Ngay sau khi Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo “Thẻ vàng” về khai thác IUU đối với thủy sản Việt Nam, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo thực hiện các giải pháp để khắc phục khuyến nghị của EC. Đồng thời, thành lập các tổ công tác chủ động làm việc và đề nghị các tỉnh có vùng biển giáp ranh với nước ngoài hỗ trợ ngăn chặn tàu cá Ninh Thuận vi phạm vùng biển nước ngoài. Bên cạnh đó, chỉ đạo các ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, qua đó đã tổ chức 13 lớp tập huấn, với 785 lượt ngư dân tham gia, phổ biến các nội dung về Luật Thủy sản 2017, an toàn giao thông, cứu hộ, cứu nạn trên biển, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá, đặc biệt là các quy định chống khai thác IUU nhằm ngăn chặn, giảm thiểu và chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân trong tỉnh khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, còn tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên loa truyền thanh của các thôn, khu phố, cấp phát 6.550 tờ rơi cho các chủ tàu và thực hiện ký cam kết cho 1.630 ngư dân về việc chấp hành các quy định trong hoạt động đánh bắt thủy sản, không báo cáo, không theo quy định, không sử dụng chất nổ để khai thác thủy sản trên biển.
Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Đông Hải kiểm tra, kiểm soát tàu thuyền hoạt động trên biển. Ảnh: Phan Bình
Để triển khai đồng bộ các giải pháp chống khai thác IUU, ngành chức năng đã tiến hành lắp đặt, quản lý thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá hoạt động trên biển. Đến nay, toàn tỉnh đã có 736/777 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đạt 94,75%. Triển khai đánh dấu tàu cá cho 2.144 tàu, trong đó 775 tàu từ 15 m trở lên, đạt 100%, 460 tàu từ 12 m đến dưới 15 m, đạt 85% và 909 tàu cá dưới 12 m, đạt 100%. Đồng thời, trao đổi trực tiếp với ngư dân và nhà cung cấp thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá các vấn đề liên quan đến mất kết nối thiết bị giám sát hành trình, để hỗ trợ ngư dân khắc phục lỗi kết nối thiết bị giám sát tàu cá. Cùng với đó, thực hiện nghiêm công tác cấp phép khai thác thủy sản, đăng kiểm, đăng ký theo đúng quy định và cập nhật đầy đủ cơ sở dữ liệu đăng ký, đăng kiểm và cấp phép tàu các các tỉnh. Dữ liệu sẽ được kết nối với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia. Tính đến nay, các ngành chức năng đã kiểm tra 5.819 lượt tàu cá, trong đó 3.164 lượt rời bến và 2.655 lượt cập bến. Các số liệu giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng vào sơ sở dữ liệu quốc gia được tổ chức ghi chép, lưu trữ hồ sơ tàu cá kịp thời và đầy đủ. Tổng số lượng sổ nhật ký khai thác thủy sản đến nay là 2.655 quyển.
Tuy vậy, công tác chống khai thác IUU vẫn còn gặp nhiều khó khăn như: Nhiều tàu cá mặc dù mang số đăng ký trong tỉnh nhưng đã di chuyển gia đình vào các tỉnh miền Nam sinh sống, tạm trú, hoạt động khai thác và thay đổi chỗ ở liên tục. Hoặc một số tàu chưa lắp thiết bị giám sát vì lý do đang làm thủ tục sang nhượng, cải hoán tàu cá, một số khác thì gặp khó khăn về tài chính, làm ăn thua lỗ, hư hỏng. Một khó khăn nữa là do trình độ học vấn đa phần ngư dân còn hạn chế do đó ảnh hưởng đến nhận thức về trách nhiệm thực hiện các quy định chống khai thác IUU. Chính vì thế, công tác quản lý, kiểm soát gặp nhiều khó khăn và vẫn có trường hợp vi phạm. Cụ thể, ngày 19-3, qua hệ thống giám sát hành trình tàu cá, Chi cục Thủy sản tỉnh đã phát hiện tàu cá NT-90503TS do ông Trần Ngọc Thuyên, ở thôn Lạc Sơn, xã Cà Ná (Thuận Nam) làm trưởng tàu đã vượt ranh giới trên biển về phía Campuchia. Ngay sau đó, Trạm Kiểm soát Biên phòng Cà Ná đã tiến hành liên lạc với chủ tàu cá để thông báo và tuyên truyền, yêu cầu chủ phương tiện ký cam kết không vi phạm.
Lực lượng Trạm Kiểm soát Biên phòng Ninh Chữ thường xuyên tuyên truyền, kiểm soát tàu thuyền hoạt động trên biển.
Đại úy Diệp Thế Anh, Trạm trưởng Trạm Kiểm soát Biên phòng Cà Ná, cho biết: Về vụ việc của tàu cá NT-90503TS, chúng tôi đã tiến hành điều tra, tàu vi phạm vượt ranh giới trên biển trong tình trạng đang thả trôi chứ không thực hiện đánh bắt, qua tuyên truyền chủ tàu đã nhận lỗi và ký cam kết không tái phạm. Hiện xã Cà Ná có 803 tàu thuyền với 6.016 lao động. Đời sống ngư dân còn khó khăn, chủ yếu phụ thuộc vào nghề đánh bắt hải sản, hiểu biết pháp luật còn hạn chế. Để kiểm soát các tàu cá không vi phạm các quy định về khai thác hải sản, hằng tháng Trạm xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm tra các loại giấy tờ, máy giám sát hành trình và thực hiện ký cam kết không vi phạm các quy định chống khai thác IUU đối với các tàu. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động ngư dân chấp hành các quy định của Luật Thủy sản, đảm bảo an toàn cho người và tàu trước khi ra khơi. Nhờ đó, những năm gần đây không có tình trạng tàu cá vượt ranh giới để khai thác hải sản.
Ông Nguyễn Kim Long, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, cho biết: Để công tác phòng, chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh đạt kết quả tốt hơn nữa, thời gian tới Chi cục tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan về chống khai thác IUU, đẩy nhanh tiến độ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 100% và kiểm tra chặt chẽ thiết bị giám sát hành trình tàu cá đối với các tàu chuẩn bị ra khơi. Xử phạt nghiêm các hành vi khai thác IUU để răn đe, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm soát tàu cá ra, vào cảng, kiểm soát sản lượng hải sản bốc dỡ qua cảng có sự đối chiếu với cơ sở dữ liệu nghề cá, xác nhận nguồn gốc tại cảng theo đúng quy định. Góp phần cùng cả nước quyết tâm gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” và phát triển nghề cá tỉnh nhà bền vững.
Hồng Nguyệt