(NTO) Thoạt nghe cái tên có vẻ chân chất, quê mùa nhưng khi ai đã thưởng thức món ăn này rồi thì sẽ khó lòng mà quên được. Khác hẳn với tô bún bò, tô phở nóng hổi và nhiều chất dinh dưỡng… bún mắm nêm là một món ăn khá dung dị nhưng đầy sức hấp dẫn và lạ miệng với hầu hết nhiều người.
Ở món ăn này, điểm nhấn quan trọng chính là từ mắm nêm, người Phan Rang làm mắm nêm để ăn trong những lúc biển động dài ngày, trong những khi mưa gió mịt mù, không thể đi chợ được.
Ảnh minh họa.
Cách làm mắm nêm tuy đơn giản nhưng không “ dễ ăn”, vì tỷ lệ giữa muối và cá rất quan trọng. Thường thì người ta sử dụng cá cơm than và muối hạt Cà Ná để làm mắm, bởi lẽ cá cơm than khi chín, nó sẽ dậy lên sắc màu đỏ của mắm và có một hương thơm đặc biệt, còn muối Cà Ná thì nghe nói là vị mặn của nó dường như đậm đà và ngon hơn.
Cách muối mắm được phổ biến nhất là: Cá cơm tươi mua về rửa sạch, phơi nắng cho ráo, trộn vào thau theo tỷ lệ 3 cá 1 muối, sau đó bỏ vào lọ thủy tinh đậy nắp kỹ để vào chỗ râm mát. Phải chia thật đều tay, nếu nhiều muối quá thì mắm mặn, không ngon, ít quá thì hư mắm. Thời gian ủ mắm chỉ ước chừng, mắm có thể chín sớm hoặc muộn tùy thuộc vào số lượng cá và thời tiết. Một thời gian sau, khi thấy cá chuyển sang màu đỏ và dậy mùi thơm lừng là có thể ăn được, khoảng chừng từ 20 đến 25 ngày. Vì vậy, để làm được lọ mắm ngon, phải đúc kết thật nhiều kinh nghiệm mới thành công được. Nếu làm chưa thạo, thì bạn nên mua mắm nêm ở chỗ quen biết và có nhiều uy tín lâu năm trong nghề.
Cách chế biến mắm nêm: Đây là khâu quan trọng vì nó quyết định phần lớn độ ngon của món ăn. Mắm mua về, ta trút ra để riêng trong tô, thơm được bằm nhỏ ướp với 3 muỗng đường khoảng 15 phút tạo thành một hỗn hợp hơi sền sệt; tỏi, ớt giã nhuyễn; vì nước thơm đã ngọt rồi nên bạn chỉ cần 1 muỗng bột ngọt và một ít nước đun sôi để nguội cùng với một ít nước cốt chanh, tất cả những thứ trên trộn đều.
Thịt ba chỉ: Rửa sạch với muối, rồi luộc chín, khi luộc bạn cho thêm một ít hạt nêm để thịt có vị ngon đặc trưng. Thịt chín bạn vớt ra, ngâm vào một tô nước đá để thịt có màu trắng đẹp. Sau đó xắt mỏng, xếp ra dĩa.
Rau sống tùy theo sở thích gồm có: é, húng thơm, tía tô, cọng rau muống chẻ, dưa leo, cà dĩa, khế, chuối chát…
Bún tươi được xếp phía dưới, bỏ rau sống và thịt luộc phía trên, chan một ít mắm nêm vào trộn đều… là bạn có thể thưởng thức được rồi.
Vị ngọt của thịt, vị thơm của rau sống, vị cay cay của ớt, vị nồng của tỏi, vị chua của thơm và chanh… kết hợp với hương vị mắm nêm đặc trưng, tạo nên một món ăn rất cuốn hút với tất cả mọi người.
Thùy Trang