Theo Văn phòng Điều phối Ban Chỉ đạo xây dựng NTM tỉnh, từ đầu năm đến nay, các địa phương đã tiến hành rà soát để điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch sản xuất trong đồ án quy hoạch xã NTM gắn với cơ cấu lại ngành Nông nghiệp cấp huyện và cấp tỉnh. Đăc biệt từ nguồn vốn 43,21 tỷ đồng được phân bổ cho chương trình, từ đầu tháng 10 các địa phương triển khai thi công 59 công trình hạ tầng, trong đó chủ yếu tập trung khởi công mới 43 công trình giao thông nông thôn (đường nội thôn, nội đồng), còn lại là đầu tư nâng cấp, sửa chữa các công trình thủy lợi, cơ sở vật chất văn hóa, trạm y tế, trường học…. Ngoài nguồn vốn trên, các xã còn chủ động lồng ghép các nguồn vốn, dự án khác trên địa bàn để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, làm cho bộ mặt nông thôn ngày một khang trang, hiện đại, sạch đẹp hơn.
Diện mạo nông thôn mới xã Phước Thái (Ninh Phước) ngày càng khởi sắc. Ảnh: Văn Miên
Theo chuẩn cũ, tỉnh ta hiện có 16 xã đạt chuẩn NTM và theo kế hoạch của UBND tỉnh, cuối năm nay phấn đấu có thêm 2 xã An Hải (Ninh Phước) và Thanh Hải (Ninh Hải) đạt chuẩn NTM, sẽ nâng tổng số lên 18 xã đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, căn cứ vào Bộ tiêu chí về xã NTM giai đoạn 2017-2020 mới ban hành ngày 31-5-2017 của UBND tỉnh, qua rà soát, đánh giá lại hiện trạng, các xã được công nhận đạt chuẩn NTM ở tỉnh ta trong các năm 2015, 2016 đều không duy trì được các tiêu chí đã đạt. Cụ thể có 14 xã tụt xuống nhóm 2 (đạt chuẩn từ 15-18 tiêu chí), thậm chí có 2 xã là Công Hải (Thuận Bắc), Phước Nam (Thuận Nam) tụt xuống nhóm 3 (đạt chuẩn từ 10 -14 tiêu chí). Tính trong 47 xã của cả tỉnh, hiện có 14 xã nhóm 2, 17 xã nhóm 3, 16 xã nhóm 4 (đạt chuẩn từ 5-9 tiêu chí); cao nhất chỉ có xã Thành Hải (Tp.Phan Rang-Tháp Chàm) đạt 18 tiêu chí và thấp nhất là xã Ma Nới (Ninh Sơn) đạt 5 tiêu chí.
Phân tích nguyên nhân tình hình trên, đồng chí Nguyễn Đình Trưng, cán bộ chuyên trách Văn phòng Điều phối chương trình NTM tỉnh cho biết: “Do bộ tiêu chí mới có yêu cầu cao hơn về chất lượng, bổ sung thêm một số nội dung mới nên mức độ đạt tiêu chí của nhiều xã thấp lại, nhất là các tiêu chí về thu nhập, hộ nghèo, tổ chức sản xuất, y tế, môi trường”. Trước thực trạng trên, đối với 2 xã An Hải, Thanh Hải, đòi hỏi các huyện phải tập trung chỉ đạo và ưu tiên nguồn lực để hỗ trợ đạt chuẩn NTM. Theo ghi nhận, tính đến đầu tháng 10, xã An Hải đã đạt 17/19 tiêu chí, nhưng căn cứ tiến độ thực hiện, dự kiến tiêu chí số 5 (Trường học) và tiêu chí số 9 (Nhà ở dân cư) còn lại sẽ đạt trong tháng 11, nâng lên mức hoàn thành 19/19 tiêu chí, đủ điều kiện thẩm định đạt chuẩn NTM. Tương tự, sau khi hoàn thành tiêu chí số 7 (Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn) trong tháng 10, xã Thanh Hải cũng đạt 17/19 tiêu chí, hiện chỉ còn tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc trong việc đánh giá 2 tiêu chí số 13 (Tổ chức sản xuất) và số 18 (Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật) là hoàn thiện. Có thể nói với việc đạt các tiêu chí chủ yếu như thu nhập, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều, tức là vấn đề khó nhất đã vượt qua, cho thấy 2 xã trên đang sắp chạm đích đạt chuẩn NTM.
Như vậy theo Bộ tiêu chí mới, các xã, nhất là 16 xã đạt chuẩn NTM trước đây, phải phấn đấu đạt và duy trì các tiêu chí, trọng tâm là tăng thu nhập người dân và giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều. Điển hình 5 xã đạt chuẩn NTM trong các năm trước ở huyện Ninh Phước, theo đồng chí Nguyễn Hữu Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện, hiện các xã đang rà soát lại số hộ nghèo, tìm ra nguyên nhân để hỗ trợ vốn, tạo việc làm cho hộ vươn lên. Tại xã Phước Hậu, trao đổi với đồng chí Võ Thành Đảo, Chủ tịch UBND xã, chúng tôi được biết từ đầu năm đến nay, không chỉ huy động nguồn lực xây dựng hạ tầng giao thông, Phước Hậu còn chú trọng phát triển sản xuất tăng thu nhập cho người dân, giữ tỷ lệ hộ nghèo dưới 5% theo chuẩn mới đa chiều.
Điều cần nói là để nâng chất lượng tiêu chí, các xã không chỉ huy động, lồng ghép nhiều chương trình, dự án nhằm hỗ trợ người dân phát triển sản xuất, mà còn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thực hiện các tiêu chí không cần kinh phí như nâng tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế, làm tốt vấn đề môi trường và an toàn thực phẩm, thành lập hợp tác xã... Nhìn chung, dù còn gặp khó khăn trong việc thực hiện xây dựng NTM, nhưng hiện nay các xã đều chủ động triển khai thực hiện bằng nhiều giải pháp phù hợp nhằm giữ vững các tiêu chí đã đạt theo hướng nâng chất lượng và phấn đấu hoàn thành các tiêu chí chưa đạt.
Bạch Thương