1. Thuốc lá từ đâu mà có? Vì sao người ta hút thuốc lá?
Cây thuốc lá được tìm thấy ở Châu Mỹ và thổ dân ở đây đã hút thuốc lá từ hàng nghìn năm trước đó. Khoảng năm 1496-1498, Roman Pano (nhà truyền đạo Tây Ban Nha) đã di thực cây thuốc lá đem về trồng ở châu Âu. Năm 1561, Jean Nicot, đại sứ Pháp ở Lisbone, đã giới thiệu bột thuốc lá với bà hoàng Catherine de Medici, người bị chứng đau nửa đầu. Bột thuốc lá gây ra hắt hơi, cơn đau của bà hoàng dịu đi. Điều đó làm giới quý tộc Pháp chú ý và khởi đầu cho việc dùng thuốc lá như một cách sống hợp thời trang thú vị trong giới quý tộc. Việc hút thuốc lá lan nhanh sang các nước châu Âu. Để tỏ lòng ngưỡng mộ Nicot, thuốc lá còn được gọi là Nicotine, Còn tên khoa học của cây thuốc lá vàng là Nicotiana Tabacum L., chất gây nghiện trong thuốc lá gọi là Nicotine. Rồi cây thuốc lá theo chân các đế quốc đem trồng ớ các nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi, trong đó có Việt Nam. Hút thuốc lá lúc đầu chỉ là hành vi bắt chước theo thời thượng, cho là hút thử chơi nhưng rồi bị nghiện dần lúc nào không biết và chỉ khi thấy thiếu thuốc lá là không chịu được là biết mình nghiện thuốc lá. Đến nay khoa học đã chứng minh thực tế thuốc lá không đem lại lợi ích gì cho người hút mà chỉ làm hại sức khỏe người hút và người chung quanh và khói thuốc đã bị Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu về Ung thư (International Agency for Research on Cancer - IARC) trực thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp vào các chất gây ung thư bậc 1. Trong nhóm này xếp những chất mà chỉ cần khối lượng nhỏ cũng có thể gây ung thư, không có hạn mức, nghĩa là hoàn toàn có hại cho mình và cho người khác, dù chỉ là một khối lượng nhỏ. Thuốc lá còn gây tốn tiền kinh khủng cho việc hút thuốc lá, năm 2012 Việt Nam đã chi khoảng 22.000 tỷ để mua thuốc lá hút và chi 23 nghìn tỷ (năm 2011) cho tiền khám chữa các bệnh liên quan đến hút thuốc lá; chưa kể việc rừng bị tàn phá để lấy đất trồng thuốc lá, làm giấy gói thuốc, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, khói thuốc, tàn thuốc làm ô nhiễm môi trường.
2. Tác hại của khói thuốc lá đến sức khỏe con người?
Khói thuốc có hơn 7.000 hóa chất với hơn 100 chất độc hại, trong đó có 69 chất gây ung thư. Người hút thuốc lá và người bị hút thuốc lá thụ động đều bị tác hại như nhau, có nguy cơ mắc các bệnh: tăng huyết áp làm đột quỵ não; thiếu máu cơ tim có thể gây nhồi mái cơ tim; viêm tắc các động mạch làm hoại tử các chi phải cắt cụt chi; mờ mắt, đau dạ dày, các bệnh viêm phổi, viêm phế quản mạn tính, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy giảm tình dục có thể vô sinh, sảy thai ở phụ nữ mang thai, thai nhẹ cân, viêm tai giữa ở trẻ em và các loại bệnh ung thư da, ung thư phổi, ung thư tử cung, ung thư tinh hoàn. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (năm 2008), mỗi ngày trên thế giới có số người chết do chiến tranh 849 người; do nạn đói chết 1.219 người; do AIDS chết 8.083 người; do thuốc lá chết 10.959 người. Thuốc là làm chết khoảng 6 triệu người mỗi năm.
BS Nguyễn Năm