Tìm hiểu về làng hoa truyền thống Mỹ Bình, chúng tôi được biết cây hoa cúc vàng bén rễ trên vùng đất cát ven biển từ những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ trước. Người đầu tiên khởi nghiệp trồng hoa cúc là ông Nguyễn Cụ có thú chơi cây cảnh nên nghĩ ra chuyện trồng cúc tứ quý chơi tết. Thấy người dân ưa thích màu vàng tươi thắm của hoa cúc nên ông Cụ trồng số lượng lớn rồi gánh lên chợ Phan Rang bán cho khách hàng mua đơm vào dịp Tết Nguyên đán. Trong những năm gần đây, hoa cúc vàng phát triển trở thành cây hàng hóa mang thương hiệu Mỹ Bình cho thu nhập cao. Anh Đặng Ngọc Năng, Phó Chủ tịch UBND phường Mỹ Bình cho biết: Năm nay, toàn phường có trên 40 nông hộ trồng 7 ha hoa cúc chuẩn bị thu hoạch trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới. Tuy diện tích ít hơn các loại cây trồng khác, nhưng hoa cúc đã tạo việc làm thường xuyên cho 200 lao động phổ thông ở địa phương có thu nhập trung bình 3-4 triệu đồng/tháng. Nguồn lợi của hoa cúc đã giúp cho nhiều gia đình xây dựng được nhà ở khang trang, nuôi con học hành chu đáo như các nông hộ Bùi Thả, Bùi Thị Lệ, Trần Văn Thái... Nghề trồng hoa cúc cho thu nhập cao, góp phần giảm hộ nghèo trên địa bàn phường từ 2,62% của năm 2016 xuống còn 2,16% vào cuối năm 2017.
Chúng tôi tìm đến thăm anh Bùi Thả ở khu phố 6 là nông dân nổi tiếng trong nghề trồng hoa cúc ở Mỹ Bình. Gia đình anh đang chăm sóc vườn hoa cúc chuẩn bị thu hoạch bán vào dịp 23 tháng Chạp và đón Tết Nguyên đán Mậu Tuất sắp tới. Trao đổi với anh Thả, chúng tôi được biết hoa cúc dễ trồng, ít sâu bệnh hại. Cây giống được thương lái đưa từ Đà Lạt về địa phương cung ứng cho nông dân với giá 120 đồng/cây. Cây giống đưa ra vườn ươm 10- 15 ngày cho bén rễ thích nghi khí hậu Phan Rang. Sau đó, nông dân đưa cây con giống ra lảnh trồng mật độ 20.000 cây/sào. Khi trồng được 20- 25 ngày, bà con treo điện thắp sáng mỗi đêm 6-7 giờ trong thời gian 10-15 ngày “sưởi ấm” kích thích cây sinh trưởng. Khoảng 40- 45 ngày hoa cúc bắt đầu đơm nụ, đây là giai đoạn tốn rất nhiều công chăm sóc. Chủ vườn thuê lao động lặt bỏ bớt nụ con, chỉ giữ lại mỗi cây 25- 30 nụ cái cho lớn bong và từ 70- 75 ngày sau khi trồng, cây cúc đơm bông vàng thắm. Chủ vườn kêu thương lái đến thu mua đưa tiêu thụ ở các tỉnh Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định, Bình Thuận, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh. Với gía bán tại vườn 2- 3 ngàn đồng/cây, mỗi sào đất trồng hoa cúc cho nhập 40- 60 triệu đồng/vụ; trừ hết chi phí đầu tư, người trồng hoa cúc có lãi trung bình 20- 30 triệu đồng. Nhờ khí hậu Phan Rang thích hợp đã tạo nên nét riêng đặc sắc cho hoa cúc Mỹ Bình được người tiêu dùng ưa chuộng là sắc vàng tươi thắm, lâu tàn.
“Gia đình tôi có 4 sào đất chuyên canh hoa cúc vàng trồng 4 vụ/năm. Vợ chồng tôi xây dựng được nhà ở khang trang, nuôi con ăn học đều nhờ vào thu nhập từ hoa cúc. Tôi kêu công lao động tập trung chăm sóc vườn hoa cúc chuẩn bị thu hoạch bán trong dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất. Chỉ cần cúc tết nằm giá 3-4 ngàn đồng/cây là người trồng hoa cúc có đủ tiền xài trong dịp đón mừng xuân mới”, anh Bùi Thả cười hồn hậu, chia sẻ.
Sơn Ngọc