Phân cấp mạnh cho cơ sở trong thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia

Liên quan đến nội dung này, nhiều đại biểu còn có ý kiến khác nhau về hai phương án, gồm: Thí điểm phân cấp cho một huyện quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia ngay trong năm 2024-2025; Chưa thực hiện cơ chế thí điểm ngay trong giai đoạn 2024 - 2025 mà chỉ quy định nội dung chính sách mang tính chất định hướng cho tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026 - 2030.

Tại phiên họp, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Theo Tờ trình, về cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ đề xuất hai phương án.

Phương án thứ nhất: Chưa thực hiện cơ chế thí điểm ngay trong giai đoạn 2024 - 2025, chỉ quy định nội dung chính sách mang tính chất định hướng cho tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2030. Quy định cơ chế thí điểm như Phương án này sẽ đảm bảo tính thận trọng; không làm xáo trộn các kế hoạch, dự toán ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2025 và hằng năm.

Phương án thứ hai: Thực hiện cơ chế thí điểm phân cấp ngay trong quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025.

Thảo luận tại tổ, nhiều đại biểu lựa chọn phương án thứ hai, trong đó có đại biểu Nguyễn Hoàng Mai (Tiền Giang). Đại biểu Mai cho rằng, phương án này sẽ đảm bảo phân cấp triệt để cho cấp huyện chủ động, linh hoạt trong việc điều hành, quản lý triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia; tạo cơ sở phục vụ xây dựng các chương trình mục tiêu quốc gia cho giai đoạn 2026 - 2030. Về vấn đề này, đại biểu Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) đề nghị, cấp tỉnh chỉ nên giữ vai trò kiểm tra, giám sát, còn lại cần mạnh dạn phân cấp cho cấp huyện để triển khai các chương trình kịp thời hơn.

Tuy nhiên, một số đại biểu đề nghị cần làm rõ tiêu chí lựa chọn huyện tổ chức thí điểm và khi phân cấp, phân quyền phải đánh giá trên cơ sở năng lực thực hiện của cấp cơ sở. Lý do là bởi hiện nay tiêu chí để lựa chọn huyện thực hiện thí điểm là ưu tiên đối với những huyện đã hoàn thành nhiệm vụ, mục tiêu, kế hoạch thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025. Như vậy, những huyện có thế mạnh, có năng lực mới có thể hoàn thành.

Dự thảo Nghị quyết có 6 chương, quy định 8 cơ chế đặc thù nhằm tháo gỡ triệt để các khó khăn, vướng mắc, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn các chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho rằng, nguyên tắc của các cơ chế đặc thù được đề xuất là phân cấp mạnh, tăng cường năng lực cơ sở, thanh tra, giám sát. Tuy nhiên, cần cân nhắc theo tình hình thực tế, phù hợp đối với từng địa phương; quản lý chặt chẽ nguồn ngân sách phân bổ thực hiện.

Trong phiên họp sáng cùng ngày, các đại biểu đã thảo luận tại tổ về việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 từ nguồn dự phòng chung tương ứng với nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 cho các nhiệm vụ, dự án đầu tư công và bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam từ nguồn dự phòng của Kế hoạch đầu tư công trung hạn.