Nhằm góp phần đa dạng hóa sản phẩm nho ăn tươi chất lượng cao cung cấp cho thị trường, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (Viện Nha Hố) đã đẩy mạnh nghiên cứu chọn tạo, mạnh dạn trồng nhân rộng nhiều giống nho mới mang lại năng suất, chất lượng và đa dạng sản phẩm. Hiện trên địa bàn tỉnh có các nhóm nho ăn tươi sản xuất đại trà, gồm: Cardinal phục tráng, NH01-48, NH01-152, NH01-26; nhóm nho rượu: NH02-90, NH02-97, NH02-137. Còn những giống nho mới có nhiều triển vọng như: NH04-102, NH04-61, NH04-128, nho Hạ Đen đang được các hộ dân trồng thử nghiệm. Với ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng, chống chịu sâu bệnh và nóng, hạn, giống nho mới NH04-102 hay còn gọi là nho ngón tay đen không hạt do Viện Nha Hố chọn tạo đã mở ra triển vọng cho người trồng nho.
Du khách tham quan vườn nho tại thôn Đắc Nhơn, xã Nhơn Sơn (Ninh Sơn).
Đưa chúng tôi đi thăm giàn nho ngón tay đen chín, anh Nguyễn Đình Trí, thôn Đắc Nhơn, xã Nhơn Sơn (Ninh Sơn) không giấu được niềm vui: Hiện tôi đang trồng thử nghiệm 2,5 sào giống nho ngón tay đen, với thời gian trồng 1 năm 4 tháng. Đây là lứa đầu tiên tôi thu hoạch, nhưng chất lượng hơn hẳn các loại nho ăn tươi được trồng trước đây. Với sản lượng 2 sào đạt từ 2-2,5 tấn, giá bán dao động từ 200.000-250.000 đồng/kg, được khách hàng đón nhận rất tích cực, hầu như không đủ nho để bán.
Bên cạnh trồng nho ngón tay đen, hiện anh Trí cũng đang trồng thử nghiệm hơn 1 sào nho mẫu đơn, sắp tới anh dự định mở rộng thêm 4 sào trồng trong nhà màng và liên kết với bà con trồng hơn 1 ha nho ngón tay đen. Ngoài việc được khách hàng đón nhận, đặt mua giống nho mới thưởng thức, vườn nho của anh Trí còn được nhiều du khách ghé tham quan. Chị Nguyễn Thị Thanh, phường Thanh Sơn (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm), du khách tham quan tại vườn nho, chia sẻ: Mấy ngày nay tôi thấy nhiều người chia sẻ trên mạng xã hội giàn nho ngón tay đen đã được trồng thành công tại Ninh Thuận, nên tôi muốn lên đây để ghi lại hình ảnh cũng như giới thiệu đến bạn bè loại nho này. Cá nhân tôi rất thích thú và tự hào vì Ninh Thuận đã có nho ngón tay đen, ăn có vị ngọt thanh, không hạt, chùm nho to và đẹp, hy vọng sắp tới sẽ có nhiều người trồng loại nho này để đáp ứng đủ nhu cầu thị trường và tăng sức cạnh tranh cho nho Ninh Thuận.
Anh Nguyễn Đình Trí ở thôn Đắc Nhơn, xã Nhơn Sơn (Ninh Sơn) thu hoạch nho giống NH04-102.
Tiến sĩ Phan Công Kiên, Phó Viện trưởng Viện Nha Hố, cho biết: Qua thời gian khảo sát, đánh giá giống nho NH04-102, là nho ăn tươi không hạt có thể dùng sấy khô, có nhiều ưu điểm về tiềm năng năng suất, chất lượng quả, hình dạng chùm và mẫu mã quả khá đẹp và được kỳ vọng sẽ góp phần tăng khả năng cạnh tranh với các sản phẩm nho nhập khẩu trên thị trường.
Giống nho NH04-102 với thời gian sinh trưởng từ cắt cành đến thu hoạch khoảng 117-125 ngày (tùy từng vụ); chùm quả hình chóp, quả thon dài hình ngón tay, mẫu mã đẹp; quả khi chín có màu đen, 0Brix dao động từ 16-20, có mùi vị đặc trưng; tỷ lệ đậu quả cao, khối lượng quả trung bình từ 4-5 gram/quả; khối lượng chùm dao động khoảng 350-550 gram/chùm; năng suất cao, trung bình 11-15 tấn/ha/vụ (trong điều kiện thâm canh đạt 16-20 tấn/ha/vụ), có khả năng kháng sâu bệnh. Viện Nha Hố đã gửi hồ sơ bảo hộ quyền giống cây trồng mới và được Cục Trồng trọt chấp nhận đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng mới, hiện đang hoàn thiện hồ sơ công bố giống lưu hành theo quy định của Luật Trồng trọt và Nghị định số 94/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Trồng trọt về giống cây trồng và canh tác. Hiện tập đoàn quỹ gen nho của Viện Nha Hố đang lưu giữ 210 giống nho, gồm 5 nhóm mục đích sử dụng: Nho ăn tươi, nho không hạt (ăn tươi, sấy khô), nho rượu, nho gốc ghép và nho ăn lá. Với sự đa dạng giống nho hiện nay trên địa bàn tỉnh đã tạo ra một sự khác biệt cho sản phẩm. Các hộ trồng nho có thể lựa chọn giống nho phù hợp với điều kiện của mình để trồng, đảm bảo năng suất và chất lượng sản phẩm. Đồng thời, sự đa dạng cũng giúp các sản phẩm nho của tỉnh có giá trị cao hơn và thu hút khách hàng.
Từ những thành công ban đầu của việc trồng các loại giống nho mới trên địa bàn tỉnh đã góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng trong nông nghiệp, nâng cao chất lượng và năng suất của nho giúp nông dân có thêm hướng đi mới trong phát triển kinh tế. Đồng thời, đa dạng các giống nho, cũng là đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng, tăng sức cạnh tranh cho nho Ninh Thuận trên thị trường.
Hồng Nguyệt