Hỗ trợ hợp tác xã ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất

Toàn tỉnh hiện có 85 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, số thành viên dự kiến đến cuối tháng 12-2021 khoảng 12.134 thành viên. Để vực dậy kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX, giai đoạn từ năm 2016 đến nay, từ các chương trình khuyến công, khuyến nông, Quỹ khoa học và công nghệ (KH&CN), ngành chức năng, các địa phương đã hỗ trợ HTX đưa giống mới, công nghệ sinh học, bảo quản và chế biến nông sản vào sản xuất.

Nhờ hưởng lợi chính sách hỗ trợ của Nhà nước, một số HTX đã bứt phá vươn lên đứng vững trong nền kinh tế thị trường, hoạt động sản xuất, kinh doanh có hiệu quả.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), thực hiện chính sách hỗ trợ về KH&CN giai đoạn 2012-2021, Sở NN&PTNT phối hợp với Sở KH&CN tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn về đổi mới công nghệ, sở hữu trí tuệ cho thành viên HTX, với khoảng 500 lượt người tham dự. Sở đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tham gia vào các hoạt động chuyển giao công nghệ cho HTX như: Công nghệ sinh học, giống mới, chế biến nông sản, bảo quản nông sản sau thu hoạch. Đồng thời, phối hợp hỗ trợ HTX trong hoạt động KH&CN thuộc lĩnh vực: Bảo hộ, xác lập quyền sở hữu trí tuệ, hoạt động áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến, tham gia giải thưởng chất lượng quốc gia, tham gia Hội chợ Công nghệ và Thiết bị, kết nối “cung - cầu”, ứng dụng đổi mới công nghệ, với tổng mức kinh phí hỗ trợ gần 5,4 tỷ đồng.

Cùng với đó, Sở NN&PTNT cũng đã hỗ trợ ứng dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn thực hành sản xuất nông nghiệp Tốt (VietGAP) cho 28 HTX, tổng mức hỗ trợ 1,1 tỷ đồng, với gần 400 ha các đối tượng cây trồng chủ lực của tỉnh như: Nho, măng tây xanh, tỏi, nha đam, hành tím, lúa... được cấp Giấy chứng nhận VietGAP, tạo điều kiện thúc đẩy thương mại hóa các sản phẩm của HTX. Tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1493/QĐ-UBND ngày 10-9-2018 công nhận Bộ tiêu chí đánh giá và phê duyệt danh mục 12 sản phẩm đặc thù (SPĐT) tỉnh giai đoạn 2018-2020 và 3 sản phẩm tiềm năng hướng đến SPĐT; hỗ trợ đổi mới công nghệ phục vụ phát triển các HTX như thiết bị laser san phẳng đồng ruộng phục vụ chương trình cánh đồng lớn; các mô hình bao lưới táo, bao quả nho...

Những năm gần đây, Sở NN&PTNT chú trọng hỗ trợ HTX kết nối các SPĐT vào các hệ thống siêu thị: VinMart, Co.opmart, FIVI Mart; xây dựng đề án bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho nhãn hiệu tập thể của 5 nhóm SPĐT của tỉnh, gồm: Dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp, Gốm Bàu Trúc, Rau an toàn An Hải, Măng khô Bác Ái, Nước mắm Cà Ná; xây dựng 3 nhãn hiệu tập thể: Heo, gà Thuận Bắc cho HTX Suối Đá; Cừu Phan Rang cho HTX Tân Hà và Heo đen Bác Ái cho HTX Phước Đại. Thông qua chương trình hỗ trợ KH&CN đã giúp cho HTX có bước phát triển hiệu quả, nhanh và bền vững trong thời gian qua.

Sản phẩm Cừu sử dụng công nghệ hút chân không được người dân tiêu thụ. Ảnh: Văn Nỷ

Công tác hỗ trợ HTX ngày càng toàn diện, có sự vào cuộc đồng bộ của các ngành, các cấp. Sở Công Thương đã tích cực triển khai thực hiện nhiệm vụ tìm đầu ra cho SPĐT của các HTX thông qua hoạt động xúc tiến thương mại. Các hoạt động hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến trong chế biến nông sản; xây dựng mô hình ứng dụng điện mặt trời trong phơi sấy, chế biến thực phẩm; xây dựng mô hình đổi mới hệ thống thông gió áp dụng sản xuất sạch cho các doanh nghiệp, HTX cũng được Sở quan tâm thực hiện. Cụ thể, Sở đã hỗ trợ xây dựng nhà xưởng chế biến nha đam cho Công ty Cổ phần Thực phẩm Cánh Đồng Việt; phát triển thương hiệu, mẫu mã, bao bì sản phẩm cho HTX Xuân Hải; xây dựng nhà sơ chế, bảng hiệu cho HTX Châu Rế; máy cắt, sàn phơi làm trà măng tây xanh cho nhóm phụ nữ thành viên HTX Tuấn Tú... Nhờ có sự hỗ trợ, các HTX đã năng động đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, liên kết với doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi giá trị. Mô hình cánh đồng lớn trồng măng tây xanh của các HTX lợi nhuận thu được 1,1 tỷ đồng/ha/năm, tạo bứt phá trong nâng cao giá trị gia tăng trên đơn vị diện tích. Qua đó, làm thay đổi tập quán sản xuất cũ, giải phóng sức lao động, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân.

Tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình hỗ trợ phát triển HTX, giai đoạn 2021-2025, tỉnh chỉ đạo ngành chức năng, các địa phương chú trọng hỗ trợ HTX triển khai các dự án sản xuất thử nghiệm và các mô hình ứng dụng tiến bộ KH&CN. Hỗ trợ, khuyến khích HTX tham gia thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng, đặc biệt là các nhiệm vụ KH&CN phục vụ các sản phẩm chủ lực theo chuỗi giá trị có tiềm năng xuất khẩu. Bên cạnh đó, đẩy mạnh nghiên cứu công nghệ bảo quản chế biến sau thu hoạch phù hợp với điều kiện của địa phương