Là một xã thuộc diện 30a, với xuất phát điểm rất thấp nên nhìn lại chặng đường triển khai xây dựng NTM của Phước Đại từ năm 2011 đến nay là cả một sự nỗ lực rất đáng ghi nhận. Ngay từ khi triển khai, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, hội, đoàn thể trong xã đã tập trung tuyên truyền, thu hút các tầng lớp nhân dân tham gia và sử dụng lồng ghép có hiệu quả nhiều nguồn vốn cho chương trình xây dựng NTM. Trong số 10 tiêu chí địa phương đã đạt được thì một số tiêu chí quan trọng như: hệ thống thủy lợi, điện, tổ chức sản xuất, tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, giáo dục… đã trực tiếp góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn miền núi của địa phương, tạo điều kiện cho người dân sản xuất, ổn định cuộc sống.
Đồng chí Trần Minh Lực, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh thăm mô hình chăn nuôi trên địa bàn xã Phước Đại.
Một số tiêu chí khác như hệ thống giao thông, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển sản xuất để nâng cao thu nhập cho người dân…, tuy chưa đạt nhưng nhìn chung cũng mang lại những hiệu quả nhất định. Từ năm 2011 đến nay, nhiều tuyến đường giao thông nông thôn, nội đồng về các khu sản xuất đã được bê-tông, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sản xuất và vận chuyển nông sản. Điển hình như bê-tông đường đi khu sản xuất từ thôn Tà Lú 3 lên chân núi Tà Năng dài gần 600m; bê-tông hệ thống giao thông từ thôn Ma Hoa lên khu sản xuất nội đồng kênh chính Bắc (phục vụ chuỗi lúa, bắp…) dài hơn 700m…Đối với cơ cấu sản xuất, nhiều mô hình chuyển đổi cây trồng, vật nuôi có áp dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật đã được thí điểm và nhân rộng. Điển hình như các mô hình trồng bắp lai, mía, mỳ, nuôi bò lai, heo siêu nạc đã được người dân các thôn Tà Lú 2, Tà Lú 3, Ma Hoa và Châu Đắc phát triển và nhân rộng.
Những kết quả đạt được trong quá trình xây dựng NTM của xã miền núi Phước Đại là đáng trân trọng. Tuy nhiên, là một xã nghèo còn đang thụ hưởng Chương trình 30a của Chính phủ, điều kiện tích lỹ của người dân còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao như hiện nay (23,2%) thì công tác huy động nguồn nội lực từ địa phương và nhân dân rõ ràng là rất hạn chế. Một bộ phận không nhỏ người dân chưa thật sự hiểu sâu về trách nhiệm chủ thể của mình trong đóng góp để xây dựng NTM. Đồng chí Pi-năng Thị Mai, Bí thư Đảng ủy xã Phước Đại thẳng thắn nhìn nhận: Để hoàn thành các tiêu chí NTM trong năm nay là hoàn toàn không thể, mục tiêu của xã đến cuối năm 2015 sẽ phấn đấu đạt thêm 6 tiêu chí là: y tế, môi trường, trường học, giao thông, hệ thống chính trị vững mạnh và cơ sở vật chất văn hóa; riêng 3 tiêu chí còn lại gồm: thu nhập, hộ nghèo và nhà ở rất khó khăn để địa phương hoàn thành.
Qua tìm hiểu của chúng tôi, sự trăn trở của đồng chí Bí thư Đảng ủy xã hoàn toàn đúng với thực trạng của địa phương hiện nay. Trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nhiều mô hình sản xuất đã được áp dụng, nhân rộng, hiệu quả có nhưng chưa thật sự bền vững và có tính dài lâu. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi vẫn chưa thật sự có định hướng rõ ràng. Vì vậy để hoàn thành tiêu chí nâng cao thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn NTM là rất khó. Đối với tiêu chí nhà ở, đa số nhà ở trên địa bàn xã Phước Đại chủ yếu là nhà cấp 4, diện tích khoảng 28m² xây dựng theo Quyết định 167/2008/QĐ-TTg, thiếu diện tích đảm bảo sinh hoạt tối thiểu nên không thể đạt tiêu chuẩn của Bộ Xây dựng về tiêu chí NTM. Cũng theo đồng chí Pi-năng Thị Mai, với 3 tiêu chí này nếu muốn đạt chuẩn NTM có thể sẽ mất thêm vài năm nữa địa phương mới hoàn thành.
Có thể thấy, để giải “bài toán” xây dựng NTM ở xã điểm Phước Đại, rõ ràng cần phải có thêm nhiều thời gian. Bên cạnh sự nỗ lực của địa phương thì các cấp, ngành huyện, tỉnh cũng cần có thêm sự quan tâm, hỗ trợ và định hướng phù hợp hơn nữa để xã Phước Đại sớm hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng NTM.
Nguyễn Sơn