(NTO) Theo đánh giá của WMO, thông thường cứ đầu tư cho việc sử dụng thông tin khí tượng thuỷ văn (KTTV) một thì lợi ích thu lại gấp năm đến mười, thậm chí hai mươi lần. Hàng năm, ở Việt Nam công tác phục vụ KTTV đem lại lợi ích kinh tế nói chung khoảng gần ba ngàn tỷ đồng. Có thể nói, hiệu quả của việc sử dụng thông tin KTTV là rất lớn; có khi còn là vô giá, vì chúng liên quan tới tính mạng con người. Trong thực tế, rất nhiều ngành, nhiều lĩnh vực có các nhu cầu khác nhau về số liệu KTTV.
Thông tin số liêu KTTV chủ yếu phục vụ công tác phòng tránh thiên tai: Bão, lũ, mưa lớn, hạn hán, nắng nóng…; các bản tin dự báo, cảnh báo kịp thời, chính xác là những công cụ hết sức hữu hiệu trong việc phòng tránh thiên tai, giảm nhẹ thiệt hại; đối tượng sử dụng chủ yếu là Ban Chỉ huy Phòng, chống lụt bão các cấp. Nông nghiệp cũng là lĩnh vực phục vụ trọng điểm của ngành KTTV, hoạt động phục vụ chính là cung cấp các loại bản tin dự báo cho việc điều hành sản xuất, bảo vệ mùa màng. Trong xây dựng kiến trúc cần có số liệu, các bản tin dự báo KTTV; có khoảng 50% các công đoạn liên quan đến thời tiết. Để xây dựng các công trình giao thông như: cảng, cầu, đường…số liệu KTTV cung cấp khoảng 30%. Trong lĩnh vực hàng không, không thể thiếu số liệu và các bản tin dự báo khi thực hiện các chuyến bay. Với ngành điện, sử dụng khoảng 40% các số liệu KTTV cả về phục vụ thiết kế, lẫn bản tin dự báo phục vụ vận hành. Trong thăm dò và khai thác khoáng sản, các thông tin KTTV có vai trò hết sức quan trọng và mang lại hiệu quả to lớn. Ngành Thuỷ lợi, ngành có sự quan hệ mật thiết với KTTV; hầu như trong nhiều hoạt động từ: thiết kế, xây dựng và điều hành các hồ chứa, các công trình tưới tiêu…Đối với quốc phòng- an ninh, thì thông tin KTTV cũng rất quan trọng, trong chiến tranh bên cạnh việc lợi dụng thời tiết, khí hậu, còn có nhiều chiến dịch sử dụng “vũ khí khí tượng”…
Qua phân tích, chúng ta có thể thấy, các sản phẩm KTTV có lợi ích rất lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai; việc sử dụng thông tin, số liệu KTTV trong các lĩnh vực là thực sự cần thiết. Tuy nhiên trong thực tế, công tác đo đạc, thu thập số liệu và dự báo KTTV đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Để nhằm phát huy tối ưu giá trị các sản phẩm KTTV, thì bên cạnh việc quan tâm đầu tư phát triển ngành KTTV của Đảng và Nhà nước, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về thông tin KTTV cho cộng đồng xã hội là vấn đề vô cùng quan trọng.
Đối với ngành KTTV, Đài KTTV khu vực Nam Trung Bộ trong thời gian gần đây trước mùa mưa, bão, lũ năm 2012 đã tổ chức tốt công tác chuẩn bị phục vụ PCLB, đặc biệt chú trọng là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong chuyên môn. Theo hệ thống ngành dọc, Đài được trang bị và sử dụng các sản phẩm hiện đại thu thập từ: ảnh mây vệ tinh, radar thời tiết, các mô hình dự báo tiên tiến trên thế giới. Được chuyển giao và ứng dụng triệt để các phần mềm công nghệ thu nhận số liệu, xử lý thông tin của các chuyên gia đầu ngành. Cũng như được sở hữu mạng thông tin trực tuyến, hữu tuyến, vô tuyến thông suốt trong toàn ngành và trên toàn mạng lưới các trạm KTTV.
Phan Thị Hoàn