Doanh nghiệp, thương nhân trong xã hội cũ với nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu, khép kín vốn không được coi trọng, bị xếp dưới cùng trong “tứ dân”. Tâm lý này không phải là dễ thoát bỏ trong tâm tưởng của toàn xã hội mặc dù chúng ta vẫn mặc định cho rằng “phi thương bất phú”.
Nhưng đứng trước yêu cầu phát triển đất nước tiến kịp với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới, nhu cầu làm giàu, được thụ hưởng và sử dụng các dịch vụ xã hội phong phú của người dân, Đảng và Nhà nước đã xác định và đặt vai trò của doanh nghiệp, doanh nhân, nhất là doanh nghiệp tư nhân là động lực của nền kinh tế.
Ảnh minh họa.
Các nhiệm kỳ Chính phủ vừa qua luôn quán triệt và xác định rất rõ vai trò của mình trong kiến tạo phát triển đất nước, trong đó tập trung khơi dậy vị trí, vai trò của doanh nghiệp. Đặc biệt Chính phủ nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XIV đã xác định doanh nghiệp tư nhân là một trong những đối tượng ưu tiên xây dựng, phát triển hàng đầu.
Từ chủ đề “Doanh nghiệp Việt Nam-Động lực phát triển kinh tế của đất nước” của Hội nghị Thủ tướng với Doanh nghiệp năm 2016 thì năm nay, 2017, Thủ tướng Chính phủ đã xác định Chính phủ “Đồng hành cùng doanh nghiệp”.
Tại Hội nghị này, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng, Trưởng ngành sẽ trực tiếp tham dự.
"Đồng hành cùng doanh nghiệp" từ đây được xác định là thông điệp của toàn thể Chính phủ, không còn là mong muốn hay các phát biểu của một vài cá nhân lãnh đạo Chính phủ, lãnh đạo bộ, ngành như trước đây nữa. Tư tưởng "Đồng hành cùng doanh nghiệp" cũng vừa được Đảng xác quyết bằng một Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 5 khóa XII về kinh tế tư nhân.
Vào tháng 9/2016 tại một hội nghị quốc tế về huy động vốn cho Start-up, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương khẳng định: Chủ trương của Đảng về hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp, khởi nghiệp đã rõ ràng, Chính phủ đã thể hiện rõ quyết tâm “vì doanh nghiệp, vì người dân”.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng “chỉ Trung ương, Chính phủ làm thôi thì không được, phải từng bộ, ngành, địa phương, từng công chức, viên chức phải bắt tay vào việc. Chủ động, kịp thời xử lý các vướng mắc, nếu vượt thẩm quyền thì báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải quyết”.
Mới đây, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc phác thảo bức tranh “tín nhiệm” sau 1 năm thực hiện hỗ trợ phát triển doanh nghiệp theo Nghị quyết số 35. Theo đó, có 75% doanh nghiệp đánh giá sự chuyển biến tích cực, tương đối tích cực của các bộ, ngành, địa phương; gần 30% số doanh nghiệp đánh giá sự chuyển biến còn hạn chế. Tình trạng “nóng trên (cơ quan Chính phủ), lạnh dưới (địa phương, nhất là cán bộ cơ sở)” vẫn còn tồn tại.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đã chỉ ra những hạn chế khi tới cuối năm 2016 mà vẫn còn địa phương chưa ban hành chương trình hành động hỗ trợ phát triển DN, với các chỉ tiêu cụ thể về số lượng DN trên địa bàn. “Nếu là tâm lý quan liêu, cửa quyền thì phải thay đổi và cũng không thể lấy lý do tỉnh nghèo thì khó phát triển doanh nghiệp. Tỉnh càng khó khăn thì càng có dư địa phát triển DN”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói tại lễ ký kết hợp tác của 32 địa phương phía nam với các hiệp hội doanh nghiệp hồi tháng 8/2016.
Trên thực tế, Đồng Tháp là một tỉnh kém phát triển nhưng nhờ nhận thức được vai trò của doanh nghiệp và hành động cụ thể “xắn tay vào việc” của tập thể lãnh đạo địa phương các khóa gần đây mà tỉnh luôn nằm trong nhóm 3 địa phương có chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh cao nhất nước. Nhiều cách làm hay trong phát triển hợp tác xã và doanh nghiệp của địa phương này đã góp phần thu hút nhiều nhà đầu tư lớn trong nước và nước ngoài như Hàn Quốc, Nhật Bản bỏ vốn đầu tư các dự án sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Ông Dương Văn Thắng, Giám đốc Công ty Sản xuất thương mại, dịch vụ Hồng Thái, chuyên kinh doanh, chế biến các mặt hàng nông sản, lâm sản nguyên liệu tại thị xã Sa Đéc (Đồng Tháp) cho biết: “Vừa qua tôi thấy Thủ tướng đi nhiều, tiếp xúc nhiều với doanh nghiệp để lắng nghe ý kiến và hiểu rõ hơn giới doanh nhân thì thật là đáng mừng. Còn ở địa phương, từ Bí thư tới Chủ tịch UBND tỉnh luôn sát cánh cùng DN, tìm mọi cơ hội để quảng bá, tiếp thị sản phẩm cho DN địa phương. Đó là những động viên rất lớn đối với tôi, để làm sao quyền kinh doanh những gì pháp luật không cấm được bảo đảm”.
Tuy nhiên, để ban hành chính sách kinh tế đúng hướng, thực thi hiệu quả, đồng nhất thì Chính phủ phải công khai, minh bạch các hoạt động kinh tế, hoạt động của DNNN để xã hội, các chuyên gia, doanh nhân góp ý, giám sát, cùng hướng tới một mục tiêu chung là nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh và giá trị thương hiệu của quốc gia.
Trong mối quan hệ với doanh nghiệp, Nhà nước cần tạo ra nhiều việc làm hơn, người lao động có thu nhập cao hơn và thu ngân sách bền vững hơn. Còn nhu cầu của doanh nghiệp là cần tối đa hóa lợi ích đã đầu tư và Nhà nước phải bảo đảm yêu cầu này của doanh nghiệp cũng như đòi hỏi của Nhà nước với cộng đồng doanh nghiệp trên cơ sở các quy định của pháp luật.
Đã đến lúc, Nhà nước cần cảm thấy được “động viên” bằng các phương án kinh doanh hiệu quả, mang tầm quốc gia, quốc tế của doanh nghiệp để củng cố thêm nguồn lực, công cụ của Nhà nước và xã hội thực hiện các mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
Chưa khi nào mối quan hệ giữa Nhà nước và doanh nghiệp lại có bước tiến mạnh mẽ như những năm qua. Như nhận định của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khi ông tham dự lễ ký cam kết về tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp của 32 tỉnh, thành phố khu vực phía nam diễn ra vào tháng 8/2016 rằng: “Chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp ngồi lại với nhau hôm nay vì sự phát triển thịnh vượng của đất nước là một biểu tượng vô cùng đẹp đẽ giữa Nhà nước và doanh nghiệp”.
Nguồn www.chinhphu.vn