Nghệ nhân khèn bầu Chamaléa Thanh.
Chúng tôi nhiều lần được thưởng thức tiếng khèn bầu do nghệ nhân Chamaléa Thanh biểu diễn trong các dịp lễ hội Katê, ngày hội văn hóa Raglai, đón mừng xã Phước Thái đạt chuẩn nông thôn mới, hội làng văn hóa Tà Dương. Từ khi lên mười tuổi, ông theo các bậc cao tuổi trong làng học thổi khèn bầu, đồng bào Raglai gọi là Cà bốt Cà tó. Tiếng khèn bầu ngân vang trong những dịp mừng mùa lúa mới, hội làng, cưới hỏi, bỏ mả, bạn bè đến nhà thăm chơi. Khèn bầu có thể độc tấu hoặc hòa tấu chung “lời ăn tiếng nói” với mã la, Chapi làm nên âm vang núi rừng đặc sắc quyến rũ lòng người.
Cuối năm 2010, nghệ nhân Chamaléa Thanh cùng đội nhạc cụ truyền thống thôn Tà Dương được lãnh đạo ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch mời ra Hà Nội biểu diễn chào mừng khánh thành Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam ở Đồng Mô, được khán giả thủ đô tán tưởng. Chỉ tay lên khung hình chụp kỷ niệm bên Lăng Bác được treo trang trọng giữa nhà, ông nói: “Mình may mắn được một lần từ Tà Dương ra Hà Nội, vào thăm lăng Bác Hồ và biểu diễn khèn bầu phục vụ đồng bào thủ đô. Đây là niềm hạnh phúc lớn lao nhất của cuộc đời mình sau gần 60 năm gắn bó với chiếc khèn bầu”. Công việc chế tác khèn bầu rất công phu, để hoàn thành một chiếc khèn phải mất mười ngày, nửa tháng. Từ chọn bầu khô khoét lỗ đến lên núi tìm ống trúc lắp đặt miếng đồng định âm, cân chỉnh âm thanh. Để thổi được tiếng khèn nghe có hồn, có vía phải khổ công rèn luyện 5-7 năm. Ông mong muốn thanh niên trong làng học biểu diễn nhạc cụ dân tộc để lưu giữ truyền thống văn hóa đồng bào Raglai địa phương.
Anh Daghe Hoàng Thọ, Trưởng Ban quản lý thôn Tà Dương cho biết Nghệ nhân Chamaléa Thanh là người cao tuổi nêu gương sáng tiêu biểu của địa phương. Ông đã tuyên tuyền, vận động các nghệ nhân dân gian tham gia tập dượt biểu diễn nhạc cụ Raglai phục vụ các ngày hội lớn của địa phương. Ngoài biểu diễn khèn bầu, ông còn chỉnh sửa thẩm âm nhạc cụ mã la, chế tác đàn Chapi, truyền dạy nghề đan lát mây tre cho bà con thôn xóm, góp phần xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư.
Sơn Ngọc