Nhưng với “nhãn quan” kinh tế khá nhạy bén của anh Đặng Thành Long, ở thôn Phú Thủy (xã Mỹ Sơn, Ninh Sơn) đã biến hoa thiên lý từ “ăn chơi” trở thành hàng hóa và kết quả là đã mang lại nguồn thu nhập bình quân không dưới chục triệu đồng/tháng cho gia đình anh. Đây là nguồn thu không phải dễ khi nhiều mặt hàng nông sản còn luôn phải lao đao bởi điệp khúc “được mùa, mất giá”!.
Anh Đặng Thành Long (thôn Phú Thủy, xã Mỹ Sơn, Ninh Sơn) chăm sóc giàn hoa thiên lý của gia đình.
Vào trung tuần tháng 4-2018, chúng tôi đến tìm hiểu cách làm ăn của gia đình anh Long. Vừa tiếp chúng tôi tại ruộng trồng, vừa đốc thúc 4 công lao động nhanh tay thu hoạch 5 sào hoa thiên lý để kịp cân cho chủ vựa, anh vui vẻ cho biết quá trình “khởi nghiệp” cũng không mấy suôn sẻ của mình: Trước đây, tôi cũng như nhiều bà con tại địa phương quen sản xuất với các cây trồng truyền thống “vụ nào cây nấy”, hiệu quả kinh tế không cao. Bằng đức tính năng nổ, chịu khó, anh Đặng Thành Long thường xuyên lên mạng internet để tìm hiểu các cây trồng mới và được biết trong “cơn khát” rau sạch của người tiêu dùng thì hoa thiên lý đang là món ăn rất được ưa chuộng, nhất là tại các nhà hàng, khách sạn, quán ăn. Nghĩ là làm, anh nhờ một chủ vựa bán cây cảnh tại Tp.Phan Rang-Tháp Chàm đặt mua 300 gốc cây hoa thiên lý từ thành phố Sa Đéc (tỉnh Đồng Tháp) với giá 25.000 đồng/gốc để vừa trồng vừa nhân giống. Tuy nhiên, ban đầu do thiếu kinh nghiệm nên thất bại, dù vậy anh vẫn không nản lòng, vừa làm vừa học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. Quả là đất không phụ công người kiên trì, đến giữa năm 2017, anh thực sự “làm chủ” cây trồng này và đã nhân giống trồng 500 gốc trên diện tích 3 sào. Nói về kinh nghiệm trồng hoa thiên lý, anh cho hay, trồng loài cây này phải làm giàn cho cây leo để dễ chăm bón và thu hoạch. Làm giàn chắc chắn, cây được chăm bón tốt thì từ 4 đến 6 năm sau mới phải trồng lại. Sau bốn tháng trồng, cây bắt đầu cho thu hoạch. Thiên lý cho nhiều bông nhất từ tháng 1 đến tháng 6, mỗi năm trung bình cho thu hoạch trong 6 tháng. Anh Long cho biết, với diện tích nói trên, cứ cách 3-4 ngày thu hoạch được hơn 50 kg hoa, với giá bán từ 70 đến 80 nghìn đồng/kg. Anh nói vui, với cây thiên lý này, tuy “làm chơi nhưng... ăn thiệt!”, bình quân mỗi ngày anh thu trên dưới 1 triệu đồng. Anh Long cho biết thêm: Hiện tại, đang vào mùa hè, nên giá hoa thiên lý hơi thấp, chủ vựa chỉ thu mua với giá 25 nghìn đồng/kg. Nhận thấy hoa thiên lý dễ trồng và cho thu nhập cao gấp nhiều lần so với cây trồng khác trên cùng diện tích, trong khi chi phí đầu tư ban đầu không lớn nên tháng 3-2018 vừa qua, anh Long tiếp tục thuê đất để mở rộng diện tích lên 5 sào và đầu tư thêm hệ thống tưới nước tiết kiệm để vừa tiết kiệm nguồn nước, vừa đảm bảo cho cây sinh trưởng trong mùa nắng nóng.
Để trồng hoa thiên lý đạt hiệu quả kinh tế như mong muốn, nông dân chỉ cần đầu tư một lần từ khoảng 20 triệu đồng/sào, làm trụ, lắp đặt giàn đèn chiếu sáng để cây hấp thụ nhiệt trong quá trình sinh trưởng và nở hoa đồng đều, công chăm sóc không nhiều, nhưng cây sinh trưởng nhanh và kháng được nhiều sâu bệnh, giảm hơn 75% chi phí thuê công và không dùng thuốc bảo vệ thực vật, cho sản phẩm hoa sạch, được thị trường ưa chuộng.
Ông Nguyễn Thành Cương, Chủ tịch Hội Nông dân xã Mỹ Sơn (Ninh Sơn) cho biết: Trồng hoa thiên lý là mô hình sản xuất nông nghiệp mới và có hiệu quả trên địa bàn. Mô hình đầu tư ít vốn nên những hộ dân khó khăn về điều kiện sản xuất vẫn có thể trồng được. Đây là một lợi thế cho việc nhân rộng mô hình, phát triển thâm canh loại cây trồng này. Tuy nhiên, lo lắng nhất hiện nay là nếu phát triển trồng đại trà, sản lượng cao thì “đầu ra” khó tránh được ách tắc nếu không có doanh nghiệp hay thương lái đứng ra ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm của nông dân.
Mai Dũng