DỰ ÁN HỖ TRỢ TAM NÔNG TỈNH:

Hợp tác công tư phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp

(NTO) Trong khuôn khổ Dự án Hỗ trợ Tam nông (HTTN) tỉnh, đầu tư theo hình thức hợp tác công tư (PPP) ở tỉnh ta được thực hiện tập trung vào các hoạt động của Quỹ Cạnh tranh nông nghiệp (CBG), Quỹ Tài trợ dự án nhỏ cạnh tranh (CSG) và Quỹ Phát triển cộng đồng (CDF).

Từ khi hoạt động cho đến nay, Quỹ CBG đã tài trợ được 10 DN hoạt động trong các chuỗi giá trị nho, táo, dê, cừu (đợt 1 có 3 DN) và nho, mía, chuối, tỏi, bò và heo đen (đợt 2 có 7 DN). Thực hiện theo chuỗi giá trị, có 10 tiểu dự án được đầu tư, với tổng số vốn gần 15 tỷ đồng, trong đó DN tham gia đối ứng gần 8 tỷ đồng, chiếm 53,18%; còn lại Quỹ CBG tài trợ khoảng gần 7 tỷ đồng, chiếm 46,82%. Theo kết quả đánh giá các tiểu dự án (từ hồ sơ xin đề xuất tài trợ có sự hỗ trợ của Ban Điều phối Dự án HTTN), tỷ suất lợi nhuận/vốn đầu tư bình quân của các tiểu dự án có sự chuyển biến tích cực; tăng từ 15,77% (chưa có dự án) lên đến 35,88% (khi có dự án). Bên cạnh đó, còn có sự góp phần của IFAD (Quỹ Quốc tế phát triển nông nghiệp), thông qua việc tài trợ cho 10 DN đã tạo mối liên kết giữa DN với nông dân. Trừ Thuận Nam và Bác Ái, lần lượt các huyện Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn và Thuận Bắc đều có các vùng hưởng lợi trực tiếp, đến nay đã có 561 hộ nông dân kết nối với 10 DN, trong đó có 147 chủ hộ là nữ và 209 hộ thuộc nhóm nghèo và cận nghèo.

Quỹ CDF hỗ trợ giống cừu cho nhóm cùng sở thích nuôi cừu Heifer thôn Nam Cương
(xã An Hải, huyện Ninh Phước).

Về kết nối, đơn cử huyện Ninh Hải hiện có Trang trại Quang Ninh (Công ty TNHH Đầu tư - Xây dựng Đỉnh Lợi) là 1 DN được Quỹ CBG tài trợ đã liên kết được 44 nông hộ. Tại huyện Thuận Bắc, hiện có 2 DN tham gia Quỹ CBG là cơ sở sản xuất, kinh doanh Minh Châu (kết nối chuỗi giá trị chuối với 45 hộ) và hộ kinh doanh Nguyễn Thị Minh Tâm (kết nối chuỗi giá trị heo đen với 26 hộ). Huyện Ninh Phước có 3 DN được tài trợ Quỹ CBG gồm: DN Ba Mọi, Cơ sở chế biến táo nho Viết Nghi và Cơ sở dê, cừu Triệu Tín. Các DN này đã liên kết với 195 nông hộ trong các nhóm cùng sở thích (CIG), cam kết bao tiêu sản phẩm, hỗ trợ các dịch vụ và vật tư đầu vào cho nhóm CIG.

Triển khai Quỹ CSG từ năm 2014, đến nay, Ninh Hải có 7 hồ sơ được tài trợ (6 nhóm và 1 hộ kinh doanh), tập trung vào các chuỗi bò, dê, hành ta và gà ta. Đối với Thuận Bắc, có 7 hồ sơ được duyệt và tài trợ, tập trung vào các chuỗi bò, dê và cừu. Riêng Ninh Hải có 1 DN (Cơ sở Mai Hoa) tham gia kết nối sản phẩm thủ công mỹ nghệ với các tổ, nhóm trong Quỹ CSG. Ninh Phước có 6 hồ sơ và Thuận Nam có 3 hồ sơ được duyệt và tài trợ, nhưng chỉ mới Ninh Phước có 3 DN kết nối, trong đó có 2 DN (DN Ba Mọi và Cơ sở Triệu Tín) đã tổ chức tập huấn cho nông dân về kỹ thuật trồng nho và chăn nuôi dê, cừu.

Quỹ CDF cung cấp nguồn lực tài chính cho các hoạt động đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng công cộng, hạ tầng sản xuất, hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị. Từ Quỹ CDF, năm 2014, các Ban Phát triển xã tiến hành thi công 74 công trình, trong đó có 25 công trình giao thông nông thôn; 31 sân phơi, 11 công trình thủy lợi, 1 điểm thu mua thủy sản, 3 chợ, 3 cây cầu. Chưa kể dự án còn đầu tư 816 chuồng trại và 15 hầm Biogas nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường khu dân cư. Năm 2015, tiếp tục thi công xây dựng 9 công trình giao thông nông thôn, 11 sân phơi, 18 công trình kênh mương, 4 cầu đường tràn, 2 hệ thống nước sinh hoạt, 1 chợ, 1 nhà kho, 1 công trình điện, 1 giếng khoan, 1 hố và hầm Biogas.

Nhìn chung qua hình thức hợp tác PPP, dưới sự tài trợ của các quỹ, các nông hộ, cơ sở sản xuất, kinh doanh, các nhóm CIG và tổ hợp tác khu vực nông thôn đã đầu tư áp dụng công nghệ mới và các phương pháp sản xuất, kinh doanh mới trong nông nghiệp. Nhờ đó, đã giúp các hộ nghèo, cận nghèo trong vùng dự án tăng thu nhập, phát triển về giống cây trồng, vật nuôi; nâng cao năng lực tiếp cận thị trường và gia tăng chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp.