* Tấm gương sáng ngời về thực hành tiết kiệm
Tiết kiệm theo Bác là “không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi”(2), nhưng cũng “không phải là bủn xỉn”(3), “tiết kiệm không phải là ép bộ đội, cán bộ và nhân dân nhịn ăn, nhịn mặc”(4), mà chi tiêu ở những việc cần thiết, thể hiện nếp sống văn minh. “Nói theo lối khoa học, thì tiết kiệm là tích cực, chứ không phải là tiêu cực”(5). Chính vì vậy, trong cuộc sống hàng ngày từ việc ăn, ở, sinh hoạt, mọi lúc, mọi nơi, Bác không nói nhiều, không hô hào đao to búa lớn mà luôn thể hiện tinh thần gương mẫu về tiết kiệm và thực hành tiết kiệm bằng chính những hành động, nếp sống của mình. Bữa ăn của Bác không có gì khác bữa ăn của mọi gia đình Việt Nam, cũng là bát cơm, quả cà muối, cá kho, đĩa rau muống luộc... Trang phục hàng ngày của Bác cũng rất đơn sơ, vài bộ quần áo kaki, đôi dép cao su cũ...
Tiết kiệm đã trở thành nếp sống của Bác. Khi còn hoạt động ở nước ngoài, ở căn cứ Việt Bắc cũng như lúc về Thủ đô Hà Nội, Bác Hồ vẫn luôn giữ một lối sống rất cần kiệm và giản dị, không đòi hỏi một ưu tiên, một vinh hoa cho riêng mình. Bản thân Bác đã trở thành tấm gương sáng trong việc tiết kiệm và thực hành tiết kiệm. Kể cả trong việc ăn uống, khi dùng các món ăn bao giờ Bác cũng dùng hết, không để thừa lãng phí. Ngay từ khi còn làm phụ bếp trên con tàu Latútsơ Tơrêvin, Bác đã gom thức ăn thừa đem cho người nghèo, câu chuyện của Bác đã khơi dậy sự ngưỡng mộ trong lòng những người bạn nước ngoài. Hay trong một lần về thăm quê, Bác có dùng cơm với các đồng chí lãnh đạo tỉnh, nhưng khi các món ăn được đưa thêm, Bác đã nói: dùng hết lấy thêm, đừng để người khác ăn thừa của mình...
Xác định mục đích của việc tiết kiệm, Bác chỉ rõ, tiết kiệm là để phục vụ cho kháng chiến và kiến quốc; để tăng thêm tiền vốn xây dựng đất nước. Bác cũng đã chỉ ra 4 nội dung cơ bản của việc tiết kiệm. Thứ nhất đó là, tiết kiệm sức lao động - tức là phải tổ chức sắp xếp cho khéo, phải nâng cao năng suất lao động, một người làm bằng hai, ba người; Thứ hai là, tiết kiệm thời gian, vì theo Bác “Thời giờ tức là tiền bạc”; Thứ ba là tiết kiệm tiền của của Nhà nước, của nhân dân và của chính mình; Thứ tư là tất cả mọi người đều cùng tiết kiệm. Bác cho rằng, tiết kiệm chính là nguồn gốc để tạo nên sức mạnh bền vững của đất nước. Làm việc gì cũng cần có tinh thần đoàn kết một lòng trong toàn thể nhân dân, bởi ai cũng có thể tiết kiệm và ai cũng nên tiết kiệm.
Trước lúc “đi xa”, trong Di chúc để lại, Người căn dặn: "Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư...” (6) và “… Sau khi tôi đã qua đời, chớ nên tổ chức điếu phúng linh đình, để khỏi lãng phí thì giờ và tiền bạc của nhân dân"(7).
* Nêu cao tính gương mẫu, tiên phong của cán bộ, đảng viên trong thực hành tiết kiệm
Thiết thực làm theo lời Bác dạy, trong những năm qua, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Quốc hội đã ban hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Chính phủ đã ban hành các văn bản hướng dẫn Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra để các quy định của pháp luật về lĩnh vực này thực sự phát huy hiệu quả trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Đặc biệt, trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nội dung tiết kiệm luôn được nhấn mạnh. Bởi tiết kiệm chính là đạo đức cách mạng, là phẩm chất của mỗi con người trong thời đại mới. Học tập tấm gương tiết kiệm của Bác Hồ chính là học tập để tiết kiệm có thể trở thành một thói quen hàng ngày. Tiết kiệm không phải là chuyện xa xôi mà chính là những việc làm thiết thực hàng ngày. Tiết kiệm không chỉ là tiết kiệm của cải vật chất mà còn tiết kiệm thời gian, sức lực, tiết kiệm ngôn từ, nói ít làm nhiều, lời nói phải đi đôi với việc làm.
Học tập tấm gương tiết kiệm của Bác Hồ chính là học tập để tiết kiệm có thể trở thành một thói quen hàng ngày. Tuy nhiên, hiện nay, chúng ta vẫn còn lãng phí thời gian, sức lao động, chi phí vật chất. Sử dụng vốn Nhà nước tại một số doanh nghiệp chưa hiệu quả, còn lãng phí trong quản lý sử dụng tài sản công, trong khai thác tài nguyên khoáng sản. Quy hoạch bố trí dự án dàn trải, không hiệu quả, dự án chậm tiến độ, chất lượng công trình kém. Một loại lãng phí khác đó là lãng phí chất xám, bố trí người chưa đúng chỗ, chưa thực sự quan tâm người tài, chưa “khéo dùng cán bộ” như cách nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Chính vì vậy, để thực hiện rộng rãi việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đòi hỏi các cấp ủy đảng, các cơ quan, đơn vị, cán bộ, đảng viên phải luôn tiên phong, gương mẫu trong thực hiện như vậy sẽ góp phần giáo dục chúng ta - mọi người, mọi nhà, mọi ngành nghề, tổ chức ở mọi cấp, mọi nơi cần phải tiết kiệm để làm giàu cho bản thân, gia đình và xã hội. Đây cũng chính là hành động thiết thực để góp phần thực hiện thắng lợi Chỉ thị 05-CT/TW về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Những lời dạy của Bác về sản xuất đi đôi với tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu ngày càng có ý nghĩa sâu sắc hơn khi đất nước ta bước vào thời kỳ hội nhập.
Theo TTXVN
(1) Hồ Chí Minh Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, tập 5, Hà Nội, 1995, tr.642
(2) Sđd, tập 5, tr.636
(3)+(4)+(5): Sđd tập 6, tr.485
(6)+(7): Sđd tập 12, tr.510-512.