Tháng 10-1930, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ nhất đã đề cập đến tổ chức thiếu nhi và thiếu niên cách mạng Hồng nhi Đoàn và giao cho Đoàn Thanh niên phụ trách. Tháng 3-1931, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ II đã quyết định thành lập Đoàn Thanh niên cộng sản Đông Dương và tới Hội nghị lần thứ 8 của Trung ương Đảng vào tháng 5-1941 đã quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh để đoàn kết các lực lượng đánh Tây, đánh Nhật giành độc lập tự do cho dân tộc. Ngay sau đó, ngày 15-5-1941 (tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng), Hội Nhi đồng Cứu quốc được thành lập với 5 đội viên đầu tiên đó là: Nông Văn Dền (mang bí danh là Kim Đồng), Nông Văn Thàn là Cao Sơn, Lý Văn Tịnh là Thanh Minh, Lý Thị Nì là Thủy Tiên và Lý Thị Xậu là Thanh Thủy; Kim Đồng được bầu làm Đội trưởng.
Từ khi ra đời đến nay, theo sự nghiệp cách mạng của Đảng và được Đoàn phụ trách, Đội càng ngày càng phát triển. Qua từng thời kỳ, Đội đã đổi tên cho phù hợp với yêu cầu của cách mạng và nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng như Đội Nhi đồng Cứu quốc, Đội Thiếu niên Tháng Tám, Đội Thiếu niên Tiền phong (TNTP) Việt Nam. Ngày 30-1-1970, thể theo nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết cho Đội được mang tên Bác Hồ kính yêu: Đội Thiếu niên tiền phong (TNTP) Hồ Chí Minh. Trong chặng đường 77 năm xây dựng và trưởng thành, lớp lớp thiếu nhi Việt Nam đã tích cực học tập, rèn luyện, góp sức vào sự nghiệp cách mạng chung của dân tộc. Với những đóng góp của mình vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đội TNTP Hồ Chí Minh vinh dự được Nhà nước trao tặng Huân chương Sao vàng vào đúng dịp kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập (tháng 5-2001).
Trường THCS Lê Hồng Phong (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm) thực hiện nghi thức Đội. Ảnh: Văn Miên
Cùng với thiếu nhi cả nước, phát huy niềm tự hào và truyền thống vẻ vang của Đội, hơn 90 nghìn đội viên, nhi đồng tỉnh nhà đã luôn nỗ lực, thi đua rèn luyện, thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi, đội viên gương mẫu, cháu ngoan Bác Hồ. Thông qua các phong trào như: “Kế hoạch nhỏ”, “Nghìn việc tốt”, “Nói lời hay, làm việc tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, “Thiếu nhi Ninh Thuận thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy”… đã xuất hiện những tấm gương thiếu nhi tiêu biểu, những tập thể điển hình trong học tập và tham gia các hoạt động xã hội, góp phần giáo dục thiếu nhi về ý thức, đạo đức và tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, sẻ chia cùng cộng đồng. Chương trình “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Ninh Thuận” đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp trong đội viên, thiếu niên, nhi đồng và các tầng lớp nhân dân, góp phần cổ vũ các em xây dựng niềm tin, ước mơ hoài bão, vượt khó vươn lên trong cuộc sống và trong học tập. Bên cạnh đó, cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” đã thổi không khí và sức sống mới cho các hoạt động của Đội và phong trào thiếu nhi tỉnh nhà. Nhờ đó, đội ngũ phụ trách thiếu nhi, cán bộ Đội được tăng cường, chất lượng nội dung sinh hoạt Sao Nhi đồng được cải tiến, nội dung sinh hoạt Đội được đổi mới từng bước phù hợp với nhu cầu của thiếu nhi; hoạt động Đội trong nhà trường từng bước được củng cố và nâng cao, hoạt động thiếu nhi ở địa bàn dân cư được đẩy mạnh và nhân rộng, công tác bồi dưỡng đội viên phát triển lên Đoàn có nhiều chuyển biến tích cực.
Qua thực hiện các phong trào của Đội trong năm học 2017-2018 với chủ đề “Thiếu nhi Ninh Thuận thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy”, đội viên, nhi đồng tỉnh nhà đã gặt hái nhiều thành tích đáng khen ngợi. Đó là: 100% liên đội đẩy mạnh phong trào “Thiếu nhi Ninh Thuận thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” trong giai đoạn mới với 3 nội dung cơ bản: thi đua rèn luyện đạo đức, lý tưởng, truyền thống; thi đua học tập; thi đua rèn luyện sức khoẻ, kỹ năng thực hành xã hội. Tổ chức cho thiếu nhi sinh hoạt, học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Bác Hồ về tinh thần học tập suốt đời, nhân ái, sẻ chia và ý thức thực hành tiết kiệm, chống lãng phí... Tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả phong trào “Đôi bạn cùng tiến”, phong trào “Nuôi heo đất”, nhận đỡ đầu, gây quỹ “Vì bạn nghèo”, quỹ hỗ trợ “Học sinh nghèo hiếu học” với hơn 2.700 suất quà, 282 suất học bổng học tập và 215 học bổng “Thắp sáng ước mơ” có tổng trị giá 959 triệu đồng cùng nhiều tặng phẩm như sách vở, dụng cụ học tập, xe đạp… được trao tặng cho hàng nghìn đội viên, thiếu nhi trên địa bàn tỉnh có hoàn cảnh khó khăn. Bên cạnh đó, Hội đồng Đội tỉnh còn tích cực phát động và tổ chức các cuộc thi như: “Mizuiku - Em yêu nước sạch”, cuộc thi “Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng”, Tin học trẻ, “Chỉ huy Đội giỏi”, giải Aerobic và Dân vũ thiếu nhi … qua đó tạo không khí thi đua học tập, trau dồi kiến thức cũng như phát triển thể chất, năng khiếu, trí tuệ và khả năng sáng tạo, năng động của thiếu nhi.
Trải qua 77 “mùa xuân” Đội ta lớn lên cùng đất nước, Đội TNTP Hồ Chí Minh ngày càng khẳng định là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là đội dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Phát huy truyền thống và niềm tự hào, đội viên, thiếu nhi Ninh Thuận đã và đang ra sức phấn đấu học tập và rèn luyện, xứng đáng là con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ. Tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt của Đoàn và sự chăm lo của toàn xã hội, đội viên, thiếu nhi tỉnh nhà sẽ tiếp bước cha anh, rèn đức, luyện tài, góp sức xây dựng và phát triển quê hương.
Huỳnh Hữu Phúc, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh