Ghi công thành tích trong kháng chiến, Bác Ái có 8/9 xã, 10 tập thể và 4 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; 345 liệt sĩ; 5/9 xã được công nhận “Xã An toàn khu”. Bác Ái là huyện được giải phóng sớm nhất miền Nam Việt Nam. Ngày 19/2/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 281/QĐ-TTg, công nhận huyện Bác Ái là vùng An toàn khu của trung ương trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Trong thời kỳ đổi mới, Đảng bộ, Chính quyền, nhân dân các dân tộc anh em huyện Bác Ái tiếp tục xây dựng quê hương từng bước phát triển.
Nổi bật, trong nhiệm kỳ 2020-2025, Bác Ái đã huy động mọi nguồn lực, tập trung phát triển kết cấu hạ tầng nhằm phục vụ tốt nhất cho đời sống của đồng bào dân tộc. So với những năm đầu tái lập huyện, các công trình hạ tầng cơ sở của huyện, xã được đầu tư khá đồng bộ. Kinh tế tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch tích cực, đúng hướng, công tác giảm nghèo đạt được nhiều kết quả quan trọng. Sản xuất ngày càng phát triển, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi đúng hướng góp phần giảm nghèo, tăng thu nhập người dân. Đến nay toàn huyện có 5 hồ chứa nước ngọt, với dung tích thiết kế hơn 302 triệu m3 nước; hệ thống kênh cấp 2, cấp 3 có tổng chiều dài hơn 138km; qua đó, giúp hoạt động sản xuất được nhiều thuận lợi. Diện tích gieo trồng bình quân hằng năm đạt 12.700ha, sản lượng lương thực đạt 19.000 tấn/năm. Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao phát triển khá nhanh với 27 mô hình ứng dụng hệ thống tưới tiết kiệm, 3 mô hình ươm lan, 8 dự án trồng dưa lưới; sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn VietGAP, tập trung tại các xã: Phước Tiến, Phước Thắng, Phước Chính. Huyện cũng hoàn thành quy hoạch phát triển sản xuất nông nghiệp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi gắn với xây dựng nông thôn mới cho 9/9 xã; hỗ trợ cải tạo ruộng bậc thang, khai hoang, phục hóa đất sản xuất 1.800,75ha; triển khai thực hiện đề án dồn điền đổi thửa, cải tạo, xây dựng cánh đồng lớn Phước Chính, Phước Đại, Phước Hòa, phát triển các mô hình VAC gắn với chống hạn và đưa vào canh tác trên 80% diện tích phục vụ sản xuất nông nghiệp, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất làm tăng năng suất cây trồng.
Trung tâm huyện Bác Ái. Ảnh: Văn Nỷ
Đối với chăn nuôi, tận dụng lợi thế vùng miền núi, diện tích đất tự nhiên rộng, đồng thời phát huy các chính sách hỗ trợ, thúc đẩy chăn nuôi tăng lên đáng kể, đàn trâu, bò phát triển ổn định với 32.500 con; hình thành 41 trang trại và 17 hợp tác hoạt động theo hình thức chăn nuôi liên kết với người dân, có đầu ra ổn định. Tổng giá trị sản xuất tăng bình quân hằng năm 14-15%, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được nâng lên.
Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng của huyện đang từng bước phát triển, đến nay trên địa bàn huyện có cụm công nghiệp Phước Tiến đã thu hút nhiều dự án đầu tư phát triển ngành công nghiệp; tiểu thủ công nghiệp và làng nghề được quan tâm hỗ trợ và khôi phục; các công trình đầu tư trên địa bàn đã phát huy hiệu quả. Lĩnh vực thương mại, dịch vụ phát triển với nhiều loại hình mới; các cơ sở sản xuất, kinh doanh hằng năm đều tăng; các chợ trên địa bàn huyện có bước phát triển cả về quy mô và chất lượng... Đặc biệt, huyện đã tập trung khai thác tiềm năng du lịch của địa phương, gắn với những địa danh, văn hóa nổi tiếng như: Vườn quốc gia Phước Bình; di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia bẫy đá Pi Năng Tắc... Cùng với đầu tư, huyện cũng đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá về du lịch sinh thái, du lịch văn hóa để giới thiệu đến du khách trong và ngoài tỉnh, nhờ đó, Bác Ái đang dần trở thành nơi thu hút đông đảo du khách đến tham quan, trải nghiệm khám phá.
Song song phát triển kinh tế, giáo dục - đào tạo cũng được đầu tư và phát triển khá toàn diện; 9/9 xã trong huyện đều có trường lớp mẫu giáo, tiểu học, THCS và trung tâm học tập cộng đồng, trong đó có 20/29 trường đạt chuẩn quốc gia vượt 37,9% chỉ tiêu nghị quyết nhiệm kỳ 2020-2025. Cơ sở hạ tầng y tế được đầu tư nâng cấp, trang thiết bị, phương tiện khám, chữa bệnh được trang bị đầy đủ và hiện đại, có 9/9 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Hệ thống giao thông không ngừng mở rộng, các tuyến đường liên xã Phước Đại - Phước Tân; Phước Hòa - Phước Bình; Phước Trung - Phước Đại - Phước Thành và nhiều tuyến đường liên thôn khác đã tạo thành mạng lưới xuyên suốt, kết nối với các địa phương trong vùng, đáp ứng nhu cầu giao thương hàng hóa của người dân. Trên 98% người dân sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, điện lưới quốc gia... Bản sắc văn hóa của vùng đồng bào các dân tộc thiểu số được giữ gìn, phát huy.
Địa phương đã triển khai kịp thời các Chương trình 30a, chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo nhanh bền vững, chương trình phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, chương trình xây dựng nông thôn mới. Thông qua các chương trình, địa phương đã hỗ trợ nhà ở cho 1.459 hộ nghèo; trong năm 2025, huyện tiếp tục triển khai hỗ trợ thêm 405 căn nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát với tổng kinh phí 22,95 tỷ đồng; bàn giao 18.712ha rừng cho 3.266 hộ dân nhận khoán chăm sóc, bảo vệ. Các hộ đã được nhận kinh phí hỗ trợ, số hộ nghèo tham gia được hỗ trợ gạo, góp phần nâng cao trách nhiệm giữ rừng, bảo vệ môi trường và giảm nghèo bền vững. Đến nay, toàn huyện không còn hộ thiếu đói; thu nhập bình quân đầu người đã được cải thiện đáng kể từ 18,2 triệu đồng đầu nhiệm kỳ lên 30,2 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo hằng năm, giảm trên 7%, đến cuối năm 2024, hộ nghèo còn 20,74%, cận nghèo còn 8,66%.
Trong thời gian đến, huyện Bác Ái tiếp tục đẩy mạnh huy động nguồn lực từ trung ương và địa phương, tạo môi trường thuận lợi thu hút các đơn vị, doanh nghiệp tham gia đầu tư để tạo bước đột phá thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Xuân Bính