Nâng cao chất lượng xét nghiệm tôm giống

Nghề sản xuất giống thủy sản ở tỉnh ta đang ngày càng phát triển, chủ lực là con tôm giống với 498 cơ sở, năng lực hằng năm cung cấp 30-35 tỷ con tôm giống cho toàn quốc; chủ yếu 80% là các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Tôm giống có chất lượng ngoài việc phải đảm bảo một số chỉ tiêu về kích thước, độ đồng đều, màu sắc, mức độ hoạt động, phản xạ, còn phải sạch bệnh, trên cơ thể không mang mầm bệnh nguy hiểm. Công tác xét nghiệm con giống nhằm phát hiện sớm và loại bỏ những đàn giống mang mầm bệnh nguy hiểm, từ đó chỉ đưa vào lưu thông trên thị trường những lô tôm giống có chất lượng, góp phần vào hiệu quả nghề nuôi.

Một số bệnh nguy hiểm trên tôm giống cần phải kiểm soát, phát hiện sớm như bệnh thân đỏ đốm trắng WSSV, bệnh hoại tử cơ quan tạo máu và biểu mô IHHNV, bệnh hoại tử gan tụy cấp tính AHPND, bệnh đầu vàng YHV, bệnh Taura TSV, bệnh đục cơ IMNV, bệnh do vi bào tử trùng EHP... Với công nghệ xét nghiệm tiên tiến như hiện nay, các bệnh này đều có thể phát hiện sớm bằng kỹ thuật sinh học phân tử với phản ứng khuếch đại gen PCR. Trên địa bàn tỉnh hiện có 2 phòng xét nghiệm trực thuộc Chi cục Chăn nuôi và Thú y và Trung tâm Khuyến nông tỉnh và 1 đơn vị xét nghiệm động vật thủy sản của Công ty ShrimVet. Nhìn chung, các phòng xét nghiệm được trang bị đầy đủ máy móc, thiết bị hiện đại có thể xét nghiệm hầu hết các loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên tôm giống và tôm nuôi thương phẩm.

Ngoài ra, một số công ty lớn như Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, Công ty TNHH MTV Việt Úc, Công ty TNHH Giống thủy sản Uni-President, Công ty TNHH Giống thủy sản Hisenor cũng đã đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm, trang bị máy PCR, phòng vi sinh, phòng QC để tự kiểm tra, kiểm soát các yếu tố đầu vào, chất lượng ấu trùng trong quá trình nuôi và chất lượng tôm giống trước khi xuất bán. Trong khuôn khổ dự án “Nguồn lợi thủy sản vì sự phát triển bền vững” Ngân hàng Thể giới cũng đã hỗ trợ đầu tư xây dựng Trung tâm xét nghiệm với đầy đủ máy móc, trang thiết bị hiện đại, phòng vi sinh để xét nghiệm, chẩn đoán bệnh động vật thủy sản bằng các phương pháp sinh học phân tử, vi khuẩn.

Có thể nói, thời gian qua, hoạt động xét nghiệm chất lượng giống thủy sản nói chung, tôm giống nói riêng được tăng cường, góp phần quan trọng vào nuôi tôm thương phẩm thành công. Tuy vậy, ngành sản xuất tôm giống đang gặp phải những khó khăn thách thức về vấn đề ô nhiễm nguồn nước, dịch bệnh, một số ít bộ phận người sản xuất chưa quan tâm đến công tác xét nghiệm dịch bệnh, làm ảnh hưởng chung đến ngành nghề sản xuất tôm giống của tỉnh.

Để hạn chế rủi ro cho hộ nuôi tôm do dịch bệnh gây ra, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành Nông nghiệp thực hiện trong thời gian tới, đó là: Tổ chức lại hoạt động xét nghiệm hướng tới chuyên môn hóa, tập trung về một đầu mối duy nhất thực hiện công tác xét nghiệm bệnh thủy sản trên cơ sở nâng cấp các phòng xét nghiệm đảm bảo đạt tiêu chuẩn ISO 17025, chuẩn OIE. Ngoài việc kiểm tra, xét nghiệm các loại bệnh nguy hiểm trên tôm giống bằng các phương pháp sinh học phân tử còn tiến hành kiểm tra các bệnh do nấm, vi khuẩn, kiểm tra môi trường bằng phương pháp hiện đại. Khuyến khích các cơ sở, doanh nghiệp có tiềm lực đầu tư trang thiết bị xét nghiệm bệnh tôm, kiểm tra mẫu nước, kiểm soát chất lượng ấu trùng trong suốt quá trình sản xuất, ương dưỡng. Khai thác triệt để, sử dụng và phát huy hiệu quả cơ sở vật chất kỹ thuật, máy móc, trang thiết bị hiện đại của phòng xét nghiệm chẩn đoán bệnh và quan trắc môi trường, định hướng phát triển thành Trung tâm quan trắc, cảnh báo môi trường và xét nghiệm bệnh động vật thủy sản của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ; trở thành phòng thí nghiệm chỉ định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đảm bảo đủ năng lực để thực hiện xét nghiệm kiểm tra dư lượng kháng sinh trên tôm giống và tôm nuôi thương phẩm; phân tích kiểm nghiệm chất lượng vật tư đầu vào đối với các sản phẩm phục vụ cho sản xuất ngành tôm nhằm nâng tầm hoạt động với vai trò, vị trí, quy mô tương xứng với Trung tâm sản xuất tôm giống chất lượng cao của cả nước.

Anh Tùng