp đồng lao động dưới 3 tháng, theo quy định, người sử dụng lao động phải trả tiền BHXH, BHYT, BHTN vào tiền lương để NLĐ tự tham gia nhưng quy định này không được thực hiện. Ngoài nợ, trốn tránh đóng BHXH cho NLĐ, hầu hết các DN chưa quan tâm đến công tác huấn luyện an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ). Cụ thể, có đến 87% lao động chưa được huấn luyện ATVSLĐ, 10 DN chưa quan trắc môi trường lao động tại nơi làm việc để làm cơ sở bồi dưỡng nặng nhọc, độc hại cho NLĐ; 6 DN không thực hiện báo cáo định kỳ về công tác ATVSLĐ; chỉ có 5 DN thành lập mạng lưới an toàn vệ sinh viên…

Việc thành lập tổ chức công đoàn cũng chưa được thực hiện nghiêm túc. Trong số 11 DN, có 6 DN đã đủ điều kiện nhưng chưa thành lập tổ chức Công đoàn, việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ vì thế bị hạn chế…

Nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng vi phạm pháp luật lao động là do nhận thức, ý thức trách nhiệm, kiến thức pháp luật của DN, NLĐ còn hạn chế. Một số DN do gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh nên không thực hiện đầy đủ các chế độ, chính sách cho NLĐ. Ngoài ra, các ngành, cơ quan chức năng chưa thực sự sâu sát với DN để kịp thời phát hiện những sai sót, từ đó nhắc nhở, hướng dẫn khắc phục kịp thời. Điển hình như Công ty CP Công nghệ tiêu chuẩn sinh học giống thủy sản Vĩnh Thịnh, tại thời điểm giám sát, đơn vị nợ 3 tháng BHXH của NLĐ với số tiền trên 100 triệu đồng. Tuy nhiên qua tìm hiểu, nguyên nhân là do đơn vị không được cập nhật số tiền nợ từ cơ quan BHXH chủ quản để có cơ sở lên kế hoạch trích kinh phí trả nợ dứt điểm. Ngoài ra, số lao động tại DN thường xuyên biến động, trong khi đó cơ quan BHXH chưa sâu sát, cập nhật thường xuyên, do đó có sự chênh lệch giữa số tiền BHXH do cơ quan BHXH thông báo và số tiền BHXH mà doanh nghiệp thực đóng. Vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị định kỳ, hàng tháng cơ quan BHXH chủ quản cần chủ động cập nhật tình hình lao động tại DN, hướng dẫn trích nộp các khoản theo đúng quy định. Ngoài ra, các DN cũng đã đề xuất, kiến nghị nhiều vấn đề: Các cấp, các ngành chức năng mở các lớp tập huấn kiến thức về ATVSLĐ cho DN để trang bị kiến thức ATVSLĐ cho NLĐ. Cần hỗ trợ DN tìm kiếm lao động có trình độ tay nghề cao, hỗ trợ kinh phí đào tạo khi có nhu cầu đào tạo nghề…

Đồng chí Kiều Đình Minh, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh cho biết: Thông qua đợt giám sát giúp Liên đoàn Lao động tỉnh cũng như các cơ quan quản lý nhà nước, DN nắm được thuận lợi, khó khăn; ưu điểm, tồn tại trong việc thực hiện pháp luật lao động tại DN; tâm tư, nguyện vọng của NLĐ, từ đó có giải pháp chỉ đạo thực hiện tốt pháp luật lao động. Điều ghi nhận là sau khi được giám sát, nhắc nhở, một số DN đã nhanh chóng khắc phục một số sai sót, điển hình như Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thy Thy, Công ty TNHH Tân Sơn Hoa Cương, Chi nhánh Công ty TNHH Thông Thuận, Công ty Cổ phần Công nghệ tiêu chuẩn sinh học Giống thủy sản Vĩnh Thịnh, Công ty Cổ phần Xây dựng HACOM Ninh Thuận đã chuyển nộp ngay số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN, với tổng số tiền trên 920 triệu đồng; Công ty TNHH Dạy nghề và Dịch vụ du lịch Lạc Hồng tiến hành thành lập tổ chức công đoàn theo đúng quy định của pháp luật… Trong thời gian tới, Liên đoàn Lao động tỉnh sẽ tăng cường các đợt giám sát để làm tốt hơn nữa nhiệm vụ bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ trong DN.

Nguyên Vũ