(NTO) Trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Ninh Thuận là chiến trường ác liệt. Hàng nghìn người con ưu tú đã góp sức mình cho công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và nhiều người trong số đó đã anh dũng hy sinh. Họ nằm lại trên khắp các vùng căn cứ kháng chiến của tỉnh. Chính vì vậy, công tác tổ chức cất bốc, đưa hài cốt liệt sĩ (HCLS) về quê an táng được xác định là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục và nghĩa vụ thiêng liêng của cấp ủy, chính quyền, LLVT các cấp từ sau ngày giải phóng...
Thành quả tri ân
Một ngày đầu tháng 7, chúng tôi cùng Tổ công tác của Ban chỉ đạo 1237 của tỉnh về tìm kiếm, quy tập (TK-QT) HCLS di chuyển đến khu vực núi Đá Giăng ở thôn Lạc Sơn 3 (xã Cà Ná, huyện Thuận Nam) để cất bốc HCLS Nguyễn Văn Nghĩa (SN 1939, quê ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang; hy sinh tháng 12-1969). Chuyến đi lần này có lãnh đạo Bộ CHQS tỉnh Tiền Giang và 2 người thân của liệt sĩ.
Đưa hài cốt liệt sĩ về quê an táng.
Mộ liệt sĩ Nguyễn Văn Nghĩa được tìm thấy qua thông tin của người dân địa phương và Hội Cựu chiến binh tỉnh cung cấp. Ngôi mộ nằm ở vị trí bằng phẳng giữa vùng rừng núi đá cheo leo. Cán bộ Ban Chính sách Bộ CHQS tỉnh, Ban CHQS huyện Thuận Nam và lực lượng dân quân xã đã hành quân từ sáng sớm làm công tác mở đường. Với tấm lòng thành kính, tâm linh, Tổ công tác tiến hành khai quật mộ và tìm thấy toàn bộ hài cốt của liệt sĩ cùng một số kỷ vật. Trong niềm xúc động, ông Nguyễn Văn Liếu, cháu ruột của Liệt sĩ Nguyễn Văn Nghĩa, bộc bạch: Đêm qua nghỉ ở Nhà khách Bộ CHQS tỉnh, tôi không tài nào chợp mắt được. Trong lòng bần thần, hồi hộp, chỉ mong trời mau sáng để cùng đoàn đi tìm mộ. Giờ đã tìm thấy chú tôi rồi. Vậy là gia đình có thể đưa chú về quê an nghỉ, thỏa lòng mong mỏi mấy chục năm trời!
Nghi thức bàn giao HCLS Nguyễn Văn Nghĩa giữa Bộ CHQS 2 tỉnh Ninh Thuận và Tiền Giang diễn ra trang nghiêm ngay dưới chân núi nơi liệt sĩ đã hy sinh. Phần việc đầu tiên trong tháng 7 đã hoàn thành, Tổ công tác lại tiếp tục hành quân về các địa bàn Phước Hà, Nhị Hà (Thuận Nam), Nhơn Hải (Ninh Hải) và Phước Trung (Bác Ái) để quy tập 8 HCLS được tìm thấy; trong đó có 3 liệt sĩ xác định được danh tính, gồm: Đỗ Thị Liệm, hy sinh ngày 12-8-1973, quê quán xã Nhơn Hải, Ninh Hải; Nguyễn Lực, SN 1934, quên quán xã Phước Dinh, Thuận Nam; Phạm Văn Quyết, SN 1945, quê quán xã Vĩnh Hải, Ninh Hải…
Phấn đấu mỗi năm quy tập 20 HCLS trở lên
Chiến tranh đã đi qua hơn 40 năm nhưng tỉnh ta vẫn còn đó gần 1.200 liệt sĩ chưa được quy tập và có khoảng 900 liệt sĩ chưa tìm được hài cốt. Con số này đã thôi thúc những người làm công tác chính sách ở Bộ CHQS tỉnh, những cựu chiến binh và Ban chỉ đạo 1237 các cấp trong tỉnh không ngừng lần tìm thông tin mộ chí.
Tổ chức quy tập hài cốt liệt sĩ tại xã Cà Ná, huyện Thuận Nam.
Thượng tá Trương Thành Việt, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Thường trực Ban chỉ đạo 1237 tỉnh, cho biết: Thời gian qua, công tác TK-QT HCLS được Ðảng, Nhà nước quan tâm và có nhiều chủ trương, giải pháp tích cực. Đặc biệt, từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1237/QĐ-TTg ngày 27-7-2013 phê duyệt Đề án TK-QT HCLS từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo, công tác này được đẩy mạnh lên một bước. Trên cơ sở chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo 1237 các cấp trong tỉnh tiến hành TK-QT HCLS một cách chặt chẽ, đồng bộ và với quyết tâm cao. Theo thống kê, toàn tỉnh có 4.393 liệt sĩ; trong đó có 2.589 HCLS đã được quy tập đưa về Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh và bàn giao cho gia đình quản lý. Hiện số mộ liệt sĩ đưa vào danh sách TK-QT hầu hết là chưa xác định được thông tin, ít căn cứ để khảo sát. Phần lớn trông chờ vào thông tin do các cựu chiến binh cung cấp hoặc do người dân phát hiện và báo cơ quan chức năng. Với số lượng khoảng 450 liệt sĩ có thông tin về mộ chí, Bộ CHQS tỉnh đã phối hợp với Sở Lao động-Thương binh & Xã hội, Hội Cựu chiến binh tỉnh tổ chức khảo sát, thu thập dữ liệu, xác thực thông tin.
Kết quả từ năm 2013 đến nay, tỉnh đã tổ chức TK-QT được 83 HCLS; riêng 6 tháng đầu năm 2016, các cơ quan chuyên môn đã thu thập, xác minh danh tính 30 thông tin về mộ liệt sĩ; tổ chức quy tập được 24 mộ, trong đó có 2 mộ là liệt sĩ ngoài tỉnh đã được cất bốc và bàn giao. Hiện đang tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương khảo sát các mộ chí đủ điều kiện quy tập. Tuy nhiên, khó khăn đặt ra là phần mộ các liệt sĩ nằm rải rác trên khắp các địa bàn, địa hình hiểm trở, bị thay đổi nhiều theo thời gian, lượng thông tin về các phần mộ ít, thậm chí là không có thông tin vì thiếu nhân chứng lịch sử. Do đó, trong thời gian tới, nhiệm vụ của Ban chỉ đạo 1237 tỉnh là tiếp tục tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện có kết quả công tác TK-QT HCLS trên địa bàn tỉnh với mục tiêu phấn đấu mỗi năm quy tập được từ 20 HCLS trở lên. Tiếp tục rà soát, kiện toàn hồ sơ, tài liệu về liệt sĩ và mộ liệt sĩ ở các đơn vị, địa phương; đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; đề cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, năng lực tham mưu, tổ chức thực hiện của cơ quan chuyên; gắn với huy động nguồn lực trong Nhân dân về nguồn tin và phối hợp tìm kiếm mộ chí, bởi đây là nhiệm vụ thiêng liêng, thể hiện lòng tri ân đối với các anh hùng, liệt sĩ, đồng thời góp phần giáo dục truyền thống, đạo lý “Đền ơn, đáp nghĩa”, “Uống nước, nhớ nguồn” cho các thế hệ mai sau.
Diễm My