(NTO) Hỏi: Đứa trẻ được sinh ra bằng phương pháp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thì ai là cha, mẹ của đứa trẻ và tính pháp lý của việc này?
Đáp: Lâu nay theo nguyên tắc người phụ nữ sinh ra đứa trẻ là mẹ của đứa trẻ, đứa trẻ là con của người sinh ra mình. Nguyên tắc này đúng cho những trường hợp việc sinh con bình thường và cho người phụ nữ sống độc thân sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, còn việc sinh con bằng phương pháp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thì không đúng, bởi lẽ việc mang thai hộ sử dụng trứng và tinh trùng của chính vợ chồng nhờ mang thai hộ cho nên vợ chồng nhờ mang thai hộ mới là cha, mẹ của đứa trẻ, còn người mang thai hộ (người sinh ra trẻ) không phải là mẹ của trẻ. P
Về tính pháp lý: Đứa trẻ là con chung của vợ chồng nhờ mang thai hộ nên được hưởng các quyền như con ruột theo Bộ luật Dân sự, Luật Hôn nhân và gia đình và các luật khác liên quan quy định như được thừa kế, cấp dưỡng, chăm sóc…, còn người mang thai hộ không phải là mẹ của trẻ nên không có các quyền như cha, mẹ của trẻ.
Hỏi: Trong trường hợp chưa giao đứa trẻ mà cả hai vợ chồng bên nhờ mang thai hộ chết hoặc mất năng lực hành vi dân sự thì đứa trẻ được giao cho ai nuôi dưỡng?
Đáp: Trong trường hợp này đứa trẻ được giao cho người nuôi dưỡng theo thứ tự sau:
- Bên mang thai hộ có quyền nhận nuôi đứa trẻ.
- Nếu bên mang thai hộ không nhận nuôi đứa trẻ thì việc giám hộ và cấp dưỡng thực hiện theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình và Bộ luật Dân sự, cụ thể:
+ Việc giám hộ: Do ông, bà nội, ông bà ngoại; trường hợp không có ông bà thì bác, chú, cậu, cô, dì ruột là người giám hộ. Nếu không có những người này thì UBND cấp xã nơi cư trú của người được giám hộ cử người giám hộ, trường hợp có tranh chấp thì Tòa án chỉ định người giám hộ.
+ Việc cấp dưỡng: Ông, bà nội, ông bà ngoại cấp dưỡng, trường hợp không có ông bà thì bác, chú, cậu, cô, dì ruột có nghĩa vụ cấp dưỡng.
Hỏi: Bệnh viện nào có đủ điều kiện thực hiện ngay kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo?
Đáp: Có 3 bệnh viện là;
- Bệnh viện Phụ sản Trung ương.
- Bệnh viện Đa khoa Trung ương Huế.
- Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ TP. Hồ Chí Minh.
Căn cứ các điều kiện cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo Bộ Trưởng Bộ Y tế quyết định bổ sung cơ sở được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.
Luật gia Ngô Văn Thương