Ngày 23-8-1945 đánh dấu mốc son sự ra đời của LLVT tỉnh Ninh Thuận. Mặc dù còn non trẻ, lực lượng chưa nhiều, trang bị thô sơ nhưng LLVT tỉnh Ninh Thuận đã nhanh chóng hòa mình vào dòng chảy sục sôi của phong trào cách mạng cùng nhân dân các dân tộc trong tỉnh và nhân dân cả nước tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám thắng lợi. Với ý chí quật cường và lòng yêu quê hương, đất nước nồng nàn, trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, LLVT tỉnh đã cùng Đảng bộ và nhân dân các dân tộc trong tỉnh bám chắc quê hương, phối hợp với bộ đội chủ lực làm nên những chiến công oanh liệt. Bằng sự mưu trí, sáng tạo và lòng dũng cảm, cán bộ và chiến sỹ (CB,CS) LLVT tỉnh đã đánh 8.390 trận, tiêu diệt và làm bị thương 49.950 tên địch, bắt sống 4.239 tên, phá hỏng và thu giữ nhiều máy bay, xe quân sự và vũ khí của địch, góp phần giải phóng quê hương Ninh Thuận vào ngày 16-4-1975, cùng cả nước giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Với thành tích đặc biệt xuất sắc trong hai cuộc kháng chiến, quân và dân Ninh Thuận đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân.
Năm 1992, cùng với việc tái lập tỉnh theo Nghị quyết của Quốc hội (khóa VIII), Bộ Quốc phòng ban hành Quyết định số 79/QĐ-QP giải thể Bộ CHQS tỉnh Thuận Hải, thành lập Bộ CHQS tỉnh Ninh Thuận và Bộ CHQS tỉnh Bình Thuận. Theo quyết định của Bộ Quốc phòng, ngày 1-4-1992, Bộ CHQS tỉnh Ninh Thuận chính thức đi vào hoạt động. Tuy nhiên, thời gian đầu tỉnh nhà mới tái lập, LLVT tỉnh gặp rất nhiều khó khăn, cơ sở vật chất, trang bị thiếu thốn; điều kiện ăn, ở của cán bộ, chiến sĩ còn đơn sơ; đội ngũ cán bộ chỉ đạt 50%, hạ sĩ quan-binh sĩ đạt 42% so với biên chế. Trình độ học vấn của cán bộ không đồng đều, THPT chiếm 58%, THCS chiếm 42%, số cán bộ qua đào tạo cơ bản chỉ đạt 26,5%... Song với tinh thần tự lực, tự cường, quyết tâm cao, đoàn kết, sáng tạo, Đảng ủy-Bộ CHQS tỉnh và toàn thể CB,CS đã từng bước khắc phục khó khăn, xây dựng, củng cố LLVT tỉnh vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Đến nay, quán triệt sâu sắc các nghị quyết của Đảng về nhiệm vụ quốc phòng-an ninh (QP-AN) trong tình hình mới, LLVT tỉnh đã không ngừng phát huy bản chất, truyền thống vẻ vang của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, chủ động tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền các cấp lãnh đạo điều hành công tác quân sự, quốc phòng (QS,QP) địa phương, kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với củng cố QP, xây dựng khu vực phòng thủ, chăm lo xây dựng nền QP toàn dân và LLVT nhân dân vững mạnh, sẵn sàng chiến đấu cao, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị luôn coi trọng công tác giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức về quan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong LLVT tỉnh. Triển khai và thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Vì vậy, sức chiến đấu và năng lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng trong LLVT tỉnh ngày càng được nâng cao; công tác phát triển Đảng luôn được các cấp uỷ Đảng quan tâm chăm lo, hằng năm đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Chất lượng huấn luyện không ngừng được nâng lên, qua kiểm tra đánh giá kết quả hàng năm 100% các khoa mục đều đạt yêu cầu, trong đó có trên 75% đạt khá giỏi. Công tác xây dựng lực lượng luôn được chú trọng, lực lượng dân quân tự vệ được các cấp trong tỉnh quan tâm chăm lo củng cố và phát triển theo hướng “vững mạnh, rộng khắp, có số lượng phù hợp, độ tin cậy cao”; tập trung xây dựng các đơn vị dự bị động viên theo hướng đúng chuyên nghiệp QS, sẵn sàng chiến đấu, quân số có mặt từ 95-100%. Đi đôi với công tác xây dựng các đơn vị LLVT còn thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội và công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, hằng năm; công tác giáo dục QP được các địa phương quan tâm và thực hiện ngày càng tốt hơn, góp phần tạo sự chuyển biến tích cực cả về nhận thức và hành động trong xây dựng thế trận QP toàn dân.
Bên cạnh thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị trung tâm, từ năm 2010 đến nay, LLVT tỉnh đã tổ chức cho CB,CS tham gia huấn luyện dã ngoại kết hợp làm công tác dân vận với trên 21.000 ngày công lao động giúp nhân dân thu hoạch mùa màng, sửa sang nhà cửa, vệ sinh môi trường, kiên cố đường giao thông…; tổ chức khám bệnh, cấp thuốc miễn phí, tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh, công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình cho hơn 12.000 lượt người dân; xây dựng và trao tặng 24 căn nhà tình nghĩa cho các đối tượng chính sách và 11 nhà đồng đội, trị giá gần 2,3 tỷ đồng; tiết kiệm từ “Hũ gạo vì người nghèo” 37.274 kg gạo, quyên góp trên 700 triệu đồng giúp đồng bào nghèo; tham gia xây dựng nông thôn mới, bê tông 6.655 m đường liên thôn; tổ chức thăm, tặng quà các đối tượng chính sách với số tiền 258,8 triệu đồng… Nhờ tham gia thực hiện hiệu quả công tác dân vận, công tác chính sách đã góp phần bảo đảm ổn định, nâng cao đời sống của những người có công với nước, đồng thời tô thắm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân.
Nhìn lại chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Thường vụ Đảng ủy- Bộ Tư lệnh Quân khu 5 mà trực tiếp là Tỉnh ủy, UBND tỉnh và sự thương yêu, đùm bọc của nhân dân các dân tộc trong tỉnh, cán bộ, chiến sỹ LLVT tỉnh đã không ngừng phát huy truyền thống anh hùng, ngày càng vững bước đi lên, xứng đáng là lực lượng trung thành, tin cậy của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhà.
Hiện nay, trước yêu cầu đặt ra ngày càng cao đối với LLVT tỉnh, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới, cấp ủy, chỉ huy, CB, CS LLVT tỉnh phải luôn nêu cao bản lĩnh chính trị, trau dồi phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, nêu cao tinh thần sẵn sàng chiến đấu. Thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII). Đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện có hiệu quả phong trào Thi đua Quyết thắng, cuộc vận động “Phát huy truyền thống cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; nâng cao chất lượng học tập chính trị, huấn luyện quân sự. Tập trung xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh gắn với xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng nền nếp chính quy, doanh trại xanh, sạch, đẹp, môi trường văn hóa lành mạnh; đẩy mạnh tăng gia sản xuất, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Tích cực phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, bảo đảm tuyệt đối an toàn trong huấn luyện, diễn tập và thực hiện các nhiệm vụ. Cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh luôn nêu cao truyền thống cách mạng, quán triệt tốt yêu cầu nhiệm vụ trên giao, nâng cao cảnh giác, ra sức rèn luyện, phấn đấu xây dựng LLVT tỉnh “Vì Đảng, vì dân, tuyệt đối trung thành, chiến đấu thắng lợi”, làm sáng ngời phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” trong thời kỳ mới.
Đại tá Lưu Xuân Phương,
Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh